Vì sao sụt giảm số người tham gia bảo hiểm y tế?

Thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tổ chức triển khai thực hiện đầy đủ các quy định của Luật BHYT sửa đổi, song việc thực hiện chỉ tiêu về độ bao phủ BHYT theo lộ trình trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp khó khăn.

 

Triển khai thực hiện Luật BHYT sửa đổi, bổ sung, có hiệu lực thi hành từ 1-1-2015, BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở Y tế triển khai 5 hội nghị chuyên đề cấp huyện cho các đại biểu là lãnh đạo UBND, Phòng LĐ-TB và XH các huyện, thành phố, UBND, trưởng trạm y tế các xã, phường, thị trấn… để tuyên truyền về chính sách BHYT, Luật BHYT sửa đổi, bổ sung, hướng dẫn việc kê khai, lập danh sách tham gia BHYT theo hộ gia đình, hướng dẫn thu BHYT. Công tác tuyên truyền về chính sách BHYT theo quy định mới được đẩy mạnh, trong đó chú trọng tuyên truyền cho các nhóm đối tượng tại cơ sở. Từ đầu năm đến nay, BHXH tỉnh đã tổ chức 20 cuộc đối thoại chính sách BHXH, BHYT cho cán bộ chi Hội Phụ nữ, trưởng thôn, bí thư chi bộ tại 64 xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh; cung cấp hàng nghìn tờ rơi về BHYT hộ gia đình, tài liệu về Luật BHYT sửa đổi tới nhân dân; thực hiện tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT trên hệ thống đài truyền thanh cơ sở. Công tác cấp thẻ BHYT cho các đối tượng tiếp tục được đảm bảo theo quy định. Đến ngày 31-5-2015, toàn tỉnh đã phát hành 205.035 thẻ BHYT, cấp lại 240.041 thẻ BHYT. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế triển khai và thực hiện việc ký kết hợp đồng khám, chữa bệnh (KCB) BHYT năm 2015 với 33 cơ sở KCB trong tỉnh; tăng cường kiểm tra tại các cơ sở KCB BHYT; chú trọng công tác kiểm tra tại các cơ sở KCB có chi phí lớn và kiểm tra chéo giữa các bệnh viện để kiểm soát chi phí, nắm bắt tình hình thực tế tại các cơ sở KCB nhằm đảm bảo tốt quyền lợi cho đối tượng có BHYT cũng như hạn chế sự lạm dụng quỹ BHYT trong KCB. Ngoài ra, BHXH tỉnh tiến hành đào tạo và đào tạo lại cho 600 nhân viên làm đại lý thu BHYT tại 484 điểm thu BHYT của đối tượng tự đóng. Tuy nhiên, 6 tháng đầu năm 2015, số người tham gia BHYT của toàn tỉnh chỉ đạt 1.160.879 người, giảm 19.685 người so với năm 2014 và chỉ đạt 63% tỷ lệ bao phủ về BHYT. Một số huyện có tỷ lệ bao phủ BHYT dưới 60% dân số như: Nghĩa Hưng, Nam Trực, Trực Ninh, Giao Thủy. Nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm tỷ lệ bao phủ BHYT là do tỷ lệ người thuộc đối tượng nghèo giảm từ 4,2% xuống còn 2,96% dân số (tương ứng với giảm 22.743 người so với năm 2014); tỷ lệ người thuộc đối tượng cận nghèo giảm từ 6,1% xuống còn 5,5% dân số (tương ứng với giảm 9.532 người so với năm 2014). Đặc biệt, theo quy định của Luật BHYT sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình phải tham gia 100% thành viên trong hộ gia đình có tên trong sổ hộ khẩu. Vì vậy, dù cơ quan BHXH đã có hướng dẫn mới, tạo thuận lợi cho việc tham gia nhưng đến nay đối tượng thuộc diện tham gia BHYT theo hộ gia đình của toàn tỉnh mới đạt 13,72%. Để đạt được chỉ tiêu bao phủ BHYT năm 2015 là 70% dân số thì toàn tỉnh phải tăng thêm gần 135 nghìn người dân có thẻ BHYT. Đây là vấn đề nan giải đối với tỉnh ta; bởi lẽ mức giá mua BHYT chưa phù hợp với đa số người dân ở khu vực nông thôn, nhất là trong điều kiện giá cả không ổn định, đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn nên chỉ có những người có bệnh mới nghĩ đến việc tham gia BHYT. Trong khi đó, công tác chăm sóc sức khỏe và điều trị bệnh của tuyến y tế cơ sở còn hạn chế; cơ sở hạ tầng tại các cơ sở KCB tuy có nhiều đổi mới song chưa đáp ứng được yêu cầu của người bệnh; thủ tục KCB BHYT, thủ tục thanh toán chưa gọn. Bên cạnh đó, dù hiện nay đối tượng học sinh, sinh viên tham gia BHYT đã đạt 93% nhưng mức thu BHYT của đối tượng học sinh, sinh viên từ 1-1-2015 tăng từ 3% lên 4,5% mức lương cơ sở (tăng gần 145 nghìn đồng/thẻ BHYT/năm), đồng thời không có sự khác biệt giữa nông thôn và thành thị, lại chịu sự cạnh tranh của một số tổ chức bảo hiểm thương mại (bởi mức chi hoa hồng cho đại lý và thủ tục thanh toán) đã ảnh hưởng đến việc tham gia của đối tượng này. Một số huyện có các xã đã đạt tiêu chí NTM năm 2014, nhưng đến nay tỷ lệ tham gia BHYT của người dân không duy trì được mức 70% như ban đầu, thậm chí có nơi xuống thấp dưới 50% dân số. Ngoài ra, mặc dù theo văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT là được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 30% chi phí mua thẻ song đến nay tỉnh chưa có quyết định mức hỗ trợ đóng BHYT đối với đối tượng hộ gia đình nông, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình nên hiện có gần 160 nghìn người thuộc đối tượng này vẫn chưa tham gia.

 

Để phát triển đối tượng tham gia BHYT, bên cạnh việc duy trì các nhóm đối tượng đã tham gia BHYT 100%, tỉnh cần tiếp tục đảm bảo nguồn kinh phí hỗ trợ cho người cận nghèo tham gia BHYT và phê duyệt hỗ trợ cho đối tượng thuộc hộ gia đình nông, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình để họ có điều kiện tham gia BHYT. Các ngành chức năng, các đoàn thể tiếp tục phối hợp tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của người dân về BHYT. UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng, ban, UBND cấp xã trong phạm vi nhiệm vụ quyền hạn của mình thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định của Luật BHYT, đảm bảo và duy trì tiêu chí phát triển BHYT trong chương trình xây dựng NTM. Ban chỉ đạo thực hiện lộ trình BHYT các huyện, thành phố ký cam kết tăng cường thực hiện chính sách BHYT, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch tỉnh giao về độ bao phủ BHYT. Ngành Y tế tiếp tục nâng cao chất lượng KCB BHYT, tăng cường quản lý chất lượng bệnh viện, nâng cao chất lượng điều trị, tăng cường đầu tư trang thiết bị y tế, cơ sở hạ tầng cho y tế ở các tuyến, cải cách thủ tục hành chính trong KCB BHYT. BHXH tỉnh chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố niêm yết công khai các đại lý bán thẻ BHYT, các thủ tục cần thiết khi tham gia BHYT tại các cơ sở y tế, đặc biệt là tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn để tạo điều kiện cho người dân dễ tiếp cận và thuận lợi trong việc tham gia./.  

 

Bài và ảnh: Lam Hồng