Tìm hướng phát triển công nghiệp phụ trợ

* Bộ trưởng Bộ Nội vụ: Nhiều cấp phó không xuất phát từ nhu cầu

Chiều 17-11, chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, các đại biểu: Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên - Huế), Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh), Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) và một số đại biểu đề cập những vấn đề đặt ra để phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT). Đây được coi là một lĩnh vực phát triển kinh tế quan trọng, tạo bước đột phá trong tiến trình CNH-HĐH đất nước. Mặc dù Chính phủ, Bộ Công thương đề ra nhiều cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy, khuyến khích phát triển CNHT, nhưng còn bộc lộ nhiều khó khăn, yếu kém, hiệu quả hoạt động chưa cao, sức cạnh tranh thấp... Các đại biểu Quốc hội (QH) đề nghị Bộ trưởng đánh giá, phân tích rõ những nguyên nhân của tình trạng đó, trách nhiệm của Bộ Công thương như thế nào và giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết: Lĩnh vực CNHT nhiều năm qua đã được lập quy hoạch phát triển theo các giai đoạn, tầm nhìn đến 2020. Đây là vấn đề được đại biểu QH rất quan tâm qua nhiều kỳ họp trước. Chúng ta đã ban hành một số chính sách với sáu nhóm hàng hóa, liên quan lĩnh vực chế tạo, lắp ráp ô tô; ngành điện tử; dệt may; da giày và mặt hàng nhựa. Tuy nhiên, một trong những hạn chế là cấp độ pháp lý của những chính sách ban hành vừa qua còn thấp, chưa đạt yêu cầu, thực tế chưa tạo thuận lợi để CNHT phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình trả lời chất vấn sáng 18-11.

Ghi nhận những ý kiến và kiến nghị giải pháp của đại biểu, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng kiến nghị QH tại kỳ họp này xem xét thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều về Luật Thuế, theo hướng ưu đãi thuế doanh nghiệp lĩnh vực CNHT, giảm thuế thu nhập cá nhân đối với đội ngũ chuyên gia trong lĩnh vực này. Tăng cường sự hỗ trợ của Nhà nước, theo đó, cần xem xét xây dựng nguồn quỹ hỗ trợ giúp doanh nghiệp phát triển CNHT thời gian đầu phát triển sản xuất hoặc mở rộng sản xuất. Xem xét thành lập một số trung tâm hỗ trợ hoạt động phi lợi nhuận, giúp doanh nghiệp về lĩnh vực thiết kế tạo khuôn mẫu, tiếp cận thị trường, dữ liệu thông tin, công tác đào tạo cán bộ, đào tạo công nhân kỹ thuật... Bộ trưởng Bộ Công thương cho rằng, với các dự án ODA, Chính phủ có thể dành tỷ lệ nhất định thúc đẩy CNHT. Mặt khác, kiến nghị QH lần này ban hành nghị quyết có nội dung đề cập CNHT, làm cơ sở quan trọng để các bộ, ngành, địa phương triển khai đạt hiệu quả trong thời gian tới.

Các đại biểu QH cũng quan tâm và chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương về quản lý hiệu quả các công trình, dự án thủy điện; ngăn chặn, xử lý tình trạng hàng nhái, hàng giả, quản lý thị trường; phát triển cơ khí và công nghiệp cơ khí; việc phối hợp các bộ, ngành xây dựng cơ chế, chính sách liên quan các mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe và đời sống nhân dân; việc bình ổn giá, thúc đẩy kênh liên kết phân phối giúp nông dân tiêu thụ nông sản.

Sáng qua, 18-11, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng tiếp tục phần trả lời chất vấn trước QH. Liên quan đến nội dung chất vấn này, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các Bộ trưởng Bộ Tài chính và KH và ĐT cũng tham gia trả lời.

Tiếp tục trả lời câu hỏi của đại biểu QH Tô Văn Tám (Kon Tum) về CNHT, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhận trách nhiệm về việc xây dựng cơ chế chính sách còn chậm. Để khắc phục, trước mắt đề nghị Chính phủ sớm xem xét thông qua nghị định về CNHT và QH sớm thông qua dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều các Luật Thuế đã được trình có nội dung ưu đãi CNHT.

Trả lời cùng Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ KH và ĐT Bùi Quang Vinh cho rằng, giai đoạn tiếp theo, doanh nghiệp tư nhân sẽ là đối tượng then chốt trong phát triển CNHT và tạo chuỗi giá trị gia tăng. Doanh nghiệp tư nhân sẽ là lực lượng quyết định Việt Nam không chỉ đi nhập nguyên liệu, lắp ráp gia công; mà có thể sản xuất và chủ động về nguồn nguyên liệu. Đồng thời, bộ trưởng cho rằng, cần có các biện pháp khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp; tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn đơn giản, dễ dàng, chuyển giao công nghệ. Các tập đoàn lớn như Samsung, tập đoàn của Đức, Nhật Bản… sẵn sàng chuyển giao công nghệ cho Việt Nam và nhận lại sản phẩm sau khi hoàn thành. Nhưng dù Bộ đã tổ chức liên tục các hội nghị nhưng số doanh nghiệp tiếp cận được chưa nhiều. Đối với vấn đề sản xuất và thị trường, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng, cần phải có cơ chế làm sao để giá thành có thể cạnh tranh, "chứ không thể như hạt ngô phải nhập từ nước ngoài về vì giá thành sản xuất trong nước quá đắt đỏ".

Được đề nghị phát biểu liên quan đến việc phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, 9 tháng đầu năm các ngành chức năng đã xử lý hơn 146 nghìn vụ vi phạm, tăng 19% so với cùng kỳ; xử phạt, thu nộp ngân sách khoảng 10 nghìn tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ... Thừa nhận tình hình còn nghiêm trọng, Phó Thủ tướng cũng cho biết, giải pháp ngăn ngừa, hạn chế tình trạng này là sẽ xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu trong việc bao che cho hoạt động buôn lậu, kinh doanh trái phép; đánh mạnh, đánh trúng các loại tội phạm buôn lậu; thúc đẩy sản xuất trong nước đáp ứng được nhu cầu thị trường...

Sắp tới, Ban Chỉ đạo 389 (Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả) sẽ chỉ đạo quyết liệt hơn để ngăn chặn có hiệu quả hàng giả, hàng lậu. Đặc biệt, từ nay đến Tết Nguyên đán sẽ tấn công quyết liệt các loại tội phạm, trong đó có tội phạm buôn lậu. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương vào cuộc kịp thời và cơ quan điều tra khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm minh loại tội phạm này.

Kết luận về phần chất vấn của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, theo Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng, trước việc CNHT còn yếu kém, chưa thành công thì Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cần tiếp tục phối hợp để tham mưu cho Đảng, Chính phủ, QH trong phát triển CNHT nhằm cải thiện chất lượng sản xuất, xuất nhập khẩu, việc làm, hạ giá thành sản phẩm... Chủ tịch QH cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt hơn trong việc tạo cơ chế, điều kiện cho doanh nghiệp trong và ngoài nước ngay từ khi khởi nghiệp, đầu tư lĩnh vực CNHT để năm 2015 có chuyển biến tích cực.

Liên quan đến công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, Chủ tịch QH đề nghị Chính phủ, Bộ Công thương tích cực hơn trong đấu tranh vì các hành vi này ảnh hưởng lớn đến sản xuất, tiêu dùng, đời sống người dân... Và, cần phải rút giấy phép, dừng kinh doanh đối với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm này. Chủ tịch QH cũng yêu cầu công tác đấu tranh quyết liệt hơn nữa để tạo sự chuyển biến tích cực trong năm 2015.

Xung quanh công tác phân phối, bán lẻ, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng cũng yêu cầu cần có sự phối hợp tốt giữa các cơ quan để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, không thua trên sân nhà khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu với thế giới. Với các nội dung đã được đại biểu hỏi và trả lời của bộ trưởng, Chủ tịch QH yêu cầu Bộ trưởng đến "kỳ họp cuối năm 2015 báo cáo lại là đã thực hiện đến đâu các lời hứa".

Cũng trong sáng 18-11, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình là thành viên Chính phủ thứ 2 đăng đàn trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ tám, QH khóa XIII. Các ý kiến chất vấn của đại biểu QH gửi tới Bộ trưởng Bộ Nội vụ tập trung vào các vấn đề: Cải cách hành chính, khắc phục tình trạng cấp phó quá nhiều, vấn đề tiền lương...

Là người đầu tiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình, đại biểu Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) nêu vấn đề: Vừa qua, dư luận, cử tri rất bức xúc trước thông tin tiêu cực trong việc thi tuyển công chức tại Bộ Công thương. Ngày 28-8-2014, Bộ Nội vụ ra quyết định thanh tra toàn diện về thi tuyển công chức, quản lý biên chế tại Bộ Công thương trong thời gian 45 ngày. Đại biểu Cao Thị Xuân đề nghị: Bộ trưởng cho biết về kết quả thanh tra, nếu có sai phạm thì xử lý bao nhiêu cán bộ và trách nhiệm Bộ Nội vụ đến đâu?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết: Hiện chúng ta đã thực hiện đổi mới về công tác thi tuyển cán bộ, công chức, viên chức, thi nâng ngạch.

Đổi mới về thi tuyển có 3 môn thi: Kiến thức chung, kiến thức chuyên ngành, tin học - ngoại ngữ (môn điều kiện). Quá trình tổ chức thi, Bộ Nội vụ chủ trì biên soạn, hướng dẫn về quy định tiêu chuẩn, thủ tục, tổ chức thi. Đặc biệt, để đảm bảo khách quan, công khai, minh bạch, công bằng, dân chủ, Bộ kết hợp với một số bộ, ngành, địa phương triển khai thi một số môn trên máy vi tính, góp phần hạn chế tiêu cực trong thi đầu vào.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, như phản ánh, có một số địa phương xảy ra tiêu cực. Căn cứ theo quy định pháp luật, thi tuyển cán bộ, công chức thuộc thẩm quyền của bộ, tỉnh, còn thi tuyển viên chức thì bộ, tỉnh, thành phố có thể phân cấp xuống trực tiếp cho các đơn vị sử dụng viên chức tổ chức thi, xét tuyển.

"Bộ Nội vụ cũng tổ chức đoàn phối hợp với các Sở Nội vụ, Vụ Tổ chức cán bộ các nơi, đề nghị các địa phương có sai sót làm rõ các sai phạm và kiến nghị khắc phục, sửa đổi. Vừa qua, một số địa phương, đơn vị đã thực hiện xử lý kỷ luật các trường hợp vi phạm” - Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết.

Vấn đề sai sót ở Bộ Công thương, theo Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình, do tình hình thực tế, mặc dù thanh tra đột xuất, nhưng thanh tra ở Bộ Công thương không chỉ riêng quản lý thị trường mà với tất cả đơn vị trực thuộc, nên đang trong giai đoạn hoàn thành hồ sơ để trao đổi, thống nhất và ban hành kết luận thanh tra. Do quy mô, đối tượng và phạm vi rộng, nên chưa thể thực hiện theo quy định 45 ngày mà phải gia hạn để thanh tra.

Trước thực trạng lạm phát cấp phó kéo dài, làm bộ máy cồng kềnh, kém hiệu quả, lãng phí, đại biểu Bùi Thị An (Hà Nội) yêu cầu Bộ Nội vụ giải trình nguyên nhân, giải pháp khắc phục.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, người đứng đầu Bộ Nội vụ cho hay: Quy định số lượng cấp phó trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập được thể hiện qua các văn bản. Về thứ trưởng, có quy định cơ động, 1 bộ, cơ quan ngang bộ có 4 thứ trưởng. Nếu cơ quan ngang bộ muốn tăng thứ trưởng thì cơ quan đó có đề án báo cáo lên cấp trên. Bộ Nội vụ đã nhiều lần đề nghị, nên có quy định "cứng" về số thứ trưởng để không có sự bàn cãi, nhưng qua thảo luận, bỏ phiếu thì không quá bán.

"Thực tế, cấp bộ quy định có 4 thứ trưởng (quy định "mềm"), nhưng bình quân là 5,4; tổng cục quy định 3 phó, nhưng thực tế là 3,69; cấp vụ quy định là 3, bình quân là 3,04; cấp sở là 3, bình quân là 3,06” - Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết.

Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình thừa nhận: Bổ nhiệm quá nhiều cấp phó sẽ gây lãng phí ngân sách và hiện một số cơ quan, tổ chức có quá nhiều cấp phó mà không xuất phát từ nhu cầu thực tế. Nguyên nhân do sức ép của công việc, nền hành chính họp hành nhiều; đặc thù một số ngành cần cán bộ thực hiện chức năng được giao, chưa kể một số ngành đòi hỏi nhiều cấp phó do công việc quá nặng, đòi hỏi lãnh đạo trực tiếp thực hiện...

Công tác cán bộ thuộc thẩm quyền của tỉnh quyết định. Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện có thiếu sót sẽ kiến nghị, đề nghị, nếu không được thực hiện, sẽ báo cáo Thủ tướng để có hướng xử lý. Trên thực tế, việc bổ nhiệm cán bộ có một số trường hợp thiếu tính gương mẫu. Tập thể cán bộ thiếu tính chiến đấu, thực hiện các quy định không nghiêm.

Về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết: Nếu quy định của pháp luật chưa rõ, chưa quy định "cứng" thì Bộ sẽ phối hợp với các cấp có thẩm quyền để làm rõ. Nếu đã quy định "cứng" thì yêu cầu phải thực hiện nghiêm. Giải pháp mạnh là cần có đề án tổng thể với sự tham gia của nhiều bộ, ban, ngành.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) về việc người có năng lực không muốn vào làm cho Nhà nước, nếu có vào làm rồi lại đi khỏi khu vực Nhà nước ngày càng nhiều. Người kém năng lực vào nhiều, dẫn đến tình trạng “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”; công chức lười nhác, trình độ kém nhưng muốn làm lãnh đạo. Đây có phải là nguyên nhân dẫn đến tham nhũng gia tăng? Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, có tình trạng trên là do sử dụng cán bộ, công chức chưa đúng năng lực; cơ chế thưởng - phạt chưa nghiêm; chế độ đánh giá chưa đổi mới, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; chế độ tiền lương và đãi ngộ chậm cải thiện; việc tuyển dụng đầu vào chưa thực sự đáp ứng nhiệm vụ, chưa tuyển được người có năng lực, tâm huyết.

Các giải pháp Bộ Nội vụ đưa ra để khắc phục tình trạng trên là: Đổi mới cơ chế đánh giá theo nguyên tắc cấp trên trực tiếp quản lý, đánh giá cấp dưới; sử dụng người có tài năng, năng lực làm việc; thực hiện chế độ miễn nhiệm, chuyển vị trí công tác, tinh giản biên chế với những người không làm được việc; chỉ tuyển dụng người có tài năng, phẩm chất...

Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết thêm: Bộ Nội vụ được Bộ Chính trị giao xây dựng Đề án về sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, đảm bảo tuyển được 1.000 sinh viên tốt nghiệp xuất sắc vào cơ quan của Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang.

Trả lời thắc mắc của đại biểu Nguyễn Sĩ Cương (Ninh Thuận) cho rằng: Lạm phát cấp phó có mối liên hệ với việc bổ nhiệm trước khi nghỉ hưu, Bộ tham mưu cho Chính phủ như thế nào để khắc phục tình trạng này? Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Về biện pháp, Bộ Nội vụ tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị về vấn đề này; ban hành chương trình hành động triển khai có hiệu quả chỉ thị này, trong đó, thực hiện công khai, minh bạch công tác cán bộ; đẩy mạnh cải cách hành chính; đẩy lùi tiêu cực; người đứng đầu của cơ quan, đơn vị gương mẫu, thực hiện chặt chẽ công vụ...

Về tình trạng kéo dài tuổi nghỉ hưu trái luật hiện nay, đặc biệt là không thôi chức vụ quản lý khi được kéo dài nghỉ hưu và giải pháp để kiểm soát vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Bộ đã vào cuộc kiến nghị các bộ, ngành theo đơn vị quản lý thực hiện đúng. Đến nay, qua rà soát tại 26 bộ, ngành, 54 địa phương, 22 tập đoàn, còn khoảng 100 trường hợp đến tuổi nghỉ hưu kéo dài. Thời gian tới, Bộ tiếp tục đôn đốc để các cơ quan thực hiện đúng quy định./.

Theo chinhphu.vn