Thành công nuôi gà an toàn sinh học bằng đế đông trùng hạ thảo

Ứng dụng khoa học kỹ thuật và các sáng kiến trong chăn nuôi đang là xu thế tất yếu để nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm vật nuôi đảm bảo phát triển chăn nuôi bền vững. Hiện nay, sáng kiến “Sử dụng đế đông trùng hạ thảo, dược liệu bổ sung dinh dưỡng trong khẩu phần ăn nuôi gà an toàn sinh học” được nghiên cứu bởi nhóm tác giả Trần Thị Hải Bình và Trần Thị Chung Thùy, cán bộ Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ Khoa học và Công nghệ (Sở KH và CN) đã khẳng định được hiệu quả thiết thực, từng bước được nhân rộng nhằm hướng đến mục tiêu sản xuất nông nghiệp hữu cơ, thân thiện, an toàn với môi trường.

Mô hình sử dụng đế đông trùng hạ thảo nuôi gà an toàn sinh học tại xã Hiển Khánh (Vụ Bản).

Anh Trần Anh Việt, thôn Môn Nha, thành viên Hợp tác xã (HTX) Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường, xã Hiển Khánh (Vụ Bản) là một trong những người đầu tiên thử nghiệm thành công mô hình sử dụng đế đông trùng hạ thảo, dược liệu bổ sung dinh dưỡng trong khẩu phần ăn trong nuôi gà an toàn sinh học. Phương thức nuôi kiểu mới giúp anh giảm được chi phí sử dụng thuốc thú y, kháng sinh, giảm tỷ lệ gà chết, giảm lượng thức ăn, mở ra hướng mới trong tiếp cận thị trường đối với sản phẩm gà sạch phù hợp với nhu cầu tiêu dùng sản phẩm sạch của thị trường. Sau khi thử nghiệm lứa nuôi đầu tiên thành công, anh Việt tiếp tục mở rộng sản xuất trong lứa thứ 2 lên quy mô 1.000 con gà ri lai. Sau 5 tháng chăm sóc, anh Việt đã “bỏ túi” gần 100 triệu đồng tiền lãi, cao hơn gấp 2 lần so với phương pháp nuôi truyền thống. Anh Việt cho biết: “Nuôi gà sử dụng đế đông trùng hạ thảo và phế phẩm dược liệu giúp giảm đáng kể thiệt hại do dịch bệnh, nhất là trong giai đoạn chuyển mùa từ hè sang thu, đông sang xuân các bệnh về đường hô hấp như cúm, viêm phế quản truyền nhiễm đều không xuất hiện trên đàn gà. Hơn nữa, việc không sử dụng kháng sinh giúp thịt gà thơm ngon, không có vị tanh nên được thị trường đón nhận tích cực và đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng”.

Sáng kiến “Sử dụng đế đông trùng hạ thảo, dược liệu bổ sung dinh dưỡng trong khẩu phần ăn nuôi gà an toàn sinh học” được Sở KH và CN công nhận sáng kiến cấp tỉnh, đã được áp dụng hiệu quả và nhân rộng trên địa bàn tỉnh năm 2024. Phương thức nuôi kiểu mới này giúp các hộ chăn nuôi giảm được chi phí sử dụng thuốc thú y, giảm tỷ lệ gà chết, giảm lượng thức ăn và mở ra hướng đi mới trong tiếp cận thị trường đối với sản phẩm gà sạch phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng. Hiện sáng kiến được áp dụng ở 3 đơn vị là HTX Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường; HTX chăn nuôi Phú Nghĩa, xã Yên Nghĩa (Ý Yên) và  HTX Nông sản sạch Bảo An, xã Vĩnh Trụ, huyện Lý Nhân (Hà Nam). Đồng chí Trần Thị Hải Bình, cán bộ Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN cho biết: Lâu nay, việc sử dụng kháng sinh khá phổ biến trong mọi ngành chăn nuôi từ lợn, gà, trâu, bò đến thủy sản nhằm kích thích tăng trưởng, phòng bệnh... Tuy nhiên, việc lạm dụng một số loại thuốc kháng sinh có thể làm tăng khí thải độc hại ra môi trường, gây tồn dư kháng sinh trong thịt, mất an toàn vệ sinh thực phẩm… tác động xấu lên sức khỏe người sử dụng.

Trước nhu cầu tiêu dùng thực phẩm sạch, đảm bảo các tiêu chí an toàn thực phẩm của người dân ngày càng cao, nhóm tác giả đã nghiên cứu tận dụng phế phẩm nông nghiệp sau thu hoạch như đế đông trùng hạ thảo, tảo xoắn spirunila (sau khi đã chiết xuất Phycocyanin). Đế nấm đông trùng hạ thảo thường bị bỏ đi sau khi thu hoạch sợi nấm. Hàm lượng dưỡng chất của phần đế này mặc dù chỉ bằng 10-20% so với sợi nấm đông trùng nhưng nó vẫn cung cấp đầy đủ các chất quan trọng như Cordycepin, adenosine, 17 loại axit amin và nhiều loại vitamin, khoáng chất... Sử dụng trong chăn nuôi, đây sẽ là một loại cám đa dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe vật chủ, tăng khả năng đề kháng hệ miễn dịch để phòng ngừa bệnh tật, giảm thiểu tiêu tốn thức ăn nên có thể góp phần tăng hiệu quả kinh tế cho các hộ chăn nuôi. Trong khi đó, tảo xoắn (đã chiết xuất Phycocyanin) chứa các loại protein, carbohydrate, vitamin, khoáng chất, axit béo thiết yếu tăng cường miễn dịch, sức khỏe và khả năng chống chịu dịch bệnh của gia cầm. Đồng thời giảm thiểu những tác động đến môi trường từ hoạt động chăn nuôi gia cầm. Nhóm tác giả đã lựa chọn đế đông trùng hạ thảo đạt chất lượng, nghiền nhỏ, sấy và phối trộn với cám, ngô, phế phẩm dược liệu nhằm tận dụng như một loại chế phẩm sinh học làm thức ăn bổ sung dinh dưỡng, dược chất cho nuôi gà an toàn sinh học. “Sử dụng bột tảo xoắn và bột đế đông trùng hạ thảo trong nuôi gà an toàn đã làm thay đổi thói quen, tập quán chăn nuôi của nông hộ, cung cấp nguồn thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng; các mô hình chăn nuôi này tiết kiệm chi phí do sử dụng phế phẩm nông nghiệp (đế đông trùng hạ thảo) và phế phẩm dược liệu (tảo xoắn đã chiết xuất Phycocyanin), tạo ra sản phẩm có giá trị, năng suất cao, bảo vệ đàn vật nuôi (tỷ lệ hao hụt tự nhiên chỉ 2%), tăng lợi thế cạnh tranh với gà trên thị trường cùng phân khúc… Qua đó, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cộng đồng, phát triển nền nông nghiệp bền vững” - đồng chí Bình cho biết thêm.

Hiệu quả từ thực tiễn áp dụng sáng kiến “Sử dụng đế đông trùng hạ thảo, dược liệu bổ sung dinh dưỡng trong khẩu phần ăn nuôi gà an toàn sinh học” là tiền đề để các cấp, ngành chức năng có cơ chế, chính sách hỗ trợ, quảng bá, giới thiệu, xây dựng thương hiệu, nhân rộng mô hình trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận, tạo chuỗi liên kết chăn nuôi gà sạch phục vụ nhu cầu tiêu dùng của thị trường. Đồng thời, mở ra hướng đi mới về chăn nuôi an toàn sinh học sử dụng phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp, dược liệu tại Nam Định. Qua đó, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân và bảo vệ môi trường nông thôn, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu tại địa phương.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh