Với 72km bờ biển trải dài ở 3 huyện Giao Thuỷ, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, tỉnh ta có vị trí chiến lược quan trọng trong khu vực phòng thủ tuyến biển của Quân khu 3. Những năm qua, Đảng uỷ, Bộ CHQS tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng Dân quân tự vệ (DQTV) biển, góp phần tăng cường thế trận quốc phòng tuyến biển.
 |
| Cán bộ Ban CHQS huyện Nghĩa Hưng kiểm tra mô hình học cụ trước khi bước vào huấn luyện DQTV. |
Trong công tác xây dựng lực lượng DQTV biển trên địa bàn chủ yếu dựa vào từng con tàu, đôi tàu, dòng họ, tổ, đội kết hợp với ngành nghề, ngư trường đánh bắt thuỷ hải sản ở các tuyến để xây dựng, tổ chức biên chế phù hợp, nhằm bảo đảm có lực lượng dân quân biển rộng khắp trên cả tuyến bờ, tuyến lộng và tuyến khơi. Việc tuyển chọn xây dựng lực lượng DQTV biển chú trọng đến chất lượng về chính trị, lựa chọn từ các thuyền viên, thuỷ thủ trên các phương tiện tàu, thuyền hoạt động trên biển và từ những người có uy tín trong dòng họ, trong đó quy mô tổ chức theo biên chế cấp tiểu đội là chủ yếu, gắn với từng đôi tàu của gia đình, dòng họ hoạt động trên cùng khu vực ngư trường khai thác. Đến nay, lực lượng DQTV biển của tỉnh đã được xây dựng ở tất cả các xã, thị trấn ven biển với 273 đồng chí và được biên chế thành 7 trung đội, 17 tiểu đội, trong đó có 13,3% đảng viên; 22,9% đoàn viên; số quân nhân phục viên xuất ngũ chiếm 10,8%. Để nâng cao chất lượng và khả năng cơ động sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV biển, Bộ CHQS tỉnh đã thường xuyên quan tâm đến công tác huấn luyện cho lực lượng DQTV biển. Căn cứ kế hoạch và chỉ lệnh huấn luyện của Bộ Tư lệnh Quân khu 3, Bộ CHQS tỉnh bố trí thời gian huấn luyện vào tháng 8, 9 là thời điểm giao thời giữa 2 vụ cá, tàu thuyền ít ra khơi nên quân số tham gia huấn luyện cao. Trước khi bước vào huấn luyện, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và Hải quân vùng I tổ chức tập huấn cho cán bộ, chỉ huy quân sự 3 huyện và các xã, thị trấn ven biển, trung đội trưởng các trung đội dân quân biển, cán bộ 5 đồn, trạm và Hải đội 2 biên phòng. Trên cơ sở đó, Ban CHQS 3 huyện tuyến biển phối hợp với các đồn biên phòng và Hải đội 2 tổ chức huấn luyện đại trà cho chiến sỹ DQTV biển theo các cụm xã tuyến biển do đồn biên phòng quản lý, với 2 nội dung gồm: giáo dục chính trị và huấn luyện quân sự. Về chính trị, lực lượng DQTV biển được giáo dục nâng cao nhận thức về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, tình hình an ninh tuyến biển, các văn bản pháp luật về biển. Về công tác huấn luyện quân sự, chủ yếu tập trung vào các nội dung như: bắn súng đạn thật trên biển, phòng chống cháy, chống chìm, lai kéo tàu thuyền trên biển, sử dụng các phương tiện thông tin liên lạc trên biển, vệ tinh định vị… Qua huấn luyện, bản lĩnh chính trị, trình độ khả năng sẵn sàng chiến đấu và khả năng phối kết hợp tác chiến của lực lượng DQTV biển được nâng lên rõ rệt. Điển hình như lực lượng DQTV biển Nghĩa Hưng hiện được biên chế thành 5 tiểu đội và 1 tổ. Trong quá trình triển khai tổ chức huấn luyện, Ban CHQS huyện luôn phối hợp chặt chẽ với Đồn biên phòng 100 và Hải đội 2 nhằm nâng cao khả năng phối hợp hiệp đồng tác chiến cho lực lượng dân quân biển. Nhờ đó, chất lượng và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV biển của huyện đã được nâng cao, nổi bật là các hoạt động: phong trào tàu tự quản, đội tàu tự quản, tuyến biên phòng an toàn, xua đuổi, bắt xử lý tàu thuyền nước ngoài xâm phạm trái phép khai thác đánh bắt hải sản, ngư dân dùng xung điện, thuốc nổ đánh bắt cá. Hàng ngày, lực lượng dân quân hoạt động trên biển báo cáo tình hình và những vụ việc liên quan đến ANTT về Ban CHQS xã, từ đó báo cáo tình hình về Ban CHQS huyện để có phương án giải quyết kịp thời các vụ việc vi phạm xảy ra trên biển. Do làm tốt công tác xây dựng và huấn luyện lực lượng nên hoạt động của lực lượng DQTV biển của tỉnh đã phát huy hiệu quả rõ nét: Tàu thuyền của lực lượng DQTV biển hoạt động trên cả 3 tuyến đã kết hợp chặt chẽ giữa khai thác, đánh bắt hải sản với việc tuần tra nắm tình hình trên biển, giải quyết các vụ việc vi phạm vùng biển của tỉnh và tham gia các nhiệm vụ đột xuất như phòng chống lụt bão - tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai… Những năm qua, lực lượng DQTV biển đã phối hợp xua đuổi trên 700 lượt tàu, thuyền lạ xâm lấn ngư trường; phối hợp với lực lượng biên phòng và công an bắt 352 lượt tàu, thuyền dùng thuốc nổ, xung điện đánh cá, 2 vụ cướp ngư cụ của ngư dân, 10 vụ buôn lậu; cứu vớt 235 ngư dân, cứu hộ 51 phương tiện trôi dạt trên biển…, góp phần giữ vững ANCT-TTATXH trên tuyến phòng thủ biển của tỉnh, tạo môi trường an toàn và thuận lợi để các địa phương khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh về kinh tế của khu vực ven biển.
Tuy nhiên, theo Trung tá Nguyễn Xuân Phúc, Phó Ban Dân quân, phòng Tham mưu (Bộ CHQS tỉnh), công tác xây dựng và hoạt động của lực lượng DQTV biển gặp một số khó khăn do việc xây dựng lực lượng DQTV biển chủ yếu dựa vào các tàu thuyền hoạt động trên biển nhưng một số tàu thuyền, thuyền viên là người làm thuê ở địa phương khác nên rất khó trong việc quản lý và xây dựng lực lượng dân quân biển. Với đặc thù ngư dân hoạt động trên biển thường gắn với nghề nghiệp truyền thống, độ tuổi cao do đó không thể xây dựng lực lượng dân quân biển luân phiên theo quy định, đồng thời kinh phí hoạt động của lực lượng DQTV biển còn eo hẹp cộng với việc trang bị phương tiện đảm bảo thông tin liên lạc cho các tàu, thuyền còn thiếu thốn… nên hoạt động của lực lượng DQTV biển gặp một số hạn chế nhất định. Hiện nay, các cấp, các ngành đang quán triệt và từng bước triển khai thực hiện Luật DQTV (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2010) với những điểm bổ sung, sửa đổi phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV biển, bảo đảm phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình hiện nay./.
Bài và ảnh: Thu Thủy
