Bảo hiểm xã hội và cuộc sống: Tăng cường công tác thanh tra trong thực hiện chế độ BHXH, BHTN, BHYT

Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra (TTKT) việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) tại các đơn vị sử dụng lao động, cơ sở khám, chữa bệnh (KCB), từ đó kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn tình trạng trốn đóng, nợ tiền BHXH, trục lợi quỹ BHYT.

Bảo hiểm xã hội tỉnh tuyên truyền chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế cho người dân.

Để thực hiện tốt công tác TTKT, hàng năm, BHXH tỉnh xây dựng kế hoạch và tổ chức hội thảo, tập huấn nhằm nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ, viên chức làm nhiệm vụ TTKT. Các buổi hội thảo, tập huấn tập trung vào cập nhật kiến thức mới, trao đổi những kinh nghiệm trong công tác chuyên môn, kỹ năng sử dụng và khai thác dữ liệu các phần mềm nghiệp vụ TTKT. Để giải quyết tình trạng một số doanh nghiệp nợ đóng bảo hiểm, BHXH tỉnh thực hiện ký kết quy chế phối hợp với các sở, ban, ngành như: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, Cục Thuế tỉnh... về thực hiện các quy định, chính sách về BHXH, BHYT. Đặc biệt, việc được giao chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHYT đã mang lại hiệu quả tích cực trong việc phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, tăng thu và quản lý thu hồi nợ; có tác dụng răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm của các chủ sử dụng lao động góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Công tác TTKT đã ngăn chặn kịp thời tình trạng vi phạm của các tổ chức, cá nhân như trốn đóng, chậm đóng, đóng không đúng quy định, chiếm dụng tiền BHXH, BHYT, BHTN; hạn chế tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, quỹ BHTN, quỹ BHYT; nâng cao tính tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, qua đó đảm bảo quyền lợi chính đáng của người tham gia. Theo số liệu báo cáo của BHXH tỉnh, từ đầu năm 2024 đến nay, BHXH tỉnh đã tổ chức thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch 54 cuộc với 64 đơn vị; thanh tra chuyên ngành đột xuất 11 cuộc với 11 đơn vị; 6 cuộc TTKT liên ngành theo kế hoạch. Qua các cuộc TTKT, BHXH tỉnh yêu cầu truy thu gần 297 triệu đồng với các đơn vị đóng thiếu thời gian BHXH, BHYT cho người lao động; phát hiện số tiền các đơn vị sử dụng lao động chậm đóng khi ban hành Quyết định TTKT gần 174 triệu đồng… Tính đến giữa tháng 9/2024, các đơn vị đã khắc phục trên 1,2 tỷ đồng.

Công tác giám định BHYT tiếp tục được BHXH tỉnh triển khai hiệu quả theo Luật BHYT sửa đổi; các văn bản hướng dẫn của Luật sửa đổi. BHXH tỉnh tăng cường phối hợp với các cơ sở KCB trên địa bàn làm tốt công tác KCB BHYT, đảm bảo chi đúng, chi đủ chi phí KCB; kiểm tra đột xuất các cơ sở KCB trên địa bàn tỉnh để kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT; trong đó chú trọng kiểm tra các cơ sở KCB có chi phí lớn và kiểm tra chéo giữa các bệnh viện với nhau; kiểm tra xác minh tình trạng lạm dụng quỹ BHYT được phát hiện qua hệ thống; từ chối thanh toán chi phí KCB BHYT không đúng quy định. Qua TTKT đã phát hiện số tiền phải thu hồi về quỹ BHYT do các cơ sở KCB BHYT chi sai quy định khoảng 254 triệu đồng. Nhiều cơ sở KCB BHYT đã nhận thức được những thiếu sót khi đoàn kiểm tra BHXH đến làm việc và kịp thời khắc phục. Từ ngày 10/6/2024 đến ngày 11/6/2024, Đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra tại một phòng khám đa khoa (PKĐK) trên địa bàn huyện Trực Ninh. Kết quả TTKT của đoàn công tác cho thấy về cơ bản việc ký kết hợp đồng KCB BHYT được thực hiện theo đúng quy định pháp luật và hướng dẫn của BHXH Việt Nam. Đơn vị đã thực hiện tốt việc trích chuyển dữ liệu lên Cổng tiếp nhận dữ liệu - Hệ thống thông tin giám định BHYT, trích xuất thông tin dữ liệu đầu ra theo đúng thời gian, định dạng, mã dùng chung của Bộ Y tế và BHXH Việt Nam quy định. Việc tiếp nhận bệnh nhân được kiểm soát chặt chẽ trên hệ thống nhằm tránh tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT, đáp ứng yêu cầu kết nối liên thông dữ liệu điện tử. Phối hợp tốt với cơ quan BHXH trong việc tạm ứng, thẩm định, quyết toán chi phí KCB BHYT, đảm bảo chặt chẽ, đúng thời gian quy định. Tuy nhiên, phòng khám còn một số việc chưa thực hiện đầy đủ, trong đó cần thu hồi số tiền 102 nghìn đồng với 1 ca thực hiện xét nghiệm HBa1C giữa 2 đợt điều trị chưa phù hợp với hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh của Bộ Y tế; cần thu hồi hơn 6,6 triệu đồng chỉ định và thanh toán một số loại thuốc chưa phù hợp… Tháng 3/2024, đoàn kiểm tra của BHXH tỉnh làm việc với một PKĐK tại huyện Hải Hậu. Qua kiểm tra, đoàn công tác chỉ rõ phòng khám thanh toán BHYT đối với dịch vụ kỹ thuật chụp X quang số hóa không phù hợp với quy định với số tiền chênh lệch đã thanh toán gần 16,5 triệu đồng; thanh toán BHYT đối với dịch vụ kỹ thuật siêu âm, chụp X quang số hóa có chỉ định không phù hợp với triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán với số tiền đã thanh toán gần 26 triệu đồng…

Đồng chí Nguyễn Cửu Long, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: “Qua công tác thanh tra chuyên ngành, việc chấp hành pháp luật về đóng BHXH, BHTN, BHYT của các đơn vị đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều đơn vị ngay sau khi nhận được quyết định TTKT của cơ quan BHXH đã có các biện pháp khắc phục ngay đối với các vi phạm về đóng BHXH, BHTN, BHYT. Hầu hết các đơn vị chấp hành, thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của cơ quan BHXH tại các kết luận xử lý sau TTKT; tình trạng trốn đóng, chưa đóng, đóng thiếu thời gian, đóng thiếu mức, nợ đọng tiền BHXH, BHTN, BHYT dần được khắc phục”. 

Trong quá trình hoạt động thực tiễn, hoạt động TTKT của ngành BHXH còn tồn tại những khó khăn. Quy định về trình tự tiến hành một cuộc TTKT còn bộc lộ những hạn chế, bất cập đối với việc TTKT tại một số đơn vị sử dụng ít lao động. Các quy định về đối tượng đóng, mức đóng gắn với hợp đồng lao động là một hạn chế, bất cập dẫn đến đơn vị cố tình lách luật, trốn đóng như biến tướng các loại hợp đồng lao động thành các hợp đồng thuê khoán, đào tạo nghề, học việc, cộng tác viên. Chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN chưa đủ sức răn đe, trong tổ chức thực hiện các quyết định, kết luận TTKT chưa nghiêm, chưa kiên quyết dẫn đến một số đơn vị sử dụng lao động coi thường pháp luật, không chấp hành việc xử phạt, vẫn cố tình nợ đọng kéo dài qua nhiều năm hoặc trục lợi chính sách BHXH, BHYT, BHTN…

Để công tác TTKT tiếp tục đạt hiệu quả, thời gian tới BHXH tỉnh tăng cường công tác phối hợp liên ngành; đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về BHXH, góp phần giảm thiểu các vi phạm. Tăng cường thực hiện TTKT đột xuất đối với các đơn vị có dấu hiệu vi phạm, xử lý chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác TTKT của ngành BHXH; tăng cường áp dụng khoa học - công nghệ, thiết bị hiện đại vào phục vụ công tác theo dõi, giám sát việc thực hiện các quyết định sau TTKT bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động, nâng cao hiệu lực của các cơ quan quản lý Nhà nước về BHXH.

Bài và ảnh: Viết Dư