Khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên

Việc khơi dậy tinh thần khởi nghiệp của học sinh, sinh viên (HSSV) không chỉ giúp các em nhận ra tiềm năng của bản thân, phát triển kỹ năng và kiến thức mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc trang bị cho HSSV kiến thức và kỹ năng khởi nghiệp là vô cùng cần thiết.

Dự án của Trường THCS Hải Phương (Hải Hậu) được trưng bày tại Ngày hội khởi nghiệp và Cuộc thi “Học sinh phổ thông với ý tưởng khởi nghiệp” tỉnh Nam Định lần thứ I.

Trong năm học 2023-2024, nhiều hoạt động nhằm khơi dậy tinh thần khởi nghiệp cho HSSV được các nhà trường trên địa bàn tỉnh tổ chức như: Tư vấn về kỳ thi tuyển sinh năm 2024, tư vấn hướng nghiệp cho học sinh khối các trường THPT chọn trường phù hợp lực học và cơ hội tìm kiếm việc làm sau khi ra trường; tổ chức hội thảo, tập huấn kiến thức về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cho các cán bộ, giáo viên, HSSV các trường THPT, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là các hoạt động nhằm triển khai Đề án 1665 của Thủ tướng Chính phủ về “Hỗ trợ HSSV khởi nghiệp đến năm 2025” nhằm tạo động lực, thúc đẩy tinh thần, khát vọng và chia sẻ cảm hứng khởi nghiệp cho các em.
Thầy giáo Giáp Văn Dương, Phó Bí thư Đoàn Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp chia sẻ: Nhằm khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong đoàn viên, sinh viên, năm học 2023-2024, Đoàn trường phối hợp các khoa, phòng, đơn vị chức năng tổ chức chương trình khởi nghiệp SV.Startup và TechFest, tư vấn giới thiệu việc làm cho sinh viên; vận động, hướng dẫn đoàn viên tham gia cuộc thi “Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp sinh viên UNETI”, thu hút 122 đội tham dự với hơn 500 đoàn viên tham gia. Qua cuộc thi, giúp đoàn viên, thanh niên có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi kỹ năng của nhau; cùng nhau rút kinh nghiệm để tiếp tục phát triển sản phẩm; có những ban giám khảo sau đó đã đầu tư cho những đội thi tiềm năng để tiếp tục phát triển sản phẩm có thể thương mại hóa. Đặc biệt, Đội thi UNETI SMART LED đã đoạt giải Nhì cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp quốc gia - SV.STARTUP 2024. Cũng trong năm học 2023-2024, Đoàn trường đã tổ chức nhiều hoạt động đa dạng, phong phú, thu hút sự tham gia tích cực của đông đảo đoàn viên, sinh viên. Các hoạt động này tập trung vào việc cung cấp kiến thức, kỹ năng và tạo môi trường thuận lợi để sinh viên phát triển ý tưởng khởi nghiệp. Cụ thể, Đoàn trường đã phối hợp với các đơn vị chức năng tổ chức nhiều buổi tọa đàm, hội thảo chuyên đề về khởi nghiệp; mời các chuyên gia, doanh nhân thành đạt chia sẻ kinh nghiệm và truyền cảm hứng cho sinh viên; như chương trình Workshop “One Step Ahead - Đi trước đón đầu” được tổ chức vào ngày 24/4/2024. Tổ chức hoạt động cho đoàn viên tham quan học tập, trao đổi kinh nghiệm với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo và các doanh nghiệp. 

Bên cạnh đó, Đoàn trường cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về khởi nghiệp thông qua các kênh truyền thông khác nhau như website, mạng xã hội, các ấn phẩm tuyên truyền. Thành lập nhiều Fanpage trao đổi phương pháp học tập, nghiên cứu hiện đại, hiệu quả; xây dựng ngân hàng học liệu, đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên. Tổ chức các hoạt động tuyên dương, hỗ trợ, khuyến khích, cổ vũ sinh viên phát huy khả năng sáng tạo, đề xuất các ý tưởng, phát huy các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất, kinh doanh để tăng năng suất lao động, chất lượng sản phẩm. Đầu năm 2024, Đoàn trường tiếp tục tuyên truyền, phát động sinh viên tham gia công tác nghiên cứu khoa học, tham gia các nhóm nghiên cứu ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp; thành lập câu lạc bộ “Kỹ năng Quản trị và Khởi nghiệp sáng tạo” cho sinh viên; tổ chức nhiều buổi tập huấn về kiến thức, kỹ năng về ý tưởng khởi nghiệp cho đoàn viên... Các hoạt động khởi nghiệp đã thu hút được sự quan tâm và tham gia của đông đảo sinh viên. Nhiều ý tưởng sáng tạo, dự án khởi nghiệp tiềm năng đã được hình thành và phát triển. Một số dự án đã đạt được những thành công bước đầu, tạo động lực, niềm tin cho sinh viên trên con đường khởi nghiệp. Thông qua các hoạt động này, sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp mà còn được rèn luyện các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp, thuyết trình, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề... Đây là những kỹ năng cần thiết để thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào, đặc biệt là trong khởi nghiệp.

Tại các trường THCS, THPT, phong trào khởi nghiệp mới được “khởi xướng” nhưng đang đi đúng hướng từ ý tưởng sang thực tế, giúp học sinh định hình con đường nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp phổ thông. Để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong học sinh, tháng 12/2023, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) đã tổ chức ngày hội khởi nghiệp và cuộc thi “Học sinh phổ thông với Ý tưởng khởi nghiệp” tỉnh Nam Định lần thứ I, thu hút 52 đơn vị với tổng số 68 dự án của học sinh THCS, THPT tham gia thuộc các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, chuyển đổi số; Công nghiệp, chế tạo sản phẩm; Giáo dục, du lịch, dịch vụ, tài chính; Kinh doanh tạo tác động xã hội; Nông, lâm, ngư nghiệp; Y tế, chăm sóc sức khỏe, công nghệ làm đẹp. Kết quả của ngày hội và cuộc thi “Học sinh phổ thông với Ý tưởng khởi nghiệp” tỉnh Nam Định lần thứ I đã khẳng định đây là sân chơi trí tuệ rộng mở để tôn vinh sức sáng tạo, động viên và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của học sinh các nhà trường. Tại cuộc thi, 2 dự án: “Sản xuất, cung cấp phân bón, giá thể hữu cơ từ lông gà và phế phẩm nông nghiệp góp phần phát triển kinh tế xanh bền vững” của nhóm học sinh Trường THPT Nguyễn Trường Thúy (Xuân Trường) và Dự án “Sản xuất kinh doanh thực phẩm dinh dưỡng, ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống Việt” của nhóm học sinh Trường THPT Nguyễn Khuyến (thành phố Nam Định) đã được trao giải Nhất và được chọn đi thi Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của HSSV năm 2024 tổ chức tại Cần Thơ. Vượt qua hàng nghìn dự án của 200 đơn vị gồm các trường đại học và các Sở GD và ĐT trên toàn quốc, cả 2 dự án của tỉnh đều đoạt giải: Dự án của Trường THPT Nguyễn Trường Thúy do cô giáo Trần Thị Thanh Huyền hướng dẫn đoạt giải Nhì; Dự án của Trường THPT Nguyễn Khuyến do ThS. Trần Thị Lan Dung hướng dẫn đoạt giải Ba. 

ThS. Trần Thị Lan Dung, giáo viên hướng dẫn dự án của nhóm học sinh Trường THPT Nguyễn Khuyến chia sẻ: “Qua theo dõi các dự án khởi nghiệp tại Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của HSSV năm 2024 cho thấy, HSSV được trang bị không chỉ kiến thức, kỹ năng, thái độ mà còn là kinh nghiệm tham gia các dự án, hoạt động nghiên cứu, hoạt động thực tiễn. Từ đây cũng đã lan tỏa tinh thần khởi nghiệp trong HSSV, thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp tại cơ sở giáo dục diễn ra mạnh mẽ”. Em Trần Kim Anh, học sinh lớp 11A2, Trường THPT Nguyễn Khuyến (thành phố Nam Định) tự hào chia sẻ: “Em rất xúc động khi được tham gia Ngày hội đầy ý nghĩa này. Tại Ngày hội, các ý tưởng khởi nghiệp đã mang đến cho chúng em trải nghiệm hành trình học hỏi, sáng tạo và khát vọng cống hiến xây dựng phát triển kinh tế đất nước; giúp chúng em dám thể hiện ước mơ, xây dựng ý tưởng khởi nghiệp và từ đây, chúng em có thêm niềm tin vào khả năng biến ước mơ khởi nghiệp thành hiện thực”.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác khởi nghiệp trong HSSV toàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế: Số lượng HSSV tham gia các hoạt động khởi nghiệp còn hạn chế so với quy mô HSSV của các nhà trường; một số hoạt động chưa thu hút được đông đảo HSSV tham gia. Nguyên nhân của tình trạng này do công tác tuyên truyền chưa thực sự hiệu quả, chưa tiếp cận được đông đảo HSSV…

Để khắc phục những hạn chế trên, cần tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá các hoạt động khởi nghiệp đến đông đảo HSSV. Đồng thời, cần đổi mới nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động, tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn. Bên cạnh đó, các trường cần phối hợp các đơn vị chức năng để tạo điều kiện thuận lợi cho HSSV trong quá trình khởi nghiệp như: hỗ trợ về mặt bằng, vốn, tư vấn pháp lý...

Đất nước cũng như thế giới đang có những thay đổi nhanh chóng, thì khởi nghiệp sẽ góp phần đào tạo ra những thế hệ HSSV năng động, sáng tạo, có khả năng khởi nghiệp thành công, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước. Trong thời gian tới, ngành GD và ĐT và các nhà trường cần tiếp tục phối hợp các đơn vị liên quan triển khai các hoạt động hỗ trợ HSSV khởi nghiệp và khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, khát vọng lập thân, lập nghiệp trong HSSV, giúp HSSV thay đổi tư duy, nhận thức, dám nghĩ, dám làm, tạo môi trường “học” đi đôi với “hành”.

Bài và ảnh: Minh Thuận