Lý luận, phê bình tích cực song hành cùng văn học, nghệ thuật

Ngày 12-12, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật (VHNT) Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề: “Lý luận, phê bình VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước hòa bình, thống nhất, đổi mới, phát triển: Thực trạng và định hướng cho những năm tiếp theo”.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương dự và chỉ đạo Hội thảo. Cùng dự có đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: HN

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, 50 năm sau ngày đất nước hòa bình, thống nhất, cùng với sáng tác văn nghệ, lý luận văn hóa, văn nghệ nước ta đã có những bước phát triển mới theo hướng dân tộc, dân chủ, khoa học, hiện đại và hội nhập. Nhiều công trình lý luận văn nghệ cả cổ điển và hiện đại của nhân loại đã được dịch và giới thiệu. Những vấn đề về đặc trưng, bản chất, giá trị, vai trò, chức năng và các mối quan hệ của văn nghệ được nghiên cứu, kiến giải một cách khách quan, khoa học và có luận cứ thuyết phục hơn.

Tuy nhiên, theo đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, trong thời gian qua, đời sống văn nghệ chưa tương xứng với vị thế, tầm vóc và những đổi thay nhanh chóng của đất nước. Số lượng các tác phẩm lớn, có giá trị cao còn khiêm tốn; lý luận, phê bình VHNT chưa bắt kịp với yêu cầu định hướng sáng tác, sáng tạo phục vụ nâng cao chất lượng của đời sống tinh thần và thực hiện các nhiệm vụ chính trị trọng tâm.

Qua nhìn nhận, đánh giá chặng đường phát triển của văn hóa, văn nghệ Việt Nam nói chung, lý luận, phê bình VHNT nói riêng trong nửa thế kỷ qua, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nêu định hướng, để góp phần chấn hưng, phát triển văn hóa, văn nghệ đất nước, thời gian tới, phải tiếp tục xây dựng hoạt động lý luận, phê bình VHNT phải là một bộ phận quan trọng trong đời sống văn hóa, văn nghệ đồng thời là một bộ phận trong công tác lý luận chính trị của Đảng. Công tác lý luận, phê bình VHNT cũng cần góp phần tích cực hơn nữa nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa, văn nghệ đối với phát triển; đặt văn hóa, văn nghệ đúng vị trí, thật sự xứng tầm trong các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa và thị trường văn hóa phát triển; cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện thể chế, pháp luật, chính sách, tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động văn hóa, văn nghệ và huy động nguồn lực cho phát triển văn hóa, văn nghệ, con người.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương nhấn mạnh, Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề “Lý luận, phê bình VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước hòa bình, thống nhất, đổi mới: Thực trạng và định hướng phát triển” nhằm nhìn nhận đánh giá khách quan 50 năm văn hóa, văn nghệ Việt Nam, đặc biệt là công tác lý luận, phê bình, để thêm một lần nữa nhận thức rõ hơn sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng, Nhà nước; sự đổi mới, kiên trì, linh hoạt của các cơ quan văn hóa, văn nghệ từ Trung ương đến địa phương; sự nỗ lực của các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình và văn nghệ sĩ. Hội thảo huy động tâm sức, trí tuệ, trách nhiệm và sự đóng góp của giới nghiên cứu, phê bình văn hóa, văn nghệ nhằm bổ sung hệ thống luận cứ khoa học và thực tiễn, từ đó, tư vấn với Đảng, Nhà nước tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo và có những quyết sách đúng đắn, kịp thời để phát triển nền văn hóa, văn nghệ nước nhà; phát huy vai trò định hướng của lý luận, phê bình VHNT trong hoạt động thực tiễn.

Hội thảo đã nhận được 103 tham luận của các nhà quản lý văn hóa, văn nghệ; các nhà lý luận, phê bình VHNT công tác ở các cơ quan Trung ương, địa phương, các trường đại học, viện nghiên cứu; các chuyên gia, văn nghệ sĩ, có cả chuyên gia nước ngoài gửi tham luận đến. Các ý kiến, tham luận đều phân tích những ưu điểm, thành tựu; chỉ rõ những hạn chế, bất cập của văn hóa, văn nghệ nước ta, trong đó có lĩnh vực lý luận, phê bình VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất và đề xuất định hướng, giải pháp xây dựng, phát triển văn hóa, văn nghệ, nhất là thúc đẩy công tác lý luận, phê bình VHNT giàu tính dân tộc, khoa học, tiên tiến, dân chủ, nhân văn./.

PV