Đa dạng hoạt động ngoại khóa trong các trường học ở thành phố Nam Định

Thành phố Nam Định hiện có 28 trường mầm non (trong đó 3 trường tư thục), 24 trường tiểu học, 18 trường trung học cơ sở (THCS). Cùng với công tác giảng dạy chính khóa, thời gian qua, nhiều trường học trên địa bàn thành phố đã tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khoá nhằm phát huy năng lực toàn diện, nâng cao kỹ năng sống cho học sinh.

Hoạt động trải nghiệm đọc sách giờ ra chơi của cô và trò Trường Tiểu học Trần Nhân Tông (thành phố Nam Định).

Những mô hình hiệu quả

Ở Trường Tiểu học Trần Nhân Tông, bên cạnh các nội dung chính khóa, trường đã triển khai các hình thức sinh hoạt dưới cờ, các hoạt động ngoài giờ lên lớp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong giờ ăn bán trú; phát huy hiệu quả của dạy học gắn với trải nghiệm thực tế. Cô giáo Hoàng Thanh Bình, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Nhằm giáo dục học sinh tình yêu quê hương đất nước, nhà trường thường xuyên phối hợp với Hội phụ huynh tổ chức cho học sinh tham quan tìm hiểu một số di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu trong tỉnh và Bảo tàng tỉnh Nam Định. Bên cạnh đó, nhà trường duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ cờ vua, bóng đá, cầu lông, bóng rổ, zumba, mỹ thuật… Các hoạt động thể dục buổi sáng, thể dục giữa giờ để rèn luyện sức khỏe được thực hiện hiệu quả với nhiều hình thức sáng tạo như võ thuật, nhảy dân vũ thu hút học sinh toàn trường tham gia. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ trong nhà trường được triển khai đa dạng, phong phú hướng theo chủ đề năm học, chủ điểm tháng. Với phong trào văn nghệ phát triển, Trường Tiểu học Trần Nhân Tông là một trong những đơn vị thường xuyên đóng góp nhiều tiết mục đặc sắc biểu diễn tại nhiều sự kiện lớn trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, trường kết hợp với Trung tâm TOTTO-CHAN tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM như “Làm kem không cần tủ lạnh”, “Tên lửa bóng bay”, “Thiết kế đường đua Robot”… Từ những bài học ngoại khóa, ý tưởng và sản phẩm “Trạm thu gom pin” của các em học sinh Thanh Mai và Bảo Châu đã đạt giải Nhất cấp tỉnh tại Cuộc thi “Em yêu môi trường”. Các hoạt động ngoại khóa ý nghĩa đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Hàng năm, học sinh khá, giỏi của Trường Tiểu học Trần Nhân Tông chiếm tỷ lệ 97%. Trong đó, năm học 2023-2024 trường có 129 cá nhân đạt giải cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp thành phố.

Ở cấp THCS, nhiều trường học tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa, phù hợp với điều kiện của mỗi nhà trường. Tại các trường THCS Phùng Chí Kiên, Hoàng Văn Thụ, hoạt động của các câu lạc bộ diễn ra sôi nổi và phát huy hiệu quả như: văn nghệ, võ, mỹ thuật, văn học, toán… Các câu lạc bộ được tổ chức trên tinh thần tự nguyện của học sinh, có lịch sinh hoạt định kỳ, kế hoạch hoạt động... dưới sự dẫn dắt, định hướng của giáo viên. Các trường THCS Tống Văn Trân, Trần Bích San có nhiều hình thức đổi mới giờ sinh hoạt dưới cờ như mời Công an thành phố Nam Định tuyên truyền về Luật An toàn giao thông; tuyên truyền về pháp luật, an ninh mạng; phối hợp các trường trung cấp nghề tổ chức chuyên đề “Tư vấn hướng nghiệp phân luồng giới thiệu các trường nghề” cho phụ huynh và học sinh. Các trường THCS Trần Đăng Ninh, Quang Trung tích cực vận động học sinh tham gia các cuộc thi viết về thầy cô, mái trường; về an toàn giao thông; Bác Hồ với thiếu nhi, thiếu nhi với Bác Hồ; cuộc thi “vẽ tranh của thiếu nhi, nhi đồng về Chiến thắng Điện Biên Phủ và hình ảnh Điện Biên Phủ hôm nay”…

Với những mô hình hoạt động ngoại khóa hiệu quả, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của ngành GD và ĐT thành phố được chú trọng và phát triển mạnh mẽ trong các nhà trường. Qua đó, ngành GD và ĐT thành phố luôn đạt thành tích xuất sắc trong các hội thi văn nghệ, thể dục thể thao cấp tỉnh, tiêu biểu là Giải Nhất Hội thi Giai điệu tuổi hồng năm 2023; Giải Nhất Hội khỏe Phù Đổng tỉnh Nam Định năm 2024.

Sự “vào cuộc” đồng bộ

Để đạt kết quả trên, những năm qua Phòng GD và ĐT thành phố luôn xác định ý nghĩa, tầm quan trọng của các hoạt động trải nghiệm ngoại khóa; học sinh được trải nghiệm thực tiễn, vận dụng kiến thức các môn học

vào cuộc sống, được hiểu biết hơn về lịch sử - địa lý địa phương, từ đó rèn luyện và phát triển toàn diện về kiến thức, kỹ năng các môn học, đặc biệt là kỹ năng sống, góp phần phát triển về phẩm chất, năng lực. Căn cứ văn bản hướng dẫn nhiệm vụ năm học của ngành, hàng năm Phòng GD và ĐT chỉ đạo, khuyến khích các nhà trường phối hợp với các ban, ngành, các tổ chức xã hội và cha mẹ học sinh tăng cường tổ chức các hoạt động giáo dục ngoại khóa phù hợp. Để hoạt động trải nghiệm không chỉ đơn giản là các hoạt động tham quan, dã ngoại gây lãng phí, tốn kém, công tác quản lý, giám sát việc thực hiện hoạt động trải nghiệm trong các nhà trường luôn được Phòng GD và ĐT thành phố chú trọng thực hiện. Để tổ chức một cách bài bản, đạt hiệu quả tốt nhất hoạt động trải nghiệm, một số trường học đã phối hợp với các trung tâm uy tín được cấp phép tổ chức chương trình trải nghiệm cho học sinh. Việc tổ chức hoạt động ngoại khóa được thực hiện linh hoạt, tuỳ vào điều kiện của từng nhà trường, từng môn học, từng cấp học. Đối với cấp mầm non, các trường chú trọng tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa gắn với giáo dục thể chất nhằm nâng cao thể lực và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ; xây dựng môi trường giáo dục an toàn. Với giáo dục phổ thông, các trường chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, nhằm bồi dưỡng trách nhiệm công dân, ý thức xây dựng văn hóa, con người. Các hoạt động ngoại khóa phong phú và đa dạng, có kịch bản rõ ràng gồm: Sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; các hoạt động xã hội, tình nguyện cộng đồng; tham quan các làng quê, các di tích lịch sử - văn hóa, các hoạt động giáo dục đạo đức, pháp luật… Qua đó giúp học sinh nâng cao hiểu biết về đời sống xã hội, giáo dục tinh thần trách nhiệm với cộng đồng. Các hình thức tổ chức chủ yếu của hoạt động ngoại khóa có thể thông qua giờ sinh hoạt lớp, qua các hoạt động tự chọn hoặc hình thức sinh hoạt theo chủ đề, chủ điểm, các sân chơi văn hóa, văn nghệ như: “Sân khấu học đường”, “Liên hoan các trò chơi dân gian”, “Giai điệu tuổi hồng”, Sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt Đội, các cuộc thi tìm hiểu pháp luật… thu hút đông đảo học sinh tham gia. Các hoạt động ngoại khóa còn được tổ chức dưới hình thức tình nguyện như các phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” qua việc triển khai hiệu quả các hoạt động chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ, thăm hỏi và tặng quà Mẹ Việt Nam Anh hùng; thắp nến tri ân nhân Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7); tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hoá, cách mạng ở các địa phương… Thực tế cho thấy, với sự “vào cuộc” đồng bộ, hoạt động ngoại khóa đã và đang góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của các nhà trường, năm học 2023-2024 ngành GD và ĐT thành phố đạt giải Nhất toàn đoàn Hội thi Hùng biện tiếng Anh cấp tỉnh; giải Nhất toàn đoàn thi học sinh giỏi văn hóa lớp 8, 9 cấp tỉnh.

Từ những dẫn chứng cụ thể, có thể khẳng định việc tổ chức đa dạng hoá các hoạt động trải nghiệm, nhiều trường học trên địa bàn thành phố đã trang bị thêm cho học sinh các kỹ năng sống, kiến thức bổ ích. Từ đó, hình thành những thói quen tốt, rèn luyện sự tự tin, tư duy sáng tạo, khả năng tập trung, xây dựng thế hệ trẻ phát triển toàn diện cả về “Đức, Trí, Thể, Mỹ”./.

Bài và ảnh: Viết Dư