Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn Quỹ phòng, chống thiên tai tỉnh

Thiên tai đang ngày càng diễn biến bất thường và mang nhiều yếu tố cực đoan, không theo quy luật với cường độ ngày một tăng, vì vậy việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn Quỹ phòng, chống thiên tai (PCTT) tỉnh sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại đồng thời sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân ở các khu vực chịu ảnh hưởng do bão, lũ gây ra. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả Quỹ PCTT tỉnh cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền cũng như sự hợp tác của người dân trên địa bàn.

Từ nguồn vốn Quỹ phòng, chống thiên tai tỉnh đã giúp huyện Ý Yên có thêm nguồn lực khắc phục, nâng cấp hạ tầng thủy lợi nội đồng, góp phần phòng, chống thiên tai.

Trên địa bàn huyện Hải Hậu, thời gian qua do ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới và triều cường dâng cao gây sóng lớn đã làm sạt sập lún võng 32,5m² kè Táo Khoai, xã Hải Hòa; kè Hải Thịnh 2 với diện tích sạt sập, lún võng 91m2; tại kè Hải Thịnh 3 thị trấn Thịnh Long với diện tích sạt sập, lún võng 340m²… Trước tình hình trên, được sự quan tâm chỉ đạo đầu tư của UBND tỉnh và bằng các nguồn vốn, trong đó có sự hỗ trợ của Quỹ PCTT tỉnh, huyện Hải Hậu đã tập trung huy động lực lượng, phương tiện kịp thời xử lý các sự cố kè tại kè Táo Khoai, kè mỏ Hải Thịnh 2, Hải Thịnh 3 với tổng diện tích bị sạt, sập, lún võng 463,5m². Nhờ đó, đến nay các tuyến đê, kè trên địa bàn huyện vẫn bảo đảm an toàn.

Đây chỉ là một trong số những công trình được sử dụng nguồn vốn Quỹ PCTT tỉnh hỗ trợ đầu tư kịp thời để xử lý sự cố thiên tai tại các địa phương trong tỉnh. Thực hiện Nghị định số 78/2021/NĐ-CP ngày 1/8/2021 của Chính phủ về thành lập và quản lý Quỹ PCTT tỉnh, UBND tỉnh đã có các Quyết định số 462/QĐ-UBND ngày 7/3/2022 về việc tổ chức lại Quỹ PCTT tỉnh Nam Định và Quyết định số 673/QĐ-UBND ngày 6/4/2022 tổ chức thành lập lại Quỹ PCTT tỉnh, thành lập hội đồng, ban kiểm soát và cơ quan quản lý quỹ; đồng thời chỉ đạo các sở, ngành chức năng, các huyện, thành phố tập trung tuyên truyền, đôn đốc, nhắc nhở thực hiện việc thu nộp Quỹ PCTT theo quy định.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT), từ năm 2015 đến hết năm 2023, toàn tỉnh đã thu được hơn 111,315 tỷ đồng; bình quân mỗi năm tỉnh ta thu được trên 13 tỷ đồng cho Quỹ PCTT tỉnh, với nguồn lực đóng góp chủ yếu từ các doanh nghiệp, cán bộ công chức, viên chức các sở, ban, ngành và người hưởng lương từ ngân sách. Là địa phương giáp biển nên tỉnh ta thường xuyên phải hứng chịu những tác động trực tiếp của bão, áp thấp nhiệt đới, triều cường dâng cao kết hợp với gió to gây thiệt hại cho các công trình đê, kè, cống, kênh mương... nên phần lớn nguồn vốn Quỹ PCTT tỉnh được phân bổ, bố trí cho các địa phương khắc phục thiệt hại. Định mức hỗ trợ dưới 1 tỷ đồng cho mỗi công trình theo quy định để khắc phục những ảnh hưởng của thiên tai đối với hệ thống kênh mương, kè cống thủy lợi nhỏ, công trình dân sinh bị hư hỏng, góp phần sớm ổn định sản xuất, đời sống nhân dân vùng bị thiên tai.  

Cùng với hỗ trợ đầu tư khắc phục, xử lý các sự cố công trình PCTT tại các địa phương, nguồn vốn Quỹ PCTT tỉnh còn hỗ trợ cho các hoạt động PCTT mà ngân sách Nhà nước chưa đầu tư hoặc chưa đáp ứng được yêu cầu. Đó là việc hỗ trợ cho công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, trong đó tập trung vào việc phổ biến Luật Đê điều, Luật PCTT và các văn bản pháp luật liên quan về đê điều, thủy lợi; tích cực truyền thông để nhân dân hiểu rõ, đầy đủ về diễn biến của thời tiết, tình trạng biến đổi khí hậu tác động đến đời sống và các hoạt động sinh hoạt, sản xuất của cộng đồng; nâng cao nhận thức và tính kỷ luật trong PCTT. Nhận thức được tầm quan trọng, ý nghĩa, vai trò của Quỹ PCTT tỉnh, các huyện, thành phố đã tích cực chỉ đạo, điều hành việc thu nộp, sử dụng nguồn vốn quỹ đúng quy định, bảo đảm hiệu quả tốt nhất. Đồng chí Nguyễn Sinh Tiến, Chủ tịch UBND huyện Ý Yên cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện đã ban hành văn bản đôn đốc, nhắc nhở việc thu, nộp Quỹ PCTT trên địa bàn. Từ năm 2015 đến hết năm 2023, toàn huyện đã thu được 7,823 tỷ đồng; riêng năm 2023 thu được gần 845 triệu đồng và đã nộp toàn bộ số tiền thu được về Quỹ PCTT tỉnh.

Tuy nhiên, kết quả thu Quỹ PCTT tỉnh vẫn còn không ít những hạn chế cần tập trung khắc phục. Hiện nay, phương thức thu chủ yếu là vận động, thuyết phục và định mức hỗ trợ khắc phục thấp, do đó kết quả thu Quỹ PCTT tỉnh hàng năm chưa đạt kế hoạch đề ra. Cụ thể, năm 2023 toàn tỉnh mới thu được hơn 8,393 tỷ đồng, bằng 22% so kế hoạch đề ra. Cá biệt có địa phương số thu đạt thấp, chỉ thu được 3,04% so với kế hoạch giao... Nguyên nhân dẫn đến kết quả thu thấp là do chưa có cơ chế khuyến khích công tác thu nên chưa tạo động lực, chưa gắn được vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương và cơ quan quản lý thuế trong việc quản lý, đôn đốc thu, nộp quỹ đối với các tổ chức hạch toán độc lập, nhất là doanh nghiệp. Mặt khác, một số địa phương, đơn vị, doanh nghiệp chưa thật sự quan tâm tới công tác thu, nộp quỹ; công tác thông tin, tuyên truyền còn hạn chế... Đặc biệt, việc thu khoản đóng góp theo giá trị tài sản của doanh nghiệp và người lao động làm việc trong các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn vì ý thức chấp hành pháp luật của người đứng đầu doanh nghiệp chưa tốt…

Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị UBND tỉnh tiếp tục quan tâm chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố quán triệt thực hiện nghiêm việc đóng Quỹ PCTT tỉnh; tập trung theo dõi, đôn đốc, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ trong việc tổ chức thu, nộp Quỹ PCTT; có văn bản chỉ đạo quán triệt đến các tổ chức kinh tế trong nước và nước ngoài, nhất là các doanh nghiệp cùng trách nhiệm, nghiêm túc tham gia xây dựng Quỹ PCTT, góp phần tạo thêm nguồn lực phục vụ công tác PCTT hiện nay.

Bài và ảnh: Văn Đại