Để các xã đạt chuẩn thông tin truyền thông trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

Tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông (TT và TT) trong xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao giai đoạn 2021-2025 là tiêu chí quan trọng, tạo tiền đề để hoàn thành các tiêu chí khác liên quan đến chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong giải quyết thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, từng bước nâng cao dân trí, chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Công chức xã Hải Xuân (Hải Hậu) trao đổi nghiệp vụ thực hiện dịch vụ công trực tuyến.

Theo quy định, để đạt chuẩn tiêu chí số 8 về TT và TT trong xây dựng NTM xã nâng cao phải hoàn thành các chỉ tiêu thành phần như: Có điểm phục vụ bưu chính đáp ứng cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân; tối thiểu 80% dân số theo độ tuổi lao động có thuê bao sử dụng điện thoại thông minh; 100% thôn của xã phải đạt các chỉ tiêu dịch vụ báo chí, truyền thông (có hệ thống loa hoạt động thường xuyên; có hộ gia đình thu, xem được 1 trong số các phương thức truyền hình vệ tinh, cáp, số mặt đất, truyền hình qua mạng internet, có ít nhất một điểm cung cấp xuất bản phẩm; có ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, điều hành phục vụ đời sống kinh tế - xã hội với tỷ lệ hồ sơ giải quyết trực tuyến trên tổng số hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính của xã đạt tối thiểu 50%; tỷ lệ cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng số và an toàn thông tin đạt 100%; tỷ lệ người dân trong độ tuổi lao động được phổ biến kiến thức về sử dụng máy tính và kỹ năng số cơ bản đạt tối thiểu 70%; 100% sản phẩm OCOP của xã được giới thiệu, quảng bá trên sàn thương mại điện tử; 100% hộ gia đình, cơ quan, tổ chức, khu di tích được thông báo, gắn biển địa chỉ số đến từng điểm địa chỉ).

Để hỗ trợ các xã tổ chức thực hiện và hoàn thành tiêu chí số 8 về TT và TT, Sở TT và TT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, đẩy mạnh việc ứng dụng và phát triển CNTT trong hoạt động của các cơ quan Nhà nước, đáp ứng tốt công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, cải cách hành chính cũng như hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng số, các nền tảng số phục vụ người dân khu vực nông thôn. Đẩy mạnh công tác hướng dẫn các địa phương thực hiện tiêu chí số 8 qua việc tổ chức các lớp tập huấn liên tục cho cán bộ, công chức xã về các nội dung sử dụng phần mềm quản lý văn bản và điều hành, thư điện tử công vụ, chữ ký số, dịch vụ công trực tuyến toàn trình và kỹ năng an toàn thông tin; phổ biến kiến thức, nâng cao kỹ năng số và năng lực tiếp cận thông tin cho người dân nông thôn; đưa nông sản lên sàn giao dịch thương mại điện tử… Sở cũng chủ động phát động phong trào thi đua thực hiện thắng lợi tiêu chí số 8; kiểm tra việc thực hiện chương trình nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các tiêu chí của ngành trong xây dựng NTM. Chỉ đạo các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông đầu tư nâng cấp hạ tầng; cung cấp các dịch vụ bưu chính, viễn thông đáp ứng tốt nhu cầu của nhân dân và góp phần thực hiện tiêu chí NTM về điểm phục vụ bưu chính, viễn thông; tăng cường cơ sở vật chất, vùng phủ sóng thông tin di động.

Bám sát hướng dẫn của Sở TT và TT, các địa phương đã đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, điều hành phục vụ đời sống kinh tế - xã hội; bố trí địa điểm, nhân lực khai thác hoạt động của các điểm bưu điện văn hóa xã, phụ trách hệ thống đài truyền thanh cơ sở; lắp đặt hệ thống wifi cho các điểm sinh hoạt cộng đồng. Tập trung phổ biến kỹ năng số cho người dân; hướng dẫn giới thiệu, bán sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của địa phương trên nền tảng thương mại điện tử và thông báo, gắn "địa chỉ số" đến từng điểm công cộng, hộ gia đình. Đến nay, việc triển khai tiêu chí số 8 về TT và TT trong xây dựng NTM nâng cao của các địa phương trong tỉnh đã đi vào ổn định với 100% xã, thị trấn đã được phủ sóng 3G, 4G, bảo đảm cung cấp kết nối thông tin mạng mọi lúc, mọi nơi; 100% xã, phường, thị trấn có internet băng rộng cáp quang; 100% xã có điểm phục vụ bưu chính. Cơ sở vật chất các điểm phục vụ bưu chính đều bảo đảm để thực hiện tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính; nhân viên được đào tạo về quy trình, nghiệp vụ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích. 100% xã có báo, tạp chí được phát trong ngày đến trụ sở UBND xã. 100% UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh đã được trang bị máy tính, máy in, kết nối mạng nội bộ và internet; 100% số xã, thị trấn ứng dụng CNTT trong quản lý điều hành. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện tiêu chí TT và TT trong xây dựng NTM vẫn còn hạn chế do hạ tầng bưu chính, viễn thông ở khu vực nông thôn, vùng biên giới biển chưa đồng bộ. Việc ứng dụng CNTT tại một số đơn vị còn hạn chế, chưa khai thác hiệu quả các hệ thống thông tin đã có. Nguồn nhân lực CNTT còn yếu, thiếu cán bộ có chuyên môn sâu về CNTT. Hơn nữa, thời gian tới đây khi thực hiện cắt sóng 2G theo lộ trình của Chính phủ, trên địa bàn tỉnh có thêm 379 vùng lõm sóng ở cả 9 huyện, thành phố… sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kết nối liên lạc, liên kết mạng internet di động và dịch vụ truyền dữ liệu, ảnh hưởng đến yêu cầu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cơ quan quản lý Nhà nước cũng như cuộc sống của người dân. Việc triển khai các dịch vụ công trực tuyến, giao dịch hành chính và giao thương kết nối kinh doanh trên môi trường mạng cũng bị gián đoạn. Khó khăn mới phát sinh này nếu không sớm khắc phục thì mọi hoạt động trên môi trường số cũng sẽ bị hạn chế dẫn đến nguy cơ những địa phương đã hoàn thành tiêu chí về TT và TT trong xây dựng NTM nâng cao từ trước lại trở thành chưa hoàn thành do không có sóng di động.

Để khắc phục khó khăn này, Sở TT và TT tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với quy hoạch hạ tầng mạng viễn thông; phối hợp các đơn vị liên quan thường xuyên tổ chức kiểm tra, hướng dẫn, giải quyết khó khăn, tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp trong việc xây dựng trạm thu phát sóng thông tin di động. Phối hợp tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, in phát tờ rơi về mục đích, ý nghĩa của lộ trình tắt sóng 2G; bản chất sóng điện từ để người dân hiểu, không e ngại và ủng hộ việc các doanh nghiệp viễn thông thuê đất, lắp đặt trạm thông tin di động trong khu dân cư để lấp đầy vùng lõm sóng. Tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho cán bộ, công chức xã và người dân nông thôn kỹ năng để tham gia hoạt động trên môi trường số. Sở yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông có kế hoạch tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng thu phát sóng 4G/5G, từng bước thay thế nền tảng công nghệ cũ không còn phù hợp. Bên cạnh đó, rất cần người dân đồng thuận, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp viễn thông xây dựng trạm thu phát sóng thông tin di động mới để khắc phục vùng lõm sóng, đảm bảo thông tin liên lạc, đảm bảo hoàn thành được tiêu chí về TT và TT trong xây dựng NTM nâng cao. 

Bài và ảnh: Nguyễn Hương