Xây dựng "nhà vệ sinh thân thiện" tại các trường tiểu học

Nhà vệ sinh được xếp vào nhóm công trình phụ, nhưng lại có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe, các nhu cầu liên quan đến học tập, sinh hoạt của học sinh, đặc biệt là ở cấp tiểu học. Thực hiện mô hình “nhà vệ sinh thân thiện”, thời gian qua, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã sửa chữa, cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới nhà vệ sinh theo tinh thần xã hội hóa. 

Các em học sinh Trường Tiểu học Nam Giang (Nam Trực) sử dụng nhà vệ sinh thân thiện tại trường.

Triển khai thực hiện kế hoạch xây dựng trường học thân thiện, từ năm 2020, Trường Tiểu học xã Lộc An (thành phố Nam Định) đã tích cực cải tạo, xây mới nhà vệ sinh với phương châm “Tất cả vì học sinh thân yêu”. Theo đó, từ nhà vệ sinh cũ với các bức tường nhiều nơi bị mốc, rêu hay bong tróc sơn được nhà trường thiết kế theo không gian mở, thoáng đãng, không có mùi hôi. Bên trong và ngoài mỗi bức tường nhà vệ sinh thay vì có màu sơn đơn điệu thì nay được trang trí thêm những tranh bích họa phù hợp với lứa tuổi học sinh từng cấp học. Nội dung mỗi bức tranh đều hướng đến giáo dục bảo vệ môi trường, gắn bó với thiên nhiên, trường lớp. Công trình “Nhà vệ sinh cho em” được thiết kế theo không gian mở, thoáng đãng. Dung dịch rửa tay, giấy, khăn lau tay được trang bị đầy đủ, kèm theo đó là hướng dẫn 6 bước trong quy trình rửa tay. Những chậu cây xanh, bức tranh vẽ theo chủ đề bảo vệ môi trường… được trang trí trên tường đã tạo diện mạo mới, gần gũi, sạch đẹp, thân thiện với học sinh. Đặc biệt nhất là hệ thống nhạc tự động với những bản nhạc không lời giúp học sinh có những giây phút thư giãn thật thoải mái. Từ khi đưa vào sử dụng nhà vệ sinh thân thiện, từ đội ngũ cán bộ, giáo viên đến học sinh ai cũng thấy phấn khởi hơn, cha mẹ học sinh cũng yên tâm khi con em mình đến trường. Em Nguyễn Thu Hiền, học sinh nhà trường cho biết: “Trước đây, bất đắc dĩ lắm chúng em mới phải sử dụng nhà vệ sinh. Từ khi nhà vệ sinh thân thiện được đưa vào sử dụng, chúng em không còn ngại việc vệ sinh tại trường”.

Trường Tiểu học xã Nam Hồng (Nam Trực) có 3 khu vực, trong đó khu 3 được xây dựng đã lâu. Chính quyền địa phương đã nhiều lần tu sửa nhưng nhiều hạng mục bị xuống cấp, đặc biệt là công trình nhà vệ sinh bán tự hoại, trên lợp bro xi măng nên sau những ngày mưa nền nhà vệ sinh mọc rêu, trơn trượt, từng mảng tường bong tróc, mất thẩm mỹ và không đảm bảo an toàn và vệ sinh cho học sinh. Năm học mới 2023-2024, triển khai chương trình “Nhà vệ sinh cho em” do Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam và Công ty Cổ phần Tập đoàn KN Holdings hỗ trợ kinh phí thực hiện, Đoàn Thanh niên huyện Nam Trực đã khảo sát và hỗ trợ xây dựng nhà vệ sinh mới cho nhà trường. Công trình được xây dựng trên nền nhà vệ sinh cũ, diện tích khoảng 20m2 với 4 phòng vệ sinh khép kín, tự hoại và 3 bồn rửa tay đã hoàn thành và đưa vào sử dụng từ tháng 9-2023 với tổng kinh phí trên 160 triệu đồng. Đặc biệt, công trình này áp dụng công nghệ xử lý nước thải tiên tiến lần đầu được áp dụng tại Việt Nam. Từ khi hoàn thiện và đưa vào sử dụng đến nay, khu nhà vệ sinh của trường luôn được chú ý đảm bảo vệ sinh, đáp ứng các yêu cầu của tiêu chí sạch, giúp cho các em học sinh thoải mái mỗi khi sử dụng. Đây là hoạt động thiết thực của các cấp bộ Đoàn dành cho học sinh nhà trường nói riêng, học sinh trên địa bàn tỉnh nói chung để mỗi ngày đến trường với các em là một ngày vui, tạo động lực yên tâm học tập, rèn luyện, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi. Ngoài công trình vệ sinh tại Trường Tiểu học Nam Hồng, trong năm 2023, sau khi khảo sát các địa phương trên địa bàn tỉnh, Tỉnh Đoàn đã khởi công xây dựng 7 nhà vệ sinh tại 7 trường học trên địa bàn toàn tỉnh với tổng kinh phí gần 1 tỷ đồng nhằm chăm lo, hỗ trợ thiếu nhi, lan tỏa các giá trị nhân ái trong cộng đồng xã hội, chung tay, góp sức để trang bị các điều kiện, cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dạy và học cho học sinh, góp phần tạo môi trường an toàn, lành mạnh để các em học tập, rèn luyện và phát triển toàn diện.

Thời gian qua, việc triển khai cải tạo, nâng cấp hệ thống nhà vệ sinh trường học, xây dựng mô hình nhà vệ sinh thân thiện được coi là nhiệm vụ cấp thiết của toàn ngành Giáo dục và Đào tạo, nhận được sự đồng thuận cao từ phía các nhà trường và các bậc phụ huynh. Tuy chưa có số liệu thống kê đầy đủ số lượng nhà vệ sinh thân thiện trong toàn tỉnh nhưng trên tinh thần khuyến khích triển khai đồng loạt trên diện rộng ở tất cả các nhà trường, cấp học, góp phần tạo môi trường giáo dục xanh - sạch - đẹp - an toàn. Căn cứ vào thực tế hiện trạng các công trình nhà vệ sinh có sẵn, các nhà trường đều có kế hoạch chỉnh trang, nâng cấp, cải tạo, trang trí, bổ sung thiết bị đồ dùng, dụng cụ nhà vệ sinh và phát động các phong trào trồng, chăm sóc cây xanh, trang trí, duy trì công tác vệ sinh và triển khai hiệu quả mô hình theo các tiêu chí. Trong đó, bảo đảm tiêu chuẩn cơ sở vật chất, thiết bị tối thiểu của nhà vệ sinh học sinh; thực hiện các tiêu chí xanh - sạch - đẹp và thân thiện… Các nhà vệ sinh đều được lắp đặt đầy đủ hệ thống cửa kín đáo, bảo đảm an toàn giới; có bảng quy định và hướng dẫn sử dụng, bảo quản công trình vệ sinh; bố trí cây xanh ở trong và xung quanh khu vực nhà vệ sinh, hành lang; nhà vệ sinh thường xuyên được dọn dẹp sạch sẽ, có thùng thu gom rác… Để đảm bảo và duy trì nhà vệ sinh thân thiện, ngay từ đầu mỗi năm học, các trường đã phân công bộ phận lao công làm vệ sinh vào trước giờ học và sau khi học sinh tan học. Bên cạnh đó, phân công các lớp học chịu trách nhiệm trang trí hình ảnh và cây xanh bên ngoài tạo không gian xanh mát, thân thiện, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Đồng thời, giáo viên thường xuyên nhắc nhở, hướng dẫn học sinh sử dụng nhà vệ sinh đúng cách, rèn cho các em thói quen khi sử dụng nhà vệ sinh, xây dựng nếp sống văn minh, ý thức bảo vệ môi trường, nước sạch và vệ sinh cá nhân, góp phần quan trọng để xây dựng môi trường thân thiện, giúp học sinh yêu trường yêu lớp hơn, không còn cảm giác ngại khi có nhu cầu sử dụng nhà vệ sinh.

Từ những kết quả bước đầu đạt được, hy vọng, thời gian tới sẽ có thêm nhiều trường học trên địa bàn tỉnh xây dựng được các công trình vệ sinh trường học đạt chuẩn, an toàn, thân thiện, bảo đảm sức khỏe cho học sinh mỗi ngày đến lớp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo./.

Bài và ảnh: Hồng Minh