Qua 2 năm thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025”

Môi trường giáo dục mầm non (GDMN) có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Vì vậy, thời gian qua, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) tỉnh luôn chú trọng thực hiện tốt chương trình GDMN; đặc biệt là chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” nhằm tạo tiền đề vững chắc cho trẻ bước vào những cấp học tiếp theo.

Một hoạt động ngoài trời của các cháu Trường Mầm non Hải Lý (Hải Hậu).

Xây điểm, nhân diện

Toàn tỉnh có 363 cơ sở GDMN, trong đó 226 trường mầm non công lập, 137 cơ sở GDMN độc lập (nhóm trẻ, lớp mẫu giáo, lớp mầm non độc lập). Thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2021-2025” theo Kế hoạch số 626/KH-BGDĐT ngày 30-6-2021 của Bộ GD và ĐT, Sở GD và ĐT đã chỉ đạo xây dựng các cơ sở giáo dục (CSGD) mầm non bảo đảm các yêu cầu về môi trường giáo dục; đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo; đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục “lấy người học làm trung tâm”, tạo nhiều cơ hội cho trẻ thực hành trải nghiệm; nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ...

Sở GD và ĐT đã chỉ đạo xây dựng mô hình điểm về trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm phù hợp điều kiện thực tế địa phương để rút kinh nghiệm. Từ Sở GD và ĐT đến Phòng GD và ĐT đã tiến hành kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chuyên đề lồng ghép vào kiểm tra chất lượng đầu năm học, cuối năm học; thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, kiểm tra nội bộ; trên cơ sở đó uốn nắn, giúp đỡ cơ sở khắc phục kịp thời những hạn chế, khó khăn. Điểm nổi bật mang tính sáng tạo trong việc thực hiện chuyên đề ở tỉnh ta là: Liên tục trong các năm học, Sở GD và ĐT đã tổ chức các đợt kiểm tra chéo giữa các địa phương về việc thực hiện chuyên đề. Nội dung đánh giá gồm 27 chỉ số Bộ GD và ĐT ban hành kèm theo Kế hoạch số 626/KH-BGDĐT. Bên cạnh đó, công tác bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ được Sở GD và ĐT triển khai đồng bộ, đa dạng dưới nhiều hình thức. Trong 2 năm học, Sở GD và ĐT đã tổ chức 17 lớp tập huấn, bồi dưỡng và hội thảo về các nội dung của chuyên đề với 3.450 lượt cán bộ quản lý, giáo viên tham dự; Phòng GD và ĐT các huyện, thành phố, các cơ sở GDMN tổ chức 53 lớp tập huấn, bồi dưỡng với 4.159 lượt cán bộ quản lý, giáo viên tham dự. 

Sở GD và ĐT chỉ đạo các Phòng GD và ĐT, các cơ sở GDMN triển khai việc sinh hoạt chuyên môn theo định kỳ 2 lần/tháng, đan xen khối nhà trẻ và mẫu giáo. Nội dung sinh hoạt tập trung trao đổi kinh nghiệm thực hiện chương trình GDMN, phát triển chương trình nhà trường, tiếp cận và áp dụng các phương pháp giáo dục Montessori, STEAM; điều chỉnh kế hoạch theo hướng thích ứng linh hoạt với tình hình dịch COVID-19, xây dựng video, audio, nội dung hướng dẫn cha mẹ trẻ trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ tại gia đình; lựa chọn nội dung cốt lõi, tận dụng “thời gian vàng”, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ 5 tuổi sẵn sàng vào học lớp 1; trao đổi chủ đề bài học, các phương pháp giáo dục... Đồng thời, Sở GD và ĐT tổ chức Hội thi “Giáo viên dạy giỏi cấp học mầm non” từ cấp trường đến cấp tỉnh. Các hoạt động giáo dục được tổ chức theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, với phương châm “Học bằng chơi - chơi mà học”, phát huy được thành quả của chuyên đề. Chẳng hạn với các hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, giáo viên đã khéo léo tích hợp giáo dục trẻ một số thói quen nền nếp, kỹ năng xã hội như chào hỏi lễ phép, biết yêu thương, chia sẻ với những người xung quanh và giúp trẻ mạnh dạn trong giao tiếp. Với hoạt động giáo dục âm nhạc, giáo viên rèn cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin nơi đông người và kỹ năng biểu diễn trên sân khấu. Với hoạt động cho trẻ làm quen với toán học, khám phá khoa học - xã hội thông qua các trò chơi, giáo viên kích thích trẻ tư duy, suy luận, trẻ chủ động tìm hiểu và thu lượm kiến thức; khám phá một số đồ dùng trong gia đình, trong trường học; tìm hiểu một số nghề nghiệp và nghề truyền thống của địa phương... 

Các cháu Trường Mầm non Nghĩa Trung (Nghĩa Hưng) học với "Vườn rau của bé".

Giúp trẻ phát triển toàn diện

Đến nay, toàn tỉnh đã có 100% trường mầm non công lập và 100% cơ sở GDMN ngoài công lập xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chuyên đề phù hợp điều kiện thực tế địa phương, trường lớp. Năm học 2021-2022, toàn tỉnh có 3 trường làm mô hình điểm cấp tỉnh, 37 trường làm mô hình điểm cấp huyện. Năm học 2022-2023, toàn tỉnh có 73 mô hình điểm cấp huyện (trong đó có 5 cơ sở ngoài công lập). Số lượng cơ sở mầm non thực hiện điểm chuyên đề tăng nhanh, đồng đều về chất lượng, đa dạng về loại hình, có đại diện cho từng vùng, miền.

Theo đánh giá của Sở GD và ĐT, sau 2 năm thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025”, các cơ sở GDMN trong tỉnh đã có môi trường chăm sóc, giáo dục về cơ bản đạt yêu cầu, tạo nhiều cơ hội cho trẻ thực hành trải nghiệm; nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ. Các cơ sở GDMN quản lý chặt chẽ chất lượng bữa ăn của trẻ, rà soát, cập nhật các tiêu chuẩn về dinh dưỡng theo quy định vào việc xây dựng thực đơn, tính khẩu phần ăn tại các cơ sở GDMN. Việc tổ chức các hoạt động giáo dục tại các cơ sở GDMN đã có sự cải thiện, linh hoạt hơn. Trẻ hào hứng, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể, ngoại khóa. Lãnh đạo địa phương, cha mẹ trẻ tin tưởng vào chất lượng chăm sóc giáo dục tại các nhà trường. Các đơn vị tiêu biểu thực hiện chuyên đề như các huyện, thành phố: Trực Ninh, Hải Hậu, Giao Thủy, Mỹ Lộc, Xuân Trường; các trường mầm non: Hải Lý, Hải Vân, Hải Tây (Hải Hậu); Xuân Hòa, Xuân Bắc, Xuân Vinh, Xuân Kiên (Xuân Trường); Sao Vàng, 8-3, Thống Nhất (thành phố Nam Định); Mỹ Trung, Mỹ Thành (Mỹ Lộc)... Tuy nhiên, quá trình thực hiện chuyên đề còn một số hạn chế: Quy mô trường, lớp tại các khu tập trung dân cư (thành phố, thị trấn...) chưa đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi của trẻ; một số nơi kinh phí mua sắm thiết bị, đồ dùng học liệu cho giáo viên, học sinh còn hạn hẹp...

Đồng chí Bùi Thị Minh Tâm, Trưởng Phòng GDMN (Sở GD và ĐT) cho biết: Phát huy kết quả đạt được của việc thực hiện chuyên đề, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD và ĐT trong giai đoạn hiện nay, ngành GD và ĐT đang tiếp tục chỉ đạo nâng cao chất lượng mô hình điểm chuyên đề, nhân rộng các mô hình điểm trong năm học tiếp theo. Tăng cường công tác kiểm tra, hỗ trợ các cơ sở GDMN thực hiện chuyên đề, trong đó ưu tiên các đơn vị khó khăn, những đơn vị đang trong quá trình hoàn thiện mô hình. Thực hiện tốt công tác truyền thông, tuyên truyền đến phụ huynh và cộng đồng về chuyên đề. Đề nghị Bộ GD và ĐT tiếp tục tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng cho cán bộ quản lý, giáo viên mầm non về xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm, qua đó thực hiện hiệu quả các hoạt động trong chuyên đề./.

Bài và ảnh: Minh Thuận