Đẩy nhanh các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ

Hiện trên địa bàn tỉnh Nam Định có 29 dự án nhà chung cư cũ đã hết niên hạn sử dụng. Toàn bộ các khu chung cư cũ đều được tập trung tại thành phố Nam Định thuộc các phường Năng Tĩnh, Cửa Bắc, Trần Hưng Đạo… được xây dựng từ những năm 1970 trở về trước, đến nay đã hết niên hạn sử dụng và đều đã bị hư hỏng, xuống cấp. Tháng 4/2022, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 38/KH-UBND về cải tạo chung cư cũ trên địa bàn tỉnh. Theo đó sẽ ưu tiên phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nguy hiểm, hư hỏng nặng để đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản của người dân sinh sống trong các nhà chung cư cũ thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn thành phố Nam Định…

Khu chung cư 3 tầng cũ đã xuống cấp nặng.

Khu nhà chung cư số 181, đường Hoàng Văn Thụ hiện đang có 29 hộ dân sinh sống. Đường vào các căn hộ tại đây chỉ rộng đủ cho 2 người đi bộ tránh nhau. Hầu hết các gian nhà đều đã xuống cấp nghiêm trọng, tường bị nứt, bong tróc, trần nhà cứ mưa lại bị dột. Thậm chí, tại một căn hộ, trần nhà đã từng bị sập nhưng không có thiệt hại lớn. Khu tập thể 3 tầng (phường Trần Đăng Ninh cũ, nay là phường Cửa Bắc) được xây dựng từ năm 1978 với mục đích tạo chỗ ở cho công nhân nhà máy dệt Nam Định. Sau gần 50 năm, khu tập thể xuống cấp tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người dân sinh sống tại đây. Bà Trần Thị Yến, một trong những hộ dân đang sinh sống tại đây cho biết, gia đình bà ở đây đã trên 40 năm, khi đó vợ chồng bà đang là công nhân Nhà máy dệt Nam Định. Với căn phòng 16m2 khi đó là niềm hạnh phúc của vợ chồng bà bởi từ quê lên làm công nhân, nhà cửa đất đai không có nên khi được được cấp gian nhà tập thể tại tầng 3 trong khu tập thể “đẹp nhất Thành Nam”, ông bà rất vui. Tuy nhiên, đến nay nhà dột nát, mỗi khi trời mưa phải che chắn, đội nón mỗi khi nấu ăn và vệ sinh trong không gian chật hẹp, ông bà cảm thấy vô cùng bất tiện. Tầng 3 trước đây có 8 hộ gia đình sinh sống nhưng hiện tại chỉ còn có 2 hộ, trong đó có gia đình bà. Cũng như các hộ gia đình đang sinh sống tại đây, bà Yến mong muốn được hỗ trợ di dời đến nơi ở mới.

Anh Trần Đoàn Sơn, Tổ trưởng an ninh tổ dân phố 16, khu tập thể 3 tầng cho biết: “Khu tập thể có 350 hộ sinh sống. Mặc dù điều kiện nhà ở chật chội, bong tróc, xuống cấp nhưng người dân ở đây vẫn cố gắng chỉnh trang cho căn nhà của mình sao cho sạch đẹp nhất. Hàng năm, các đơn vị chức năng của thành phố cũng có đến kiểm tra, tu sửa nhất là vào mùa mưa bão để có phương án sửa chữa, di dời người dân đến nơi an toàn. Gần đây nhất, trước mùa mưa bão năm 2024, khu nhà 3 tầng đã được lợp mái tôn phòng mưa dột. Nhìn chung người dân ở đây rất đoàn kết, chăm chỉ làm ăn, nhưng phần nhiều có hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên đang mong mỏi các cấp chính quyền sớm thực hiện việc di dời người dân đến nơi ở mới”.

Còn tại khu nhà 5 tầng (hay còn gọi là toà nhà chợ 5 tầng), đường Trần Đăng Ninh (bao gồm nhà chung cư 5 tầng số 2 và số 4) nằm trong danh mục nhà chung cư cần phá dỡ để xây dựng lại. Tại đây, từng mảng vôi vữa rơi lả tả bất cứ lúc nào. Trong không gian tối tăm, chật hẹp, các hộ gia đình đang phải gắng gượng chung sống. Ông Vũ Việt Hậu về sinh sống tại khu 5 tầng từ năm 1977, là một trong những người đầu tiên đóng góp vào việc chuyển vật liệu về xây dựng khu tập thể này. Sau khi đi bộ đội trở về, ông được cấp một gian 19,5m2 trong khu tập thể tại tầng 5. Hiện tại sức khỏe ông đã yếu, mỗi lần lên xuống khó khăn nhưng đối với ông cũng không bằng điều kiện sinh hoạt trong nhà khi mùa mưa thì ẩm ướt, mùa khô tường nhà bong tróc, sắt rỉ sét có thể rơi xuống đầu bất cứ lúc nào. Cũng như nhà ông Hậu, bà Nguyễn Thị Thanh, cư dân sinh sống tại tầng 2 khu tập thể cho biết, do xây dựng đã lâu và không được nâng cấp, sửa chữa nên khu tập thể thiếu hệ thống phòng cháy, chữa cháy. Trong nhà tường lở hết, khi trời mưa là gạch vữa từ trên cứ rơi xuống. Một số người ở độ tuổi cao bày tỏ rằng họ không còn đủ sức để leo thang bộ. Chưa kể, những nơi họ phải đi qua đều đã xuống cấp với độ nguy hiểm lớn. Hiện tại đã có một số hộ dân chuyển đi tòa nhà đã quá xuống cấp, không đảm bảo sự an toàn.

Theo ghi nhận, các khu chung cư cũ từ 2 tầng đến 5 tầng có kết cấu sàn gỗ đã bị mối mọt mục, sàn gạch đã bị bong bật, mái ngói bị vỡ, xô lệch, tường nhà bị bong tróc nham nhở, gạch mủn vụn rơi lả tả, đường ống dẫn nước đan cài chằng chịt với đường dây điện... không thể sửa chữa thay thế được. Nhiều hộ dân tại các khu nhà chung cư đều tự ý xây cơi nới phần diện tích sử dụng chung gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu của khu nhà. Do thời gian sử dụng quá dài, có khu nhà đã trở nên đặc biệt nguy hiểm như khu nhà số 177, 181, 207 đường Hoàng Văn Thụ, dãy nhà 2 tầng số 1, 2, 3 Quân khu A (phường Năng Tĩnh). Để đảm bảo an toàn cho các hộ dân đang sinh sống tại các khu chung cư cũ, UBND thành phố Nam Định đã chỉ đạo Công ty cổ phần Công trình đô thị Nam Định thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, cải tạo đối với một số nhà nguy hiểm trong các khu chung cư cũ trên địa bàn. Tuy nhiên, việc cải tạo các nhà nguy hiểm chỉ là giải pháp tạm thời, mang tính cấp bách chứ không giải quyết triệt để tình trạng xuống cấp đã tồn tại từ nhiều năm qua. Trước đó, tháng 4/2022, UBND tỉnh Nam Định ban hành Kế hoạch số 38/KH-UBND về cải tạo chung cư cũ trên địa bàn tỉnh. Theo đó sẽ ưu tiên phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nguy hiểm, hư hỏng nặng. Việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, giai đoạn 2021-2025 sẽ thực hiện đầu tư xây dựng 1.200 căn nhà tương ứng khoảng 72 nghìn m2 sàn để bố trí tái định cư cho các chủ sử dụng đang thuê tại các nhà chung cư cũ trên địa bàn thành phố Nam Định. Giai đoạn 2026-2030, tiếp tục tổ chức lập quy hoạch chi tiết, thẩm định phê duyệt cải tạo, xây dựng 25 nhà chung cư còn lại trên địa bàn.

Hiện, UBND thành phố Nam Định đã lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, bố trí chỗ ở tạm thời theo quy định. Sau khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời thì thực hiện phá dỡ nhà chung cư. Khu chung cư 5 tầng đường Trần Đăng Ninh (bao gồm nhà chung cư 5 tầng số 2 và số 4) nằm trong danh mục nhà chung cư cần phá dỡ để xây dựng lại. Dự kiến dự án tại khu vực này sẽ đáp ứng tất cả các hộ dân đang sử dụng nhà chung cư khác trên địa bàn với số lượng khoảng 1.200 căn hộ. Đối với 25 nhà chung cư còn lại trên địa bàn sẽ thực hiện lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc tái định cư nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước theo quy định. Thời gian thực hiện dự kiến trong năm 2025 và các năm tiếp theo. UBND tỉnh khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài có năng lực tài chính và kinh nghiệm tham gia đầu tư dự án cải tạo chung cư cũ bị xuống cấp, hết niên hạn sử dụng.

Mới đây, Ban TVTU đã có Công văn số 1613-CV/TU ngày 9/10/2024 về việc triển khai thực hiện Luật Nhà ở năm 2023, Nghị định số 98/2024/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó yêu cầu đẩy nhanh các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ, bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của người dân. Theo đó, để đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản của người dân sinh sống trong các nhà chung cư cũ thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn thành phố Nam Định và thúc đẩy các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ, Ban TVTU yêu cầu Ban cán sự Đảng UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện một số nội dung quan trọng. Có phương án sớm di dời người dân ra khỏi các chung cư cũ nguy hiểm, xuống cấp, thuộc diện phải phá dỡ theo quy định; bố trí chỗ ở tạm thời cho các hộ dân phải di dời để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân. Đồng thời, cần tổ chức các buổi tập huấn và tuyên truyền rộng rãi tới các cấp, ngành và người dân tại các khu vực có nhà chung cư cũ cần cải tạo, xây dựng lại để tạo sự đồng thuận và sự tham gia rộng rãi của người dân, làm cơ sở để triển khai nhanh chóng, thuận lợi các cơ chế, chính sách về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định. Đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện dự án Xây dựng khu nhà ở xã hội Bãi Viên tại phường Mỹ Xá, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành và thời gian theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Người dân trong các khu chung cư cũ đang mong mỏi các cấp, các ngành sớm thúc đẩy các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ để sớm có nơi ở ổn định, an toàn.

Bài và ảnh: Hồng Minh