Quán triệt sâu sắc tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối đại đoàn kết dân tộc của Đảng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ tỉnh, 5 năm qua, trong điều kiện thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, bất ổn, tác động tiêu cực vào tình hình trong nước và địa phương, khối đoàn kết toàn dân trong tỉnh vẫn tiếp tục được xây dựng, củng cố, mở rộng. Đội ngũ công nhân tỉnh nhà đã và đang phát triển nhanh về số lượng, trình độ, tay nghề ngày càng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh. Số lượng đoàn viên công đoàn đã tăng thêm gần 22.000 người so với năm 2008, hiện có gần 123.500 đoàn viên. Nông dân cũng đã và đang có bước trưởng thành về mọi mặt, trong đó 86,6% số nông dân toàn tỉnh (gần 354.500 người) đã và đang sinh hoạt trong tổ chức HND. Cùng với kinh nghiệm, truyền thống thâm canh lâu đời, nông dân tỉnh nhà đang tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, nhạy bén hơn với nhu cầu của thị trường, làm ra nông sản mang tính hàng hoá cao. Đội ngũ trí thức đã có chuyển biến mạnh mẽ về số lượng, trình độ, năng lực, thực sự là lực lượng quan trọng vừa giúp cho tỉnh xây dựng, ban hành nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng, sát thực vừa là lực lượng lao động trực tiếp, tạo ra nhiều sản phẩm có hàm lượng tri thức cao. Các tổ chức thành viên nòng cốt khác như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội CCB, Hội Người cao tuổi, Hội Khuyến học… ngày càng lớn mạnh, mở rộng hoạt động, thu hút đông đảo đoàn viên, hội viên; xây dựng, phát động, duy trì được nhiều phong trào, hoạt động xã hội thiết thực, hiệu quả. Đồng bào có đạo luôn phát huy truyền thống đoàn kết, đồng hành cùng nhân dân trong tỉnh xây dựng, phát triển quê hương, thực hiện tốt chủ trương, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước. Bà con quê hương Nam Định sinh sống ở mọi miền Tổ quốc và ở nước ngoài luôn hướng về quê hương, có nhiều việc làm cụ thể, thiết thực chung sức xây dựng, phát triển tỉnh nhà…
5 năm qua, MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục coi trọng nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước tới các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, đồng thời nắm bắt, chuyển tải tâm tư, nguyện vọng của nhân dân tới Đảng, Nhà nước. Tiếp tục duy trì, phát động nhiều phong trào, cuộc vận động (CVĐ), hoạt động xã hội thiết thực, ý nghĩa. Trong đó, CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” đã và đang thu được những kết quả quan trọng, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh. Để phù hợp, sát thực với đặc thù, điều kiện của địa phương, MTTQ tỉnh đã cụ thể hoá CVĐ thành một số phong trào như xây dựng “Khu dân cư 5 không”, xây dựng “Xứ, họ đạo tiên tiến, gia đình Công giáo gương mẫu”, xây dựng “Chùa tinh tiến”… Các phong trào đều hướng tới mục đích chung tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân trong tỉnh đoàn kết, hỗ trợ nhau phát triển kinh tế, xoá nghèo, làm giàu chính đáng; xây dựng nếp sống văn hoá, phòng chống, bài trừ tệ nạn xã hội, giữ gìn ANTT, bảo vệ môi trường, chăm lo công tác khuyến học, khuyến tài, tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền… Nội dung cụ thể, ý nghĩa thiết thực nên các phong trào trên đã và đang nhận được sự hưởng ứng tích cực của đông đảo các tầng lớp nhân dân, qua đó huy động được trí tuệ, công sức của toàn dân trong tỉnh tham gia giải quyết hiệu quả các vấn đề dân sinh, dân trí, dân chủ ngay tại địa bàn KDC. Kiên trì, bền bỉ thực hiện, đến nay, toàn tỉnh đã có 1.917/3.498 KDC được công nhận danh hiệu thôn, xóm, tổ dân phố văn hoá (tăng 13,5% so với nhiệm kỳ trước); gần 406 nghìn gia đình (tăng 9,5% so với nhiệm kỳ trước) được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hoá”; 1.154 “KDC 5 không” (tăng 21,5% so với nhiệm kỳ trước). Hầu hết các KDC trong tỉnh duy trì có nền nếp việc tổ chức Ngày hội Đoàn kết toàn dân hằng năm, tạo không khí vui tươi, cộng đồng gắn bó… CVĐ “Ngày vì người nghèo” do MTTQ chủ trì, phát động cũng đã và đang ngày càng lan toả, nhận được sự quan tâm, ủng hộ của toàn xã hội. Từ số tiền trên 35 tỷ đồng ủng hộ của các tập thể, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, đến nay Quỹ Vì người nghèo các cấp trong tỉnh đã hỗ trợ làm mới 1.255 ngôi nhà “Đại đoàn kết” tặng các hộ nghèo; hỗ trợ 562 hộ nghèo sửa chữa, nâng cấp nhà ở, nhiều lượt người nghèo đã được hỗ trợ vốn vay phát triển sản xuất, kinh phí khám chữa bệnh, học tập. Những kết quả trên đã góp phần thiết thực vào hiệu quả công tác giảm nghèo của tỉnh, cuối năm 2013, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh đã giảm xuống chỉ còn 5,33%...
Hưởng ứng phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM, đô thị văn minh”, quán triệt phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, MTTQ các cấp đã vận động các tầng lớp nhân dân đóng góp công sức, tiền của phục vụ xây dựng hạ tầng, chỉnh trang xóm làng, đồng ruộng. Trong 3 năm qua, nhân dân trong tỉnh đã góp hơn 2.800ha đất nông nghiệp, hiến 200ha đất thổ cư; đóng góp trên 1.135 tỷ đồng (chiếm 18,17% trong tổng số hơn 6.250 tỷ đồng vốn xây dựng NTM tỉnh huy động được) xây dựng NTM. Từ trong phong trào đã xuất hiện nhiều tấm gương cá nhân, tập thể điển hình, trong đó nhiều vị chức sắc các tôn giáo trên địa bàn tỉnh thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm, tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào có đạo, nhân dân địa phương hưởng ứng phong trào xây dựng NTM bằng những việc làm cụ thể, thiết thực.
Để các công trình xây dựng NTM được thực hiện đảm bảo chất lượng, hạn chế sai phạm, tiêu cực, bên cạnh duy trì, phát huy hiệu quả hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn, MTTQ tỉnh đã chỉ đạo, hướng dẫn MTTQ cơ sở ở 186/229 xã, phường, thị trấn thành lập, triển khai hoạt động Ban Giám sát đầu tư cộng đồng, kịp thời kiến nghị, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền chấn chỉnh, xử lý những sai phạm, tạo niềm tin trong nhân dân…
5 năm của nhiệm kỳ vừa qua, MTTQ các cấp trong tỉnh luôn chú trọng, thực hiện tốt nhiệm vụ hỗ trợ, tạo điều kiện để nhân dân phát huy quyền làm chủ, tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền các cấp, MTTQ các cấp đã tổ chức lấy ý kiến các nhân sĩ, trí thức, chức sắc tôn giáo và đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng các văn kiện chính trị quan trọng của Đảng; xây dựng Dự thảo Hiến pháp sửa đổi; tham gia, phối hợp tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội khoá XIII, bầu cử HĐND các cấp. Duy trì phối hợp tổ chức thường xuyên hoạt động tiếp xúc giữa Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh; đại biểu HĐND các cấp với cử tri ở các địa phương qua đó tạo điều kiện cho nhân dân được bày tỏ tâm tư, tình cảm, đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước cả từ chủ trương, chính sách đến những vấn để nảy sinh từ thực tiễn cuộc sống. MTTQ cơ sở đã chủ trì, triển khai việc lấy phiếu tín nhiệm cán bộ đảm nhiệm các chức danh chủ chốt ở xã, phường, thị trấn. Thông qua hoạt động lấy phiếu tín nhiệm giúp cho đội ngũ cán bộ dân cử ý thức rõ hơn trách nhiệm của mình để phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn…
Bên cạnh những kết quả đáng phấn khởi, các tầng lớp nhân dân trong tỉnh vẫn còn nhiều băn khoăn, lo lắng về những vấn đề nổi cộm, bức xúc trong đời sống xã hội, dân sinh, tình trạng quan liêu, lãng phí, tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, công chức hiện nay chậm được khắc phục. Quy chế dân chủ có lúc, có nơi chưa thực thi nghiêm túc. Thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu đã và đang tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống xã hội. Việc làm, đời sống của một bộ phận nhân dân trong tỉnh vẫn đang gặp khó khăn. Trong khi đó, một số cấp uỷ cơ sở chưa nhận thức đúng, đầy đủ về vai trò, vị trí của MTTQ, thiếu sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Sự phối hợp hành động giữa các tổ chức thành viên Mặt trận; giữa chính quyền với Mặt trận cùng cấp chưa thường xuyên, thiếu kịp thời. Công tác Mặt trận của tỉnh nhà còn không ít tồn tại. Tổ chức, bộ máy của cơ quan Mặt trận các cấp chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ được giao; trình độ, năng lực ở một bộ phận cán bộ làm công tác Mặt trận còn hạn chế. Chất lượng, hiệu quả các phong trào, các CVĐ của MTTQ chưa đồng đều, có lúc, có nơi còn nặng tính hình thức, làm hạn chế hiệu quả tập hợp, đoàn kết quần chúng…
Nhiệm kỳ 2014-2019, MTTQ tỉnh phát huy những kết quả, thành tựu đạt được, tập trung khắc phục những hạn chế, yếu kém, qua đó nâng tầm công tác Mặt trận, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn. Hiến pháp năm 2013 đã đề cao vị thế, vai trò của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị. Bộ Chính trị đã ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội; quy định về việc MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền, thể hiện Đảng, Nhà nước, nhân dân luôn kỳ vọng vào những đóng góp của công tác Mặt trận trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước. Đây vừa là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm lớn cho hệ thống Mặt trận cả nước, trong đó có hệ thống Mặt trận tỉnh Nam Định. Để đáp ứng được sự kỳ vọng đó, đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận từ tỉnh đến cơ sở cần nỗ lực, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với công việc; không ngừng học tập nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực công tác. Quán triệt sâu sắc tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối, chính sách đại đoàn kết dân tộc của Đảng, Nhà nước; sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động cho phù hợp với điều kiện, tình hình mới, đảm bảo thiết thực, hiệu quả; từ đó làm tốt nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh khối đoàn kết toàn dân trong tỉnh, chung sức xây dựng quê hương Nam Định phát triển bền vững, giàu đẹp, văn minh./.
Bùi Tân Tiến
Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh
