Thực hiện chương trình hoạt động giám sát năm 2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngày 20-3-2012, Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh đã tổ chức Đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường” trên địa bàn tỉnh ta tại Sở TN và MT. Đoàn giám sát do đồng chí Nguyễn Anh Sơn, TUV, Phó Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh làm Trưởng đoàn. Tham gia Đoàn giám sát có các vị trong Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh, lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh, Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND tỉnh.
Khoáng sản ở tỉnh ta không lớn về số lượng và ít chủng loại, chủ yếu là đất sét sứ gốm, đất sét gạch ngói, cát xây dựng… Hiện nay, toàn tỉnh có 22 doanh nghiệp khai thác đất và sản xuất gạch ngói bằng công nghệ tuynel, có gần 300 cơ sở tư nhân khai thác đất sét làm gạch ngói với số lượng 560 lò. Hằng năm các cơ sở sản xuất trên 840 triệu viên gạch, sử dụng khoảng 1,4 triệu m3 đất sét nguyên liệu. Có 20 đơn vị thường xuyên khai thác cát đen trên sông Hồng, sông Đào, sông Đáy, có 2 doanh nghiệp khai thác đá với quy mô nhỏ. Tổng số lao động trong các ngành khai thác khai khoáng vào khoảng 13 nghìn lao động. Việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân nhìn chung đã thực hiện tương đối nghiêm túc. Tuy nhiên, đối với các hộ gia đình, cá nhân tham gia hoạt động khoáng sản công suất không lớn nhưng nằm phân tán ở nhiều địa phương, hầu hết không chấp hành Luật Bảo vệ môi trường, nhất là việc sản xuất gạch bằng các lò dã chiến, thủ công, khai thác cát sông… gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, sức khỏe, sự phát triển của cây trồng; ảnh hưởng đến đê điều, dòng chảy và an toàn giao thông đường thủy nội địa. Ngoài ra, nhận thức về trách nhiệm Nhà nước ở cấp huyện, xã đối với nguồn tài nguyên khoáng sản chưa đầy đủ. Sự phối hợp trong quản lý của các cấp, các ngành chưa thường xuyên và hiệu quả. Thông qua Đoàn giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh, Sở TN và MT kiến nghị: Chính phủ sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Khoáng sản để phục vụ cho công tác quản lý được kịp thời, hiệu quả. Để ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép khoáng sản, tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, đề nghị HĐND tỉnh và UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo UBND các huyện, thành phố thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý các hoạt động khai thác khoáng sản, nhất là khai thác cát và khai thác đất sét làm gạch ngói. Tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản. Có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời hoạt động khai thác khoáng sản không có giấy phép.
Kết luận buổi làm việc, đồng chí Trưởng đoàn giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh đã ghi nhận các ý kiến đề xuất, kiến nghị để báo cáo với Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành của Trung ương... Chiều 20-3-2012, Đoàn giám sát đã trực tiếp đi tìm hiểu thực tế “Việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường” ở một số cơ sở trên địa bàn huyện Mỹ Lộc./.
Nghĩa Châu