Đổi mới phương thức quản lý, đảm bảo giá trị sản phẩm, hàng hóa

Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (SPHH) không chỉ là tiêu chí quan trọng quyết định sự lựa chọn của người tiêu dùng, khẳng định thương hiệu của doanh nghiệp mà còn là uy tín và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của tỉnh và quốc gia. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, các ngành chức năng trong tỉnh đã có nhiều giải pháp đổi mới phương thức quản lý, đảm bảo giá trị SPHH và môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Sản xuất dược phẩm theo tiêu chuẩn của tổ chức Y tế thế giới tại Công ty TNHH Nam Dược.

Theo quy định, khi hàng hóa lưu thông trên thị trường phải được đơn vị sản xuất xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng áp dụng đối với từng sản phẩm; đồng thời giám sát, kiểm soát chất lượng tại từng công đoạn sản xuất theo đúng tiêu chuẩn công bố. Thông qua việc chuẩn hóa quy trình sản xuất và cách phản ứng với các vấn đề có thể phát sinh nhằm hạn chế nguy cơ xảy ra lỗi, hỏng sản phẩm, ảnh hưởng tới chất lượng khi hoàn thành, lưu thông trên thị trường. Đây cũng là cơ sở để các cơ quan chức năng căn cứ kiểm soát chất lượng SPHH, ngăn chặn những sai sót do hàng hóa không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng quyền lợi và uy tín của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Trong năm qua, các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành đã chủ động tổ chức tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn các cơ sở sản xuất thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý chất lượng SPHH bằng nhiều hình thức phong phú. Trong đó đã tổ chức 89 hội nghị tập huấn tuyên truyền, phát hành hơn 600 phóng sự, bản tin; hướng dẫn thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về nhãn hàng hóa, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, truy xuất nguồn gốc, an toàn vệ sinh thực phẩm, quyền và trách nhiệm của các bên liên quan; xây dựng và phát 61 nghìn tờ rơi, treo 12.407 băng rôn, khẩu hiệu về chất lượng, an toàn thực phẩm; giới thiệu và hướng dẫn lựa chọn sản phẩm an toàn; chia sẻ kinh nghiệm quản lý và phát triển sản phẩm chất lượng cao; các hoạt động xúc tiến thương mại… Tổ chức thanh tra, kiểm tra tổng số 1.889 cơ sở sản xuất, kinh doanh SPHH trên địa bàn tỉnh, thuộc các lĩnh vực khoa học công nghệ, nông nghiệp, công thương, xây dựng, an toàn thực phẩm… Phát hiện, xử lý 170 cơ sở vi phạm về chất lượng, ghi nhãn hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm, phạt tiền với gần 4,9 tỷ đồng; tịch thu và tiêu hủy nhiều SPHH quá hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc xuất xứ. UBND cấp huyện đã tổ chức thanh tra, kiểm tra tổng số 2.691 cơ sở sản xuất, kinh doanh; phát hiện, xử lý 408 cơ sở vi phạm với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính trên 2,2 tỷ đồng; tịch thu và tiêu hủy nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc. Tiếp nhận 192 hồ sơ đăng ký kiểm tra về chất lượng hàng hóa nhập khẩu (gồm các nhóm hàng hóa: thép; thiết bị điện, điện tử; máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt; bồn bệ, thiết bị vệ sinh…).

Bên cạnh hoạt động thanh kiểm tra, Sở Khoa học và Công nghệ là cơ quan đầu mối đã thực hiện khảo sát về chất lượng SPHH lưu thông trên thị trường, trong đó tập trung vào các SPHH có khả năng gây mất an toàn và có nguy cơ gian lận gồm xăng, nhiên liệu diezen và nhiên liệu sinh học; dầu nhờn động cơ đốt trong; vàng trang sức mỹ nghệ; thiết bị điện, điện tử; đồ chơi trẻ em; thép làm cốt bê tông và thép không gỉ… Nhìn chung, chất lượng các nhóm SPHH cơ bản phù hợp quy định. Tuy nhiên, trên thị trường vẫn còn một số nhóm SPHH chưa thể hiện đầy đủ thông tin trên nhãn hàng hóa. Xuất hiện nhiều vướng mắc trong quá trình quản lý Nhà nước về chất lượng SPHH như: Quy định pháp luật về xây dựng, công bố tiêu chuẩn cơ sở hiện nay còn nhiều bất cập trình tự thủ tục thanh tra, chưa có sự phối hợp triệt để trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành; phương tiện trang thiết bị kiểm tra nhanh còn thiếu. Đặc biệt cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 với công nghệ mới, nhiều sản phẩm, mô hình kinh doanh như dịch vụ số, sản phẩm công nghệ… đòi hỏi công tác quản lý chất lượng cũng phải thay đổi. Hơn nữa, chuyển đổi số với sự hỗ trợ đắc lực của các thiết bị công nghệ thông minh, sự phổ biến của internet đã thay đổi thói quen tiêu dùng online nhiều hơn so với mua bán truyền thống. Việc quản lý chất lượng SPHH được trao đổi, mua bán trên các nền tảng mạng xã hội và ứng dụng mua sắm trực tuyến còn nhiều khó khăn... Nguồn lực bao gồm cả nhân lực quản lý và năng lực các phòng thử nghiệm chất lượng SPHH hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu kiểm soát chất lượng ở một số lĩnh vực. Nhiều cơ quan chuyên môn cấp huyện, cấp xã thiếu cán bộ chuyên trách, kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ của nhiều lĩnh vực nên thực thi quản lý Nhà nước về chất lượng SPHH. Đây là những khó khăn làm hạn chế công tác quản lý chất lượng SPHH.

Để nhanh chóng khắc phục hạn chế này, nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý chất lượng SPHH, thời gian tới, các sở, ngành chức năng đẩy mạnh việc thực hiện Chương trình hành động số 50-CTr/TU ngày 25/9/2024 của Ban TVTU về việc thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 30/7/2024 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Tiếp tục nâng cao chất lượng chuyên môn, đảm bảo tính khách quan, minh bạch; không phân biệt đối xử giữa các tổ chức sản xuất, kinh doanh; bảo vệ quyền, lợi của người tiêu dùng và phù hợp với thông lệ quốc tế. Quan tâm đầu tư nâng cao năng lực cán bộ và cơ sở vật chất, thiết bị kiểm định chất lượng SPHH. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; tập trung vào các giải pháp công nghệ mới trong công tác quản lý chất lượng hàng hóa như gắn mã QR code, truy xuất nguồn gốc, điện tử… Tiếp tục rà soát, xây dựng cơ sở dữ liệu về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn quốc gia phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp và công tác quản lý Nhà nước. Đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng SPHH.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương