[links()]
Quần đảo Hoàng Sa trong châu bản triều Minh Mệnh và Thiệu Trị
Châu bản ngày 13 tháng 7 năm Minh Mệnh thứ 18 (1837)
Ngày 13 tháng 7
Năm Minh Mệnh thứ 18 (1837)
Xuất xứ: Nội các
Nơi lưu trữ: Trung tâm lưu trữ quốc gia I
Ký hiệu: Quyển số 57, tờ 245
 |
Dịch nghĩa:
Thần Hà Duy Phiên, thần Lý Văn Phức vâng mệnh truyền dụ:
Trước đây đã phái Thủy sư, Giám thành cùng binh dân thuyền hai tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi đến khảo sát Hoàng Sa. Nay [đoàn] đã trở về. Trừ viên Thủy sư Suất đội Phạm Văn Biện do Kinh phái đi về quá hạn, viên dẫn đường do tỉnh phái đi là Vũ Văn Hùng, Phạm Văn Sênh, lái thuyền Lưu Đức Trực tất cả gồm bốn người đã có chỉ trách phạt, đánh đòn ra, còn binh dân cùng đoàn lênh đênh trên biển khơi cũng rất vất vả, nên xét ban ân binh đinh mỗi viên thưởng cho một tháng lương tiền, dân phu mỗi viên thưởng tiền hai quan, trong đó các viên phu thuyền do tỉnh sai phái đi cho về quê làm ăn, riêng viên Biền chức Giám thành phạm lỗi là Trương Viết Soái trước là Đốc biện trông coi việc luyện thuốc súng đã có sơ suất mắc lỗi bị xử phạt trảm giam hậu (chém đầu nhưng giam đợi đến mùa thu mới xét xử), năm ngoái được sai phái đi Hoàng Sa và đi hiệu lực xây dựng thành Gia Định để chuộc tội. Nay lại được sai phái đi khảo sát Hoàng Sa. Tuy đã đến khảo sát 11 nơi bãi cát và các đảo, việc đo vẽ bản đồ chưa thật chu đáo nhưng nhiều lần bị đầy đi làm việc khổ sai và cũng biết hối cải, nên gia ân tha cho viên Trương Viết Soái, cho về làm lính ở vệ Giám thành, đợi sau tùy việc sai phái để cho viên đó chuộc lỗi cũ. Hãy tuân mệnh.
Lại vâng mệnh ghi rõ 22 họ tên các viên binh đinh, 20 viên Thủy sư, hai viên Giám thành và 31 dân phu đi Hoàng Sa đợt này, đính kèm phía sau.
Thần Nguyễn Văn Hựu vâng mệnh soạn thảo.
Thần Hà Duy Phiên, thần Lý Văn Phức vâng mệnh đọc duyệt.
Châu bản ngày 2 tháng 4 nhuận năm Minh Mệnh thứ 19 (1838)
Ngày 2 tháng 4 nhuận
Năm Minh Mệnh thứ 19 (1838)
Xuất xứ: Bộ Công
Nơi lưu trữ: Trung tâm lưu trữ quốc gia I
Ký hiệu: Quyển số 68, tờ 21
 |
Dịch nghĩa:
Bộ Công tâu:
Vâng mệnh chiếu xét khoản cử người đến Hoàng Sa, Bộ thần đã bàn xin đến hạ tuần tháng 3 ra khơi đến [Hoàng Sa để] đo vẽ khảo sát toàn bộ xứ đó, đến hạ tuần tháng 6 thì trở về. Vâng theo sự phê chuẩn của nhà vua, [Bộ thần] đã sao gửi cho hai tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi thực hiện và tuyển chọn các viên Thị vệ, Khâm thiên giám thành cùng Thủy sư, binh thuyền phái đi trước. Nay tiếp nhận được tờ tư của tỉnh Quảng Ngãi trình bày cụ thể từng mục rằng binh thuyền ở kinh được phái đi, ngày 21 tháng 3 đã đến. Dân thuyền tỉnh Bình Định ngày 3 tháng 4 cũng đã đến. Viên dẫn đường Phạm Văn Sênh ngày 9 tháng đó cũng đã đến. Theo sự trình bày chi tiết của Phái viên thì từ ngày 10 đến ngày 26 tháng 4, gió Đông liên tục thổi, không tiện cho việc ra khơi. Viên Cai tỉnh quan sát cũng thấy như vậy và khẩn thiết xin đợi đến khi có gió Nam thổi thì thuận tiện cho việc đưa thuyền ra khơi ngay và tiếp tục báo về.
Bộ thần vâng mệnh chiếu xét: Việc đi khảo sát đo đạc ở Hoàng Sa đã có hạn định rõ ràng là hạ tuần tháng 3 thì xuất phát ra khơi, nhưng vì hướng gió và con nước chưa tiện, kéo dài [hạn định] đến hạ tuần tháng 4 mà vẫn chưa ra khơi được là quá hạn. [Bộ thần] căn cứ vào sự thực tấu trình đầy đủ.
Thần Lê Văn1 Côn vâng mệnh soạn thảo
Thần Hà Duy Phiên, thần Phạm Thế Trung vâng mệnh đọc duyệt.
------------------------
(1) Nguyên bản ghi là chữ Huy.
Châu bản ngày 28 tháng 12 năm Thiệu Trị thứ 7 (1847)
Ngày 28 tháng 12
Năm Thiệu Trị thứ 7 (1847)
Xuất xứ: Bộ Công
Nơi lưu trữ: Trung tâm lưu trữ quốc gia I
Ký hiệu: Quyển số 51, tờ 235
 |
Dịch nghĩa:
Bộ Công tâu:
Chiểu theo lệ, xứ Hoàng Sa là bờ cõi trên biển của nước ta, hàng năm có phái binh thuyền đến thăm dò để thuộc lộ trình đường biển. Ngày tháng 6 năm Thiệu Trị thứ 5 (1845), vâng theo lời huấn thị: năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), hoãn việc phái binh thuyền [đi khảo sát], đến năm sau phúc trình lại. Hãy tuân mệnh.
Ngày tháng giêng năm nay, bộ thần đã phúc trình đầy đủ, được Châu phê: Đình (dừng lại).
Đầu xuân, đã đến kỳ đi khảo sát. Điều cần thiết là phải chuẩn bị đầy đủ trước. Nhưng xét thời gian này việc công quá bận rộn, xin dừng việc đi khảo sát đầu xuân năm nay, đợi năm sau phúc trình lại. Vậy xin tâu trình đợi chỉ, [để] chiểu theo thi hành. Vậy xin tấu trình.
Thần Nguyễn Hữu Độ phụng mệnh khảo.
Thần Nguyễn Trực phụng mệnh soạn thảo.
Thần Nguyễn Văn Điển, thần Trương Quốc Dụng, thần Nguyễn Đình Hưng phụng mệnh duyệt.
[Châu phê] Đình.
Nguồn: Ủy ban Biên giới quốc gia - Bộ Ngoại giao, Tuyển tập các Châu bản triều Nguyễn về thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Nxb Tri Thức, Hà Nội, 2013, trang 52-55, 60-63, 142-145, 150-153, 158-161, 188-191, 196-199.
Châu bản ngày 26 tháng Giêng năm Thiệu Trị thứ 7 (1847)
Ngày 26 tháng giêng
Năm Thiệu Trị thứ 7 (1847)
Xuất xứ: Bộ Công
Nơi lưu trữ: Trung tâm lưu trữ quốc gia I Ký hiệu: Quyển số 41, tờ 42
 |
Dịch nghĩa:
Bộ Công tâu:
Vâng sắc giao cho Bộ lưu giữ hồ sơ ghi ngày tháng 6 năm Thiệu Trị thứ 5 (1845) hoãn việc phái [người] đi thăm dò, khảo sát Hoàng Sa, đến năm sau phúc trình lại đợi chỉ. Hãy tuân mệnh.
Nay [Bộ thần] xin phúc tâu việc có nên phái người đi [thăm dò, khảo sát Hoàng Sa] nữa hay không? [Bộ thần] tâu trình đợi chỉ.
Châu phê: Đình (dừng lại).
Thần Nguyễn Đình Phượng vâng mệnh khảo.
Thần Đào Sĩ Huống vâng mệnh soạn tấu.
Thần Lâm Duy Nghĩa, thần Nguyễn Văn Điển, thần Trương Quốc Dụng phụng mệnh đọc duyệt.
