Thực hiện Nghị quyết 06/NQ-TU của Tỉnh ủy về tập trung xây dựng, phát triển thành phố Nam Định hình thành rõ nét một số chức năng Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng, thời gian qua, thành phố Nam Định phối hợp với các sở, ngành của tỉnh chủ động xây dựng, đề xuất các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội và hạ tầng đô thị có tính chiến lược để thu hút sự đầu tư của các tập đoàn kinh tế lớn làm hạt nhân tạo sức ảnh hưởng và lan tỏa trong toàn vùng. Nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân thành phố Nam Định phát huy truyền thống văn hiến, cách mạng, đoàn kết, năng động, sáng tạo, tận dụng thời cơ, nỗ lực phấn đấu xây dựng Đảng bộ thành phố thật trong sạch, vững mạnh; hoàn thành mục tiêu xây dựng thành phố Nam Định hình thành rõ nét một số chức năng trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng.
Rước kiệu trong lễ hội truyền thống Đền Trần, phường Lộc Vượng (TP Nam Định). Ảnh: Viết Dư |
“Thế đứng” Thành Nam
Qua những chặng đường lịch sử (từ thế kỷ XIII đến thế kỷ XIX), cũng như Hà Nội, Huế, Thành Nam xưa phát triển theo mô hình từ “Làng” lên “Đô” rồi lên “Thị”. Vùng đất này - nơi phát tích của Vương triều Trần, từng được coi như kinh đô thứ hai sau kinh thành Thăng Long. Do đó, Thành Nam xưa có nhiều làng cổ nổi tiếng về địa - văn hoá, chính trị và phong tục tập quán riêng; tiêu biểu như: làng Vị Hoàng, làng Phù Long, làng Năng Tĩnh.
Nằm giữa hạ lưu 2 con sông lớn của đồng bằng Bắc Bộ là sông Hồng và sông Đáy, Thành Nam xưa là một trung tâm công thương nghiệp, có nền thủ công mỹ nghệ đa dạng, với các phố nghề thủ công nghiệp nổi tiếng buôn bán sôi động chẳng kém Thăng Long (Hà Nội), phố Hiến (Hưng Yên). Nhiều con phố được đặt tên theo các phường nghề, cho thấy sự phát triển về kinh tế - xã hội, xứng với vị thế trung tâm của vùng Nam đồng bằng sông Hồng: “Thành Nam cảnh trí an bài. Phố phường trên bộ, vạn chài dưới sông. Vải Màn nhỏ chỉ, nõn bông. Hàng Cấp dệt lĩnh, Hàng Song buôn thừng. Hàng Dầu, Hàng Lạc, Hàng Vừng. Hàng Nâu tươi vỏ đỏ lòng vốn quen. Hàng Tiện, Hàng Sũ, Hàng Mâm. Gặp nhau Bến Gỗ vui sân một nhà. Hàng Cót, Hàng Sắt bao xa. Ai về Bến Ngự rẽ ra Khoái Đồng”. Trải qua hơn 750 năm hình thành và phát triển, Thành Nam thực sự là nơi “đất lành, chim đậu”, quy tụ nhiều cư dân từ các miền mang theo những giá trị văn hóa tinh hoa về sinh sống và lập nghiệp.
Bên cạnh những phố nghề thủ công, Thành Nam xưa là trung tâm thương mại, buôn bán giao thương sầm uất, nhất là vào thế kỷ XIX, sau khi Vua Minh Mạng cho đào con sông nối giữa sông Hồng và sông Đáy. Bên cạnh những phố buôn bán, Thành Nam xưa còn có các khu chợ đầu mối, là nơi giao thương nổi tiếng, thu hút các thương lái trong cả nước. Một thời, Chợ Rồng được coi là trung tâm thương mại lớn thứ hai khu vực Bắc Kỳ (sau chợ Đồng Xuân, Hà Nội). Thành phố Nam Định đã được người Pháp nhìn rõ tiềm năng phát triển và xây dựng thành thành phố trung tâm công nghiệp lớn thứ 3 của miền Bắc (sau Hà Nội, Hải Phòng).
Trải qua hơn 750 năm “xây móng” với biết bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, Thành Nam hôm nay đang vươn mình phát triển theo hướng hiện đại nhưng vẫn không mất đi những không gian đẹp cổ kính riêng biệt. Vẫn còn đó những con phố tường mái rêu phong, những tên làng, tên phố đã đi vào sử sách, đồng hành cùng thời gian. Bởi vậy, khách phương xa, dù chỉ một lần đến thăm thành phố Dệt Anh hùng, sau mỗi cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với nếp sống, nếp nghĩ của mỗi người dân Thành Nam sẽ có được những cảm xúc, ấn tượng sâu sắc riêng cho mình.
Xây dựng thành phố Nam Định văn minh, hiện đại gắn với đô thị thông minh
Nhiệm kỳ qua, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân thành phố Nam Định đã nỗ lực phấn đấu, vượt qua nhiều khó khăn thách thức, quyết tâm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TU của Tỉnh ủy về tập trung xây dựng, phát triển thành phố Nam Định, hình thành rõ nét một số chức năng Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng, giai đoạn 2016-2020 với mục tiêu: “Xây dựng, phát triển thành phố Nam Định theo hướng hiện đại, đồng bộ, có bản sắc riêng, có tính bền vững, có không gian đô thị mở rộng theo quy hoạch. Đưa nền kinh tế thành phố tăng trưởng vượt bậc cả về quy mô cũng như giá trị; môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn, có năng lực cạnh tranh cao...”.
Công tác quy hoạch được tỉnh và thành phố quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt. Đến nay đã hoàn thành các đồ án quy hoạch: quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5.000 hai bên tuyến đường Đại lộ Thiên Trường đến năm 2025; quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 hai bên đường dẫn cầu Tân Phong đến năm 2025; quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Nam Định đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; quy hoạch quản lý chất thải rắn tỉnh Nam Định đến năm 2030; quy hoạch thoát nước mưa, nước thải thành phố Nam Định đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh quy hoạch phân khu chức năng hai bên đường Lê Đức Thọ; quy hoạch phân khu 25 phường, xã; điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu một số phường; hoàn thành điều chỉnh quy hoạch chi tiết các phường, xã; điều chỉnh quy hoạch phân khu 3 phường, xã phía nam sông Đào; điều chỉnh vị trí và quy mô diện tích quy hoạch khu trung tâm hành chính thành phố tại Khu đô thị mới Thống Nhất.
Tập trung đầu tư nâng cấp hạ tầng, phát triển công nghiệp, dịch vụ trên địa bàn thành phố là một trong các mũi đột phá về kinh tế - xã hội của toàn tỉnh. Đã thành lập và đưa vào hoạt động có hiệu quả Trung tâm Xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp; Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh. Các dự án, công trình hoàn thành, đang thi công đã phát huy tác dụng tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi cơ bản diện mạo thành phố theo hướng hiện đại, văn minh: Khách sạn Nam Cường; Khu đô thị Dệt may; đường trục trung tâm phía nam thành phố Nam Định; khu đô thị mới phía nam sông Đào. Xây dựng khu đô thị mới Mỹ Trung giai đoạn II... Tiếp tục thực hiện các dự án đầu tư xây dựng của Công ty cổ phần Tập đoàn Nam Cường; dự án xây dựng khách sạn thông minh và trung tâm thương mại tại phường Bà Triệu. Thành phố đã thành lập 2 phường Lộc Hòa, Mỹ Xá. Hạ tầng đô thị được chỉnh trang, nâng cấp đồng bộ, diện mạo thành phố khang trang rõ nét. Hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại được đầu tư xây mới, nâng cấp có quy mô và sức lan tỏa ra toàn vùng; 4 đơn vị Bệnh viện Phụ sản, Bệnh viện Nội tiết, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Nhi được công nhận là vệ tinh của các bệnh viện chuyên khoa Trung ương; hình thành hệ thống các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn thành phố với nhiều chuyên ngành đào tạo và các nghề có chất lượng cao. Đã thu hút được các ngân hàng, tổ chức tín dụng lớn mở chi nhánh tại thành phố Nam Định như: VietcomBank, TPBank, HDBank, Ngân hàng TMCP Quân đội, Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội...
Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Ban TVTU, Bí thư Thành ủy Nam Định cho biết: Giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ thành phố tập trung triển khai tốt các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau: Nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh; tiếp tục chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng: công nghiệp - xây dựng, thương mại - dịch vụ, nông nghiệp; tạo ra nhiều sản phẩm với hàm lượng công nghệ, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cao. Phấn đấu từng bước xây dựng và phát triển thành phố Nam Định theo hướng hiện đại, đồng bộ, có bản sắc riêng, có tính bền vững, có không gian đô thị mở rộng, đô thị thông minh, văn minh, hiện đại, hình thành rõ nét một số chức năng trung tâm vùng.
Trong 5 năm tới, Đảng bộ thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng thành phố Nam Định tạo sự phát triển đột phá về: Xây dựng chính quyền điện tử, nền hành chính hiện đại. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo bước chuyển biến mạnh về kỷ luật, kỷ cương, ý thức, trách nhiệm, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức. Cải thiện môi trường đầu tư, xúc tiến, kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Thúc đẩy, nâng cao hiệu quả đầu tư và sản xuất kinh doanh trên địa bàn thành phố. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch gắn với quản lý tốt tài nguyên, cải thiện chất lượng môi trường. Tập trung đầu tư, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị, nhất là hạ tầng kỹ thuật. Nâng cao năng lực quản lý đô thị, đặc biệt là trật tự xây dựng, an toàn giao thông, kỷ cương và văn minh đô thị, từng bước xây dựng thành phố thông minh. Tập trung xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt. Tiếp tục tạo chuyển biến mạnh về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý. Xây dựng hệ thống chính trị các cấp thực sự trong sạch, vững mạnh.
Với tinh thần đổi mới, đoàn kết, dân chủ, sáng tạo, trách nhiệm cao trước Đảng, trước nhân dân; tranh thủ thời cơ, phát huy mọi nguồn lực, nhất là những kết quả, bài học kinh nghiệm của nhiệm kỳ 2015-2020; kiên quyết khắc phục những yếu kém, khuyết điểm, hạn chế, Đảng bộ, quân và nhân dân thành phố quyết tâm phát huy truyền thống đoàn kết, dân chủ, kỷ cương; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng bộ phấn đấu xây dựng thành phố Nam Định văn minh, hiện đại, gắn với đô thị thông minh, hình thành rõ nét một số chức năng trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng./.
Việt Thắng