Với 72km bờ biển trải dài ở 3 huyện Giao Thuỷ, Hải Hậu và Nghĩa Hưng, tỉnh ta có vị trí chiến lược trong khu vực phòng thủ tuyến biển của Quân khu 3. Những năm qua, thực hiện Nghị quyết Trung ương 9 (khóa X) về Chiến lược biển và Nghị quyết của Tỉnh uỷ, Bộ CHQS tỉnh đã tập trung chỉ đạo xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) biển, góp phần tăng cường thế trận phòng thủ trọng điểm ven biển.
 |
| Cán bộ Ban CHQS huyện Giao Thuỷ hướng dẫn các đồng chí lãnh đạo huyện tham quan mô hình học cụ huấn luyện DQTV. |
Công tác xây dựng lực lượng DQTV biển trên địa bàn ven biển của tỉnh chủ yếu dựa vào từng con tàu, đôi tàu, dòng họ, tổ, đội sản xuất các ngành nghề ở các ngư trường để xây dựng, tổ chức biên chế phù hợp, bảo đảm có lực lượng dân quân biển rộng khắp trên cả 3 tuyến: tuyến bờ, tuyến lộng và tuyến khơi. Trong đó, các chiến sỹ DQTV biển được tuyển chọn là thuyền viên, thuỷ thủ trên các phương tiện tàu, thuyền hoạt động trên biển và từ những người có uy tín trong dòng họ, với quy mô tổ chức theo biên chế cấp tiểu đội và cấp tổ là chủ yếu, gắn với từng đôi tàu của gia đình, dòng họ hoạt động trên cùng khu vực ngư trường khai thác. Đến nay, các xã ven biển của các huyện Giao Thủy, Hải Hậu và Nghĩa Hưng đều xây dựng các tiểu đội và tổ DQTV biển trong đó có 13,3% đảng viên, số quân nhân phục viên xuất ngũ chiếm trên 10%; các tiểu đội trưởng các tiểu đội DQTV đều là thuyền trưởng hoặc là thủy thủ chính của các tàu. Để nâng cao chất lượng và khả năng cơ động, sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV biển, Bộ CHQS tỉnh đã thường xuyên chú trọng đến công tác huấn luyện cho lực lượng DQTV biển. Hằng năm, Bộ CHQS tỉnh xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cán bộ, tiểu giáo viên và nội dung chương trình huấn luyện cho lực lượng DQTV biển; công tác huấn luyện được sắp xếp, bố trí vào thời gian thích hợp là tháng 7, tháng 8 hằng năm. Trước khi bước vào huấn luyện, Bộ CHQS tỉnh phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và Hải quân vùng I tổ chức tập huấn cho cán bộ, chỉ huy quân sự 3 huyện tuyến biển và các xã, thị trấn ven biển, cán bộ 5 đồn, trạm và Hải đội 2 biên phòng. Ban CHQS 3 huyện tuyến biển phối hợp với các đồn biên phòng và Hải đội 2 tổ chức huấn luyện đại trà cho chiến sỹ DQTV biển luân phiên theo các cụm xã tuyến biển do đồn biên phòng quản lý. Trong đó, lực lượng DQTV biển được giáo dục nâng cao nhận thức về nhiệm vụ quân sự quốc phòng địa phương, âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, tình hình an ninh tuyến biển, các văn bản pháp luật về biển, đảo. Về công tác huấn luyện quân sự, chủ yếu tập trung vào các nội dung như: bắn súng đạn thật trên biển, phòng chống cháy, chống chìm, lai kéo tàu thuyền, sử dụng các phương tiện thông tin liên lạc trên biển, vệ tinh định vị và công tác phòng chống lụt bão, cứu hộ cứu nạn trên biển… Công tác huấn luyện đã góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ khả năng sẵn sàng chiến đấu, khả năng phối kết hợp “tác chiến” của lực lượng DQTV biển với các lực lượng. Huyện Giao Thủy là địa phương có lực lượng DQTV biển phát triển mạnh và hoạt động hiệu quả. Hiện nay, ở 9 xã ven biển của huyện đều có một tiểu đội dân quân biển và một tổ tự vệ thuộc Trạm Kiểm ngư. Căn cứ vào hoạt động và số lượng các phương tiện cụ thể của từng xã, Ban CHQS huyện lựa chọn các thuyền trưởng, thuyền phó là tiểu đội trưởng, tiểu đội phó các tiểu đội DQTV biển; trong đó tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV biển của huyện chiếm 16%. Cùng với việc vừa quan tâm xây dựng, phát triển lực lượng, Ban CHQS huyện chú trọng đến công tác huấn luyện để lực lượng DQTV biển có đủ khả năng, trình độ và nâng cao các kỹ năng phối hợp, xử lý các tình huống xảy ra trên biển, cụm các xã tuyến biên phòng của huyện luân phiên đăng cai tổ chức huấn luyện. Nhờ đó, chất lượng và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV biển huyện Giao Thủy được nâng cao. Hằng ngày, lực lượng dân quân hoạt động trên biển báo cáo tình hình và những vụ việc liên quan đến ANTT về Ban CHQS xã, trên cơ sở đó Ban CHQS xã báo cáo tình hình về Ban CHQS huyện để có phương án giải quyết kịp thời các vụ việc vi phạm xảy ra trên biển. Ngoài việc góp phần tích cực cùng lực lượng BĐBP bảo vệ vững chắc chủ quyền và giữ gìn ANTT trên tuyến biển, lực lượng DQTV biển còn tích cực tham gia xử lý các tình huống về phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn trên biển. Do làm tốt công tác xây dựng và huấn luyện nên hoạt động của lực lượng DQTV biển của tỉnh đã phát huy được hiệu quả rõ nét. Tàu thuyền của lực lượng DQTV biển hoạt động trên cả 3 tuyến đã kết hợp chặt chẽ giữa khai thác, đánh bắt hải sản với phối hợp cùng các lực lượng tuần tra nắm tình hình và cung cấp thông tin kịp thời cho lực lượng chức năng để có hướng xử lý, giải quyết các vụ việc vi phạm chủ quyền vùng biển cũng như các vụ vi phạm pháp luật, quy định về đánh bắt thủy hải sản trên biển. Bên cạnh đó, lực lượng DQTV biển đã tích cực làm tốt công tác tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật, ngăn chặn tình trạng xâm hại ngư trường và phối hợp cứu hộ, cứu nạn trên biển, là điểm tựa giúp ngư dân yên tâm bám biển. Những năm qua, lực lượng DQTV biển đã phối hợp phát hiện, xua đuổi hàng nghìn lượt tàu, thuyền lạ xâm lấn ngư trường; bắt và xử lý 51 tàu buôn lậu gian lận thương mại, 302 phương tiện dùng xung điện đánh bắt thủy hải sản; tổ chức cứu hộ, cứu nạn 9 phương tiện, 22 ngư dân gặp nạn trên biển… Hoạt động của lực lượng DQTV biển đã góp phần giữ vững ANCT - TTATXH trên tuyến phòng thủ biển của tỉnh, tạo môi trường an toàn và thuận lợi để các địa phương khai thác thủy hải sản tại khu vực ven biển…
Bên cạnh những mặt thuận lợi, công tác xây dựng và hoạt động của lực lượng DQTV biển hiện nay vẫn còn gặp khó khăn: Việc xây dựng lực lượng DQTV biển chủ yếu dựa vào các tàu thuyền hoạt động trên biển nhưng một số tàu thuyền, thuyền viên là người làm thuê ở địa phương khác đến nên khó khăn trong việc quản lý. Do đặc thù riêng, ngư dân hoạt động trên biển thường gắn với nghề nghiệp truyền thống, độ tuổi cao do đó khó xây dựng lực lượng dân quân biển luân phiên theo quy định; kinh phí hoạt động của lực lượng DQTV biển còn eo hẹp, trang bị phương tiện đảm bảo thông tin liên lạc cho các tàu, thuyền còn thiếu thốn… Hiện nay các cấp, các ngành đang triển khai thực hiện Luật DQTV góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV biển đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới./.
Bài và ảnh: Thu thủy
