Điểm sáng trong phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”

Từ nền tảng phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” giai đoạn 2016-2020, giai đoạn 2020-2025, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) tỉnh đã đẩy mạnh phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” nhằm thúc đẩy, khơi dậy tài năng, nhiệt huyết, sáng tạo của các tập thể, cá nhân toàn ngành trước những yêu cầu đổi mới giáo dục.

Học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân (thành phố Nam Định) sáng tạo các sản phẩm STEM.

Phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” được Sở GD và ĐT chỉ đạo triển khai gắn với phương châm “4 tốt” (Môi trường giáo dục tốt, Quản lý tốt, Dạy tốt, Học tốt). Trên cơ sở đó, các cơ sở giáo dục (CSGD) đã cụ thể hóa phong trào cho phù hợp thực tiễn địa phương, đơn vị. Phong trào diễn ra sôi nổi, đều khắp tại các CSGD với những nội dung chỉ tiêu, biện pháp cụ thể, mang tính toàn diện, đã tác động mạnh mẽ đến chất lượng và hiệu quả giáo dục. Từ phong trào, xuất hiện nhiều điểm sáng với chất lượng giáo dục có bước tiến vượt bậc. Tiêu biểu như Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân (thành phố Nam Định) khi thực hiện phong trào đã chuyển từ quản lý trường học sang quản trị trường học và đổi mới quản lý với các giải pháp cụ thể: Xác định rõ mục tiêu phát triển trong từng giai đoạn và xây dựng các giải pháp để thực hiện mục tiêu đó. Nhà trường xác định 2 mục tiêu trọng tâm: xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng các yêu cầu về dạy học theo chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 và phát triển đội ngũ. Đến thời điểm hiện tại, cơ sở vật chất của nhà trường đã tương đối đầy đủ và hiện đại, đội ngũ giáo viên vững về chuyên môn tự tin, tự chủ thực hiện chương trình GDPT 2018. Trường phân quyền tới từng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên những công việc họ phụ trách trên cơ sở phân công đúng người, đúng việc; làm tốt công tác tuyên dương, khen thưởng; chuyển dần sang làm việc không gian số (hồ sơ, giáo án của giáo viên được số hóa; đánh giá, theo dõi kết quả học tập của học sinh được cập nhật trên các phần mềm quản trị...).

Trong quản lý dạy học, nhà trường tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các hoạt động ngoài giờ lên lớp, giáo dục kỹ năng sống; phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục. Thực hiện giáo dục STEM trong các môn học một cách có hiệu quả; giáo dục lịch sử, địa lý địa phương qua các hoạt động trải nghiệm thực tế. Giáo viên trong mỗi giờ học phát huy vai trò chủ động, tích cực của học sinh, hầu hết các giờ học đều áp dụng công nghệ thông tin (CNTT), sử dụng hiệu quả các đồ dùng và thiết bị dạy học, khai thác các học liệu điện tử và các nguồn học liệu. Các tổ chuyên môn sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học đảm bảo đủ 5 bước, tập trung vào những nội dung mới của năm học như đổi mới phương pháp, đánh giá học sinh theo Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT của Bộ GD và ĐT. Ban giám hiệu đồng hành với giáo viên trong quá trình thực hiện chương trình mới; giao quyền tự chủ cho giáo viên chủ động điều chỉnh kế hoạch dạy học phù hợp với thực tế của lớp mình; chịu trách nhiệm về kết quả giảng dạy đối với lớp mình phụ trách và tích cực phát huy hiệu quả phong trào sử dụng đồ dùng dạy học tự làm, hoạt động của Hội đồng tự quản, đổi mới hình thức dạy học: dạy học ngoài không gian lớp học, dạy học tại phòng thư viện... Chất lượng dạy học của nhà trường được giữ vững và ngày càng nâng cao, chất lượng bồi dưỡng học sinh năng khiếu luôn xếp thứ hạng cao trong các trường tiểu học trên địa bàn thành phố. Tham dự các cuộc thi: Hùng biện tiếng Anh, viết chữ đúng, đẹp, thể dục thể thao... cấp tỉnh hàng năm luôn có học sinh đoạt giải cao (nhất, nhì). Số học sinh trúng tuyển vào Trường THCS Trần Đăng Ninh nhiều năm liền cao nhất trong các trường tiểu học của thành phố; trong đó năm học 2024-2025 có 58 học sinh trúng tuyển, chiếm 18,4% chỉ tiêu tuyển sinh lớp 6 của Trường THCS Trần Đăng Ninh với 16 em đạt điểm 10 môn Toán.

Trường THPT Giao Thủy (Giao Thủy) là đơn vị tiêu biểu khối THPT về thực hiện “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” với mục tiêu đặt ra là: Tăng cường đổi mới, phân quyền và số hóa trong quản lý dạy học; Ứng dụng CNTT trong công tác quản lý dạy học và dạy học của giáo viên nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục của nhà trường; Đa dạng hóa các hình thức dạy học trực tiếp kết hợp với trực tuyến bằng cách khai thác hiệu quả các ứng dụng, phần mềm dạy học, ôn tập trực tuyến như: Zoom, Google classroom, Office 355, Zalo, Google meet… để hoàn thành chương trình giáo dục và ôn thi tốt nghiệp THPT cho học sinh khối 12; Xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường, kế hoạch bài dạy của giáo viên theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học; gắn lý thuyết với thực hành, định hướng STEM; Đa dạng hóa các hình thức dạy học; kết hợp giữa dạy học, kiểm tra đánh giá trực tiếp và trực tuyến. Thực hiện các mục tiêu trên, nhà trường đã đổi mới mạnh mẽ phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực. Các tổ, nhóm chuyên môn thống nhất các nội dung, phương pháp, hình thức dạy học và triển khai các tiết dạy học mẫu để đánh giá, rút kinh nghiệm. Ban giám hiệu chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình từng môn học, hoạt động giáo dục bảo đảm thời lượng quy định trong chương trình và bố trí dạy học trong mỗi học kỳ một cách hợp lý, khoa học; bố trí thời gian dạy học linh hoạt phù hợp với đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất của nhà trường, sắp xếp thời khóa biểu phù hợp cho từng học kỳ, cho năm học, bảo đảm số tiết/tuần theo quy định dành cho mỗi giáo viên; quản lý việc thực hiện nền nếp chuyên môn bằng kế hoạch dạy học và thời khoá biểu một cách khoa học, đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh (ưu tiên không xếp tiết 5, cách ngày với môn Giáo dục thể chất, có cụm 2 tiết, cách ngày với môn Văn...). Đẩy mạnh sử dụng CNTT trong tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của nhà trường, sử dụng hồ sơ điện tử, sổ điểm điện tử, học bạ điện tử để nâng cao hiệu quả công tác quản lý. Tiếp tục thực hiện tinh giản hồ sơ, sổ sách trong nhà trường; điều hành công việc qua email, ứng dụng Google Drive và Google Forms... Nhiều năm liền, trường đứng đầu khối THPT trong Kỳ thi học sinh giỏi (HSG) cấp tỉnh, 100% học sinh đỗ tốt nghiệp THPT với điểm trung bình xếp tốp đầu toàn tỉnh. Năm học 2024-2025, trường đoạt giải Nhất toàn đoàn (xếp thứ Nhất) trong Kỳ thi chọn HSG cấp tỉnh với 32/36 học sinh đạt giải (3 giải Nhất, 23 giải Nhì, 4 giải Ba, 2 giải Khuyến khích); Hội thi Toán và các môn Khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh cấp tỉnh có 19/19 học sinh dự thi đoạt giải (2 giải Nhất, 7 giải Nhì, 8 giải Ba, 2 giải Khuyến khích); đoạt giải Nhất cuộc thi Thanh niên với ý tưởng khởi nghiệp; đoạt giải Nhì Hội thi KHKT và Ngày hội STEM cấp tỉnh; giải Nhì Hội thi Hùng biện tiếng Anh cấp tỉnh.

Thực hiện “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”, Sở GD và ĐT chỉ đạo các CSGD tổ chức cho các nhà giáo thực hiện “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” theo phương châm: “Mỗi giờ lên lớp là một bước tiến trong giảng dạy, mỗi ngày đến trường có một đổi mới trong công việc”, các nhóm nhà giáo đăng ký “Các nhóm nhà giáo cùng nhau phát triển”. Sở cũng thành lập Hội đồng chuyên môn cấp học; thành lập và tổ chức hoạt động chuyên môn theo cụm trường để triển khai hiệu quả các hoạt động chuyên môn như Hội thảo các chuyên đề, sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn của giáo viên và giao lưu của học sinh. Thực hiện đổi mới trong kỳ thi HSG tỉnh cho học sinh lớp 9, lớp 12; đổi mới các cuộc thi, hội thi của các cấp học. Nhiều CSGD có cách làm hay, sáng tạo trong việc tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, thực hiện chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học của các môn học và các chủ đề dạy học tích hợp, liên môn, nhằm mang lại hiệu quả cao trong quản lý, giáo dục học sinh; gắn việc thực hiện phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” với cuộc vận động “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; “Mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”; đổi mới căn bản phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học. Qua phong trào, xuất hiện nhiều đơn vị chủ động, sáng tạo với những cách làm hiệu quả để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học, tiếp tục duy trì, giữ vững đơn vị tốp đầu với những bước tiến vượt bậc. Tiêu biểu như các trường THPT: chuyên Lê Hồng Phong (thành phố Nam Định), A Hải Hậu (Hải Hậu), Giao Thủy (Giao Thủy), Hoàng Văn Thụ (Vụ Bản); các trường THCS: Trần Đăng Ninh (thành phố Nam Định), Đào Sư Tích (Trực Ninh), Trần Huy Liệu (Vụ Bản), Lê Quý Đôn (Ý Yên), Giao Thủy (Giao Thủy); các trường tiểu học: Nguyễn Viết Xuân, Trần Quốc Toản (thành phố Nam Định), Giao Xuân (Giao Thủy), Xuân Hồng (Xuân Trường), Nam Tiến (Nam Trực); các trường mầm non: Hải Châu (Hải Hậu), Giao Phong (Giao Thủy), thị trấn Rạng Đông (Nghĩa Hưng), Trực Hưng (Trực Ninh)...

Phong trào “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” đang diễn ra sôi nổi, rộng khắp tại các CSGD trong toàn tỉnh, phát huy được tinh thần đổi mới, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, giáo viên trong công tác quản lý, giảng dạy; khơi dậy tinh thần chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, rèn luyện, góp phần hoàn thành mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD và ĐT.  

Bài và ảnh: Minh Thuận