Thời hạn để các HTXDVNN hoàn tất việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX năm 2012 đang bước vào giai đoạn nước rút, theo đó ngày 1-7-2016 là thời hạn cuối cùng. Cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, việc tập trung tháo gỡ những “nút thắt” trong quá trình sắp xếp lại các HTX, đưa các HTX hoạt động theo đúng bản chất của mình là nhiệm vụ trọng tâm trước mắt của Liên minh HTX tỉnh.
Theo đồng chí Trần Văn Phiệt, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã có trên 281 HTXDVNN trong tổng số 323 HTX tổ chức thành công đại hội thành viên và chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012. Sau đại hội, nhiều HTX đi vào hoạt động có hiệu quả, với nhiều dịch vụ thiết yếu và thỏa thuận, đáp ứng được yêu cầu của các thành viên. Điển hình như HTX sản xuất, kinh doanh DVNN Nghĩa Thái (Nghĩa Hưng). Sau đại hội thành viên và chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 với 5 nội dung (đổi tên HTX, xác định tư cách thành viên khi tham gia HTX, chuyển đổi về bộ máy quản lý, chuyển đổi về mô hình tổ chức sản xuất, kinh doanh dịch vụ của HTX và quản lý, sử dụng vốn quỹ xác định vốn góp của các thành viên khi tham gia HTX), HTX luôn mạnh dạn đổi mới các phương thức hoạt động dịch vụ để phục vụ tốt cho các thành viên. Kết quả HTX đã vận động thành viên chuyển đổi cơ cấu giống, cơ cấu mùa vụ mở rộng diện tích cây vụ đông trên đất hai lúa góp phần nâng cao thu nhập cho thành viên HTX trồng cây vụ đông từ 500 nghìn đồng/sào lên 600 nghìn đồng/sào; năng suất lúa của HTX tăng trưởng liên tục với mức trên 125 tạ/ha. HTX đã thực hiện 100% diện tích đất canh tác sử dụng dịch vụ làm đất bằng máy; thực hiện thành công mô hình cánh đồng mẫu lớn với diện tích gieo sạ hàng thay cho phương thức cấy truyền thống chiếm 60% diện tích đất trồng lúa. HTX đã tổ chức và nhân rộng thành công mô hình xử lý rơm rạ sau thu hoạch nhằm giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bê tông hóa đường ra đồng, xây cống cấp III, đắp bờ vùng nhằm phục vụ tốt các hoạt động sản xuất nông nghiệp cho thành viên HTX. Hằng năm HTX đã làm tốt công tác xã hội tại địa phương như thăm hỏi, tặng quà người cao tuổi, các gia đình chính sách, tri ân các anh hùng liệt sĩ, xây sửa nghĩa trang liệt sĩ… Đối với HTX sản xuất, kinh doanh DVNN Nghĩa Hồng (Nghĩa Hưng), HTX đã hỗ trợ các hộ xã viên bằng những việc làm cụ thể như đưa giống cây, con mới vào sản xuất. Một số cánh đồng của HTX đạt hơn 130 triệu đồng/ha/năm, đưa sản xuất cây vụ đông đã trở thành tập quán sản xuất mới, góp phần tăng thu nhập cho các hộ xã viên trong HTX, tạo công ăn việc làm cho hơn 100 hộ thành viên. Bên cạnh đó, HTX Nghĩa Hồng còn mạnh dạn đầu tư xây dựng trạm bơm, cống cấp 3 hiện đại tưới tiêu vùng chuyển đổi sản xuất sản phẩm chất lượng cao, kiên cố hóa các đường trục chính trên đồng ruộng; nâng cấp mở rộng các cụm kho và cửa hàng. Đối với HTX sản xuất, kinh doanh DVNN Trung Lao, xã Trung Đông (Trực Ninh) đã mạnh dạn áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và triển khai công thức lúa xuân + lúa mùa sớm + cây vụ đông, do đó đã nâng cao thu nhập trên diện tích cây trồng cho các hộ thành viên. Các loại rau màu trồng theo thời vụ trên diện tích lớn tạo ra lượng hàng hoá cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh.
 |
| Thành viên tổ hợp tác mật ong sú vẹt ở Vườn Quốc gia Xuân Thủy thu hoạch mật ong. |
Triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012, việc tiến hành rà soát lại hoạt động của HTX đã được thực hiện tại tất cả các địa phương trong tỉnh. Theo đó, các HTX tự đối chiếu, so sánh, đánh giá lại tình hình, nếu đã hoạt động đúng theo Luật quy định như các thành viên góp vốn điều lệ, điều lệ HTX cơ bản phù hợp, nội dung hoạt động dịch vụ của HTX, bộ máy quản lý HTX cơ bản đáp ứng theo quy định,… thì chỉ cần chuyển đổi lại cho phù hợp tên gọi của Luật. Còn những HTX có nội dung chưa phù hợp, nhưng vẫn có thể tổ chức lại hoạt động để phù hợp Luật định trước ngày 1-7-2016 nếu đạt các nội dung, như: Yêu cầu các thành viên góp vốn, sửa đổi điều lệ HTX, xây dựng kế hoạch tổ chức lại hoạt động các ngành nghề kinh doanh, dịch vụ bảo đảm phục vụ thành viên HTX là chủ yếu... Riêng các HTX không vận động được thành viên góp vốn, không tổ chức được hoạt động đáp ứng theo phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của HTX đã được đại hội thành viên thông qua và các hoạt động dịch vụ của HTX chỉ chủ yếu cung cấp cho bên ngoài thành viên HTX mà không thể điều chỉnh lại được theo Luật… sẽ phải tiến hành giải thể hoặc chuyển sang loại hình doanh nghiệp khác. Tất cả những bước triển khai việc tổ chức lại hoạt động của các HTX đã được quy định khá rõ ràng, cụ thể và dựa trên một nguyên tắc thống nhất là sự tự nguyện của các thành viên. Tuy nhiên, thực tế triển khai, quá trình “tự soi lại mình” này của các HTX không hề đơn giản. Bởi lẽ, theo thống kê từ Liên minh HTX tỉnh, tính đến thời điểm này vẫn còn khoảng 15% số HTXDVNN chưa xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, chưa định hướng chắc chắn cho hướng đi phù hợp. Một số HTX vẫn đang lúng túng trong định hướng hoạt động và đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh cho nên hoạt động còn cầm chừng. Cá biệt, có cả những HTX “hữu danh vô thực”, muốn tồn tại cũng không thể mà giải tán cũng không xong.
Mốc thời điểm 1-7-2016 là hạn cuối cùng cho các HTX thực hiện chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 đang đến gần. Để giúp các HTX phát triển các mô hình kinh tế tập thể theo hướng bền vững, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh xác định tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng, phát triển các mô hình kinh tế tập thể trong nông nghiệp. Tiếp tục tổ chức tư vấn hỗ trợ một phần kinh phí tổ chức các hội nghị hướng dẫn các HTX tìm hiểu chính sách pháp luật liên quan đến thành lập và hoạt động của HTX, thủ tục thành lập HTX, nhất là các HTX chưa thực hiện chuyển đổi mô hình. Thực hiện các chương trình phối hợp, mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ cho các HTX và Liên hiệp HTX để đào tạo được nhiều giám đốc giỏi, xây dựng nhiều HTX sản xuất, kinh doanh mạnh, làm ăn có lãi và quy mô HTX ngày càng lớn mạnh. Tích cực hỗ trợ các HTX sản xuất, kinh doanh DVNN mở rộng quy mô sản xuất, dịch vụ của các HTX còn nhỏ lẻ. Liên doanh, liên kết giữa các HTX với nhau, giữa HTX với các doanh nghiệp. Vận động, hướng dẫn các hộ kinh tế gia đình, hộ kinh tế cá thể, các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ và vừa, các cá nhân tham gia phát triển kinh tế tập thể trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi và quản lý dân chủ. Hỗ trợ HTX, doanh nghiệp xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, thương hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý cho các nông sản đặc trưng, chủ lực của tỉnh (gạo chất lượng cao, gạo đặc sản, rau sạch, thịt sạch, ngao sạch, tôm thẻ…). Tăng cường giới thiệu quảng bá các sản phẩm nông, thủy sản chủ lực và chất lượng cao trên các phương tiện thông tin đại chúng, website của tỉnh, của ngành. Khuyến khích các doanh nghiệp, HTX phát triển và mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản trong nước và xuất khẩu. Thành lập các hiệp hội ngành hàng để bảo vệ quyền lợi thành viên, nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần phát triển kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác theo hướng bền vững./.
Bài và ảnh:
Hoàng Tuấn
