Công tác phòng chống tác hại của thuốc lá vẫn còn nhiều khó khăn

Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ của mỗi người mà còn tác động mạnh đến đời sống kinh tế của mỗi gia đình và toàn xã hội. Việt Nam là một trong 15 nước có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Trung bình 2 nam giới từ 15 tuổi trở lên có 1 người hút thuốc lá, 2/3 số phụ nữ và trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc ở nhà, hằng năm có khoảng 40 nghìn ca tử vong do sử dụng thuốc lá, hơn 33 triệu người không hút thuốc lá nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc. Ước tính chi phí y tế và các thiệt hại do mất năng suất lao động, do ốm đau và tử vong sớm lên đến 23 tỷ đồng/năm. Do đó, phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) là trách nhiệm của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Trên thực tế, đã có hành lang pháp lý thuận lợi cho công tác xây dựng môi trường cơ sở y tế không khói thuốc lá như: Luật PCTHTL đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 18-6-2012 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-5-2013 và các nghị định hướng dẫn thi hành…

 

Tại tỉnh ta, công tác PCTHTL được sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh, sự đồng thuận của các sở, ban, ngành và các cơ quan, đơn vị; sự hỗ trợ kịp thời về kinh phí và hướng dẫn triển khai hoạt động từ Quỹ PCTHTL (Bộ Y tế). UBND tỉnh, 10 huyện, thành phố và nhiều xã, phường đã thành lập BCĐ PCTHTL; triển khai tốt các hoạt động PCTHTL tại địa phương. Nhiều sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố có văn bản chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện nghiêm Luật PCTHTL. Công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, các quy định của Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn được tăng cường. Đặc biệt, năm 2015, được sự hỗ trợ của Quỹ PCTHTL quốc gia, Sở Y tế đã phối hợp với các cơ quan Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh, Đài phát thanh các huyện, thành phố, hệ thống đài truyền thanh cơ sở đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá, hút thuốc thụ động, ảnh hưởng đến môi trường và kinh tế, về lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá, Luật PCTHTL tới mọi tầng lớp nhân dân. Cụ thể, Báo Nam Định đã đăng 32 bài tuyên truyền về PCTHTL; Đài PT-TH tỉnh xây dựng và phát sóng 2 chuyên mục, 4 phóng sự, 1 tọa đàm về PCTHTL. Trong năm 2015, ngoài chuyển tiếp Đài PT-TH tỉnh, Đài phát thanh các huyện, thành phố đã thường xuyên tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và Luật PCTHTL; đài truyền thanh xã, phường, thị trấn trong các đợt truyền thông đã phát thanh tuyên truyền 30 lần/1 xã, phường với tổng số 6.870 lần phát trong toàn tỉnh. Trung tâm Truyền thông GDSK tỉnh tổ chức 50 buổi nói chuyện sức khỏe chuyên đề tại 10 bệnh viện, 25 trường học, 5 cơ quan, xí nghiệp, cộng đồng dân cư với tổng số hơn 5.000 người tham dự. Ngoài ra, Trung tâm Truyền thông GDSK tỉnh cũng tổ chức 4 đợt truyền thông lưu động gồm 30 buổi tại các bệnh viện, bến xe, cổng trường học, chợ và các khu dân cư. Phòng Văn hóa và Thông tin các huyện, thành phố thực hiện nhiều đợt tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc với nhiều nội dung, hình thức phong phú, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của nhân dân trong công tác PCTHTL. Công tác tập huấn nâng cao năng lực của cán bộ triển khai hoạt động PCTHTL được tăng cường. Trong năm 2015, Sở Y tế và LĐLĐ tỉnh đã tổ chức 1 buổi hội thảo, 28 buổi tập huấn nâng cao năng lực, 10 hội nghị tuyên truyền cho hàng nghìn cán bộ các sở, ban, ngành, đoàn thể, các đơn vị trong ngành Y tế, cán bộ công đoàn… từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Công tác thanh tra, kiểm tra liên ngành về thực hiện Luật PCTHTL được tăng cường. BCĐ PCTHTL tỉnh đã thành lập Đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành về PCTHTL, tổ chức 3 đợt kiểm tra tại 12 đơn vị. UBND các huyện, BCĐ PCTHTL các huyện, thành phố đã tổ chức kiểm tra việc triển khai thực hiện PCTHTL tại hơn 100 cơ quan, đơn vị. 

Với việc triển khai đồng bộ các hoạt động, công tác PCTHTL của tỉnh đã đạt được các chỉ tiêu đề ra. Cụ thể, trên 90% lãnh đạo tỉnh và các sở, ban, ngành, địa phương hiểu biết khá đầy đủ về các quy định của Luật PCTHTL. Kiến thức của người dân trong cộng đồng biết được tác hại của thuốc lá được nâng lên; 93,63% số người biết thuốc lá có nguy cơ gây ung thư phổi, gần 80% biết có thể ung thư vòm họng, thực quản. Tỷ lệ người dân biết hút thuốc lá là thủ phạm gây cao huyết áp, tim mạch, tai biến mạch máu não chiếm từ 48,95% đến 63,2%. Tỷ lệ người dân tại cộng đồng biết về một số quy định của Luật PCTHTL (cấm hút thuốc tại các cơ sở y tế, trường học…) là 55,43%. Việc triển khai thực hiện Luật PCTHTL và xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ quan, đơn vị, địa phương được triển khai đồng loạt, mạnh mẽ. Nhiều cơ quan đã thực hiện nghiêm việc xây dựng môi trường không khói thuốc, đặc biệt là tại các cơ sở giáo dục và một số cơ sở y tế. LĐLĐ tỉnh đã tổ chức triển khai tốt việc thực hiện môi trường không khói thuốc tại một số doanh nghiệp như: Cty TNHH Youngone Nam Định, Cty Nam Tiệp, Cty TNHH Bạch Việt, Cty CP May Nam Hà, Cty CP Dây lưới thép Nam Định… Tại các địa phương, nhiều làng, xóm đã xây dựng hương ước trong đó có quy định không hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang. 

 

Tuy nhiên, hiện nay công tác PCTHTL ở tỉnh ta vẫn còn khó khăn. Tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới còn cao, ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc lá của người dân còn hạn chế, một số cơ quan, đơn vị chưa quan tâm thực hiện quy định này. Để thực hiện tốt Luật PCTHTL, thời gian tới Ban chỉ đạo PCTHTL từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, tập huấn, thông tin tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, Luật PCTHTL; xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ quan, đơn vị; kiểm tra, giám sát, thanh tra liên ngành về việc thực hiện Luật PCTHTL; tư vấn cai nghiện thuốc lá qua điện thoại và tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại các cơ sở y tế. Đặc biệt, công tác PCTHTL đòi hỏi sự kiên trì trong việc tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động, trách nhiệm của người hút thuốc, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức để mọi người được tiếp cận với nhiều thông tin để biết rằng khói thuốc lá rất có hại cho sức khỏe bản thân và cộng đồng. Nâng cao ý thức của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong việc chấp hành Luật PCTHTL để vận động nhân dân làm theo./.

 

Bài và ảnh: Minh Thuận