Với mục tiêu đến năm 2015 có trên 75% số xã, thị trấn cơ bản đạt các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM), tiến đến hoàn thành mục tiêu xây dựng huyện NTM, thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền huyện Hải Hậu đã đề ra nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng kèm theo các giải pháp đồng bộ nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu lớn và quan trọng này…
Từ những tiền đề…
Kết quả khảo sát mới đây cho thấy, cả 35 xã, thị trấn của huyện Hải Hậu cơ bản đạt hai nhóm tiêu chí trong bộ tiêu chí xây dựng NTM của Chính phủ, gồm nhóm tiêu chí về văn hoá - xã hội - môi trường và nhóm tiêu chí về hệ thống chính trị, an ninh, trật tự - xã hội. Hầu hết các xã, thị trấn của huyện đạt 40% số tiêu chí theo nhóm tiêu chí về hạ tầng kinh tế - xã hội; 70% số tiêu chí trong nhóm tiêu chí về kinh tế và tổ chức sản xuất. Cụ thể có 35/35 xã, thị trấn đạt 10 tiêu chí trở lên, trong đó 15 xã, thị trấn đạt 14/19 tiêu chí. Kết quả này đã phản ánh những nỗ lực, sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện Hải Hậu trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Trong nhiều năm qua, huyện Hải Hậu luôn dẫn đầu toàn tỉnh về phong trào chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong sản xuất nông nghiệp. Đến nay, toàn huyện đã quy hoạch, chuyển đổi được gần 700ha đất cấy lúa, làm muối hiệu quả thấp sang nuôi thuỷ sản và trồng rau, màu cho hiệu quả kinh tế cao. Từ năm 2003, huyện Hải Hậu đã thực hiện thành công chủ trương dồn điền đổi thửa (DĐĐT) đất nông nghiệp, bình quân toàn huyện chỉ còn 2,8 thửa/hộ. Nhiều hộ nông dân qua dồn điền đổi thửa đã thực hiện chuyển đổi, xây dựng những mô hình sản xuất mới cho thu nhập cao, góp phần xóa nghèo, vươn lên làm giàu ngay chính trên đồng đất của mình. Toàn huyện hiện có 350 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi thuỷ sản. Cũng nhờ thực hiện DĐĐT, huyện đã tập trung được hơn 1.368ha đất công phục vụ việc quy hoạch vùng sản xuất, hệ thống giao thông thuỷ lợi nội đồng, các cụm, điểm sản xuất CN-TTCN góp phần tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động ở địa phương. Huyện đã hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng, đưa vào khai thác các CCN ở các xã Hải Phương, Hải Minh, Thị trấn Thịnh Long; các điểm công nghiệp tại xã Hải Thanh, Thị trấn Yên Định. Thời gian qua, trên địa bàn huyện đã có 23 doanh nghiệp được thành lập mới, nâng tổng số doanh nghiệp trên địa bàn huyện lên 60 doanh nghiệp và tiếp tục duy trì, mở rộng sản xuất ở các làng nghề: dệt lưới cước tại Thị trấn Thịnh Long; dệt chiếu tại các xã Hải Bắc, Hải Anh; chế biến gỗ tại xã Hải Trung; mây tre đan, chế biến gỗ tại xã Hải Minh. Các làng nghề tạo việc làm, thu nhập ổn định cho trên 1.000 lao động. Từ năm 2006 đến nay, bằng nhiều hình thức, huyện đã tổ chức đào tạo, truyền nghề, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho trên 50 nghìn lượt người, trong đó đã đào tạo nghề cho gần 10 nghìn lao động. Cơ cấu kinh tế của huyện đang chuyển dịch theo hướng tích cực, trong đó giá trị sản xuất CN-TTCN, làng nghề hiện chiếm 33,2%; thương mại dịch vụ, du lịch chiếm 29% tỷ trọng cơ cấu kinh tế của huyện. Bằng cơ chế nhân dân làm, ngân sách địa phương hỗ trợ, những năm qua, huyện Hải Hậu đã huy động được nguồn lực to lớn từ nhân dân, từng bước đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng. Đến nay, toàn bộ hơn 222km đường trục xã, liên xã trong huyện đã được trải nhựa hoặc bê tông hóa; hơn 450km đường trục thôn, xóm đã được cứng hóa. Hệ thống trường học trong huyện cơ bản đáp ứng được yêu cầu dạy và học, với trên 90% số trường đã được cao tầng hóa; 32/35 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Đặc biệt, huyện Hải Hậu tiếp tục là điển hình của cả nước về phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đến nay, ngoài hệ thống nhà văn hóa xã, thị trấn đã được xây dựng, toàn huyện đã có 488/546 xóm xây dựng được nhà văn hoá; 252/546 xóm đạt tiêu chuẩn có nếp sống văn hoá. Cùng với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, huyện Hải Hậu luôn chú trọng nhiệm vụ xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, nhất là hệ thống chính trị ở cơ sở. Toàn huyện hiện có 35 Đảng bộ xã, thị trấn với tổng số 12.216 đảng viên. Năm 2010, số đảng bộ xã đạt danh hiệu đảng bộ trong sạch vững mạnh chiếm gần 90%. Đội ngũ cán bộ cấp xã hiện có 624 người, trong đó gần 90% đạt chuẩn về trình độ chính trị, chuyên môn và quản lý Nhà nước, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Những kết quả trên là tiền đề quan trọng để huyện chủ động thực hiện các mục tiêu xây dựng NTM…
Làng quê xã Hải Đường (Hải Hậu) trên con đường xây dựng nông thôn mới. |
... Đến mục tiêu lớn và những giải pháp đồng bộ
Ngoài xã Hải Đường thực hiện thí điểm của Trung ương, huyện Hải Hậu đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2013, 12 xã thực hiện thí điểm của huyện hoàn thành các mục tiêu xây dựng NTM, đến năm 2015, toàn huyện có 75% số xã, thị trấn hoàn thành mục tiêu này. Nhằm giải quyết nhu cầu về vốn, huyện Hải Hậu chủ trương thực hiện huy động tổng hợp và sử dụng lồng ghép hiệu quả tất cả các nguồn vốn. Đồng chí Trần Quang Chiểu, Bí thư Huyện ủy Hải Hậu cho biết, quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ, chính quyền huyện Hải Hậu về xây dựng NTM là phát huy nội lực, phát huy vai trò chủ thể của người nông dân; lấy chuyển đổi sản xuất để nâng cao thu nhập cho người nông dân; lấy phát triển làng nghề gắn với đào tạo, truyền nghề để giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, kèm theo đó là những chính sách, cơ chế hỗ trợ cụ thể, thiết thực. Nếu giải quyết được vấn đề việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn sẽ là tiền đề để giải quyết những vấn đề quan trọng khác như chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng… Thời gian qua, BCH Đảng bộ huyện, nhiệm kỳ 2010-2015 đã ban hành 3 nghị quyết chuyên đề, 6 đề án tập trung giải quyết những vấn đề trong đời sống nông nghiệp, nông dân, nông thôn trên địa bàn. Ba nghị quyết chuyên đề gồm: Nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng, trọng tâm là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; Tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị, xã hội tham gia xây dựng NTM; Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGĐ. Sáu đề án phát triển kinh tế - xã hội của huyện, gồm: Đề án DĐĐT giai đoạn 2010-2015; Đề án mở rộng sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trồng cây vụ đông trên chân ruộng 2 vụ lúa/năm và phát triển trang trại nông nghiệp; Đề án xây dựng làng nghề trên địa bàn huyện; Đề án đào tạo nghề, truyền nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn; Đề án nâng cao chất lượng nhà văn hoá xóm, tổ dân phố; Đề án nâng cao chất lượng dạy và học giai đoạn 2010-2015. Huyện Hải Hậu đang tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn xây dựng, quản lý và thực hiện các quy hoạch. Đến nay, huyện đã hoàn thành phê duyệt quy hoạch xây dựng, quy hoạch chi tiết sản xuất nông nghiệp cho 35/35 xã, thị trấn và đang tập trung lập quy hoạch xây dựng NTM ở các xã, thị trấn, trong đó đã phê duyệt quy hoạch của 12 xã thực hiện thí điểm. Các xã, thị trấn đang triển khai thực hiện các đề án phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2010-2015 gắn với nhiệm vụ xây dựng NTM. Huyện chỉ đạo, hướng dẫn các xã, thị trấn tiếp tục xây dựng phương án DĐĐT giai đoạn 2010-2015. Trước mắt, tập trung thực hiện tại 12 xã làm điểm xây dựng NTM; phấn đấu đến năm 2013 toàn huyện cơ bản hoàn thành việc DĐĐT, đảm bảo trong một vùng mỗi hộ chỉ có một thửa canh tác. Huyện xác định DĐĐT là yêu cầu bắt buộc nhằm thực hiện quy hoạch vùng sản xuất, ứng dụng cơ giới hoá vào đồng ruộng, dồn quỹ đất công phục vụ mở rộng, xây dựng mới các công trình giao thông, thuỷ lợi nội đồng, xoá bỏ tập quán canh tác nhỏ lẻ, tạo điều kiện cho các hộ nông dân chuyển đổi, lựa chọn những phương thức sản xuất mới cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Về chủ trương chuyển đổi sản xuất, huyện chỉ đạo các địa phương thực hiện trên nguyên tắc đảm bảo an toàn lương thực, đúng quy hoạch, ngăn chặn việc chuyển đổi tự phát. Huyện phấn đấu đến năm 2015 thực hiện chuyển đổi thêm 500ha đất cấy lúa, làm muối hiệu quả thấp sang nuôi thuỷ sản, trồng cây cảnh, nâng tổng diện tích chuyển đổi lên 25% tổng diện tích đất canh tác của huyện. Tiến hành quy hoạch lại những trang trại, gia trại theo tiêu chí đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn dịch bệnh, chuyển các gia trại ra khỏi khu dân cư, phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có từ 450 trang trại trở lên. Với phương châm mỗi xã có ít nhất một làng nghề, mỗi làng nghề một loại sản phẩm đặc trưng, phát triển ngành nghề theo thế mạnh của địa phương, đến nay các xã, thị trấn trong huyện đã đăng ký xây dựng 89 làng nghề; chủ yếu là các nghề: may, chế biến gỗ, dệt chiếu, mây tre đan, dệt lưới, sản xuất bánh kẹo, chế biến thuỷ sản, thảm cói, móc sợi, trồng hoa, cây cảnh. Để tạo nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ phát triển, huyện xây dựng đề án đào tạo nghề, truyền nghề cho lao động, phấn đấu đến năm 2015 đào tạo nghề cho trên 15 nghìn lao động, trong đó đào tạo nghề nông nghiệp cho khoảng 4.000 lao động, còn lại là các nghề phi nông nghiệp. Để đạt được các mục tiêu trên, huyện thực hiện hỗ trợ 100% chi phí cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho các đơn vị, đến hết năm 2012 hoàn thành công tác DĐĐT; hỗ trợ 50% chi phí cho các đơn vị hoàn thành trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2014. Thưởng 3 triệu đồng cho mỗi làng nghề được công nhận trong giai đoạn 2010-2013; 2 triệu đồng trong giai đoạn 2014-2015. Tiếp tục duy trì cơ chế hỗ trợ 5 triệu đồng cho một nhà văn hoá xây mới; phấn đấu đến năm 2015 có 100% số xóm, tổ dân phố có nhà văn hoá; thưởng 3 triệu đồng xây dựng một cổng làng; thưởng 30 triệu đồng cho xã, thị trấn có 100% xóm đạt tiêu chuẩn nếp sống văn hoá; thưởng 500 nghìn đồng cho xóm đạt danh hiệu nếp sống văn hoá; tặng giấy khen và 500 nghìn đồng cho xóm duy trì 5 năm liền đạt nếp sống văn hoá; thực hiện xoá tên “Làng văn hoá” nếu 2 năm liền vi phạm và không duy trì được các tiêu chí đã quy định. Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, huyện thực hiện thưởng cho giáo viên có học sinh đạt giải nhất trong các kỳ thi học sinh giỏi của tỉnh mức 5 lần lương tối thiểu, 4 lần nếu đạt giải nhì, 3 lần nếu đạt giải ba. Huyện Hải Hậu xác định xây dựng NTM phải gắn liền với nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, nhất là năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của các chi bộ thôn, xóm. Bên cạnh đó phải tập trung đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ và các đoàn thể nhân dân theo phương châm hướng hoạt động về địa bàn khu dân cư, bám dân, bám địa bàn, chống bệnh hành chính hóa trong hoạt động. Thực hiện chuẩn hóa, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã, thị trấn, ngoài việc phối hợp mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cho những cán bộ, công chức xã chưa đạt chuẩn, huyện xây dựng kế hoạch tuyển dụng mới 131 người tốt nghiệp đại học ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề về công tác tại các xã, thị trấn trong huyện. Thời gian qua huyện đã tuyển dụng được hơn 20 người mới tốt nghiệp đại học về công tác tại địa phương.
Tới đây, khi dự án xây dựng Khu kinh tế Ninh Cơ, dự án xây dựng tuyến đường ven biển được triển khai, nhiều nội dung của các dự án này sẽ được tiến hành thực hiện trên địa bàn, chắc chắn huyện Hải Hậu sẽ chịu nhiều tác động. Cơ hội phát triển rất lớn nhưng đi liền là những thách thức không nhỏ. Làm gì để tận dụng, đón đầu được những cơ hội phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, trong đó có mục tiêu xây dựng huyện NTM đòi hỏi năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ phải có tầm nhìn, có tính chiến lược. Với truyền thống đoàn kết và thực hiện đồng bộ giải pháp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự đồng lòng nhất trí của các tầng lớp nhân dân, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Hải Hậu sẽ từng bước thực hiện thành công mục tiêu đã đề ra, sớm xây dựng Hải Hậu trở thành huyện NTM trong tương lai gần./.
Bài và ảnh: Trần Duy Hưng