Nhân rộng phương thức sử dụng thiết bị bay trong chăm sóc, bảo vệ lúa

Những vụ sản xuất gần đây trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa để phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cho lúa và đã dần khẳng định được hiệu quả. Vì vậy, ngành Nông nghiệp, các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và nông dân đang tích cực nhân rộng phương thức sử dụng thiết bị bay giúp giảm công lao động nặng nhọc và thúc đẩy cơ giới hóa các khâu sản xuất.

Người dân xã Thành Lợi (Vụ Bản) sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa phun thuốc trừ sâu bảo vệ lúa xuân 2024.

Để chuẩn bị cho đợt phòng trừ sâu, bệnh cao điểm trên lúa vụ xuân 2024, nhiều hộ nông dân và doanh nghiệp ở các địa phương đã liên hệ với doanh nghiệp, chủ thiết bị bay điều khiển từ xa thực hiện phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho các diện tích sản xuất trên địa bàn. Vụ xuân năm nay, anh Phan Văn Nho cấy hơn 12ha ở xứ đồng Tây Thôn, thuộc đội 8 HTX Trực Liêm, xã Liêm Hải (Trực Ninh) bằng các giống lúa VNR20, nếp Cô Tiên và nếp Ngọc Lan. Toàn bộ diện tích lúa xuân của anh được ký hợp đồng với Công ty Cổ phần Nano Industry Đăng Quang phun phân bón lá, thuốc trừ sâu, bệnh bằng thiết bị bay điều khiển từ xa. Trao đổi với chúng tôi, anh Nho cho biết: Những vụ gần đây, việc thuê lao động thời vụ rất khó khăn do lao động nông nghiệp đi làm công nhân cho các doanh nghiệp tại địa phương và trong các khu, cụm công nghiệp. Với diện tích sản xuất lớn, việc ký hợp đồng với doanh nghiệp phun phân bón lá hữu cơ, phun thuốc BVTV là giải pháp hiệu quả vừa giảm chi phí đầu tư, tiết kiệm phân, thuốc, vừa bảo đảm hiệu quả chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại lúa, nhất là trong điều kiện thời tiết mưa, nắng đan xen và diễn biến bất thường.

Không chỉ những nông dân “đại điền thế hệ mới” nhạy bén tiếp cận với các dịch vụ sản xuất hiện đại mà cộng đồng doanh nghiệp, HTX dịch vụ nông nghiệp cũng lựa chọn áp dụng tiến bộ kỹ thuật để tiết giảm chi phí đầu tư trong sản xuất nông nghiệp. Anh Trần Quốc Toản, Giám đốc Công ty TNHH Toản Xuân, xã Yên Lương (Ý Yên) cho biết: Hiện nay, Công ty đang liên kết với hàng trăm HTX, hộ nông dân có diện tích cấy lúa từ hàng chục ha trở lên để hình thành chuỗi liên kết giá trị từ gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch lúa đến chế biến, tiêu thụ gạo với thương hiệu “Gạo sạch Toản Xuân”. Những năm gần đây, diện tích liên kết sản xuất lúa của Công ty với nông dân tại các địa phương trong tỉnh không ngừng tăng, mỗi năm đạt khoảng 980ha. Qua các vụ sản xuất, người dân đã tin tưởng vào hiệu quả sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa phun thuốc BVTV. Trong chương trình mở rộng các chuỗi liên kết sản xuất lúa, Công ty đang hỗ trợ một phần công phun, người dân chỉ phải bỏ tiền mua thuốc BVTV.

Tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đang đẩy mạnh áp dụng phương thức phun phân bón, thuốc BVTV cho lúa bằng thiết bị bay điều khiển từ xa. Một số HTX dịch vụ nông nghiệp đã ký hợp đồng với đơn vị dịch vụ tổ chức phun phòng trừ sâu, bệnh cho 20-40% diện tích lúa trên địa bàn. Tiêu biểu như các HTX: Nam Tiến, Nam Hùng, Đồng Côi (Nam Trực); Trực Liêm, Trực Chính, Trực Hùng (Trực Ninh); Liên Minh, Minh Tân, Bảo Xuyên (Vụ Bản)… Theo đánh giá của Chi cục Trồng trọt và BVTV, vụ xuân này diện tích lúa được chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh bằng thiết bị bay điều khiển từ xa đã tăng hàng nghìn ha so với những năm trước và đang tiếp tục có xu hướng gia tăng trong những vụ tới.

Tại huyện Trực Ninh, được Trung tâm Khuyến nông quốc gia và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ, Công ty TNHH Cường Tân đã sử dụng thiết bị bay HLD18 phun thuốc BVTV phòng trừ các đối tượng gây hại trên lúa. Trung bình 1 thiết bị bay có thể phun 20ha lúa. Việc sử dụng này đã giúp Công ty tiết kiệm được 5% lượng thuốc BVTV, giảm 95% lượng nước so với phương thức truyền thống, tiết kiệm sức lao động và giảm đáng kể việc tiếp xúc trực tiếp giữa người lao động với hoá chất độc hại. Công ty đang xây dựng mô hình cơ giới hóa đồng bộ trên diện tích hơn 50ha sử dụng máy làm đất, máy cấy lúa, mạ khay, thiết bị bay điều khiển từ xa phun phân bón, thuốc BVTV và thu hoạch bằng máy gặt. Trong những vụ tới, Công ty sẽ tiếp tục tổ chức triển khai sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa để phun phòng trừ sâu, bệnh cho toàn bộ hơn 500ha lúa được gieo cấy bằng máy của đơn vị. Theo ông Lâm Văn Chiểu, Phó Giám đốc Công ty TNHH Cường Tân, khi triển khai mô hình cơ giới hóa các khâu sản xuất, máy bay điều khiển từ xa đã được đưa vào phun phân bón ngay giai đoạn đầu vụ và đảm nhiệm phun thuốc BVTV phòng trừ sâu, bệnh trong cả vụ. Từ mô hình này, Công ty quyết tâm triển khai, tuyên truyền, vận động đến người dân để mở rộng diện tích sử dụng thiết bị bay phun thuốc BVTV cho toàn bộ diện tích cấy máy do bảo đảm cùng giống, cùng trà…

Các mô hình sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa đã bước đầu khẳng định được hiệu quả tích cực. Việc sử dụng thiết bị bay giúp phân bón, thuốc BVTV bám đều trên cây lúa, hạn chế tối đa thuốc bị rơi thẳng xuống ruộng nước, nâng cao hiệu quả chăm bón, phòng trừ sâu bệnh. Năng suất sử dụng thiết bị bay cao gấp nhiều lần so với sức người phun thủ công. Việc phòng trừ sâu, bệnh trên cánh đồng được thực hiện đồng loạt, không còn tình trạng các hộ phun không cùng thời điểm. Chi phí công phun thuốc BVTV chỉ bằng khoảng 50% so với phun thủ công. Việc quản lý thuốc BVTV cũng được tốt hơn do nguồn thuốc, chủng loại sử dụng được kiểm soát qua hợp đồng ký với đơn vị dịch vụ. Đặc biệt trong quá trình sử dụng, toàn bộ vỏ bao bì thuốc BVTV được tập trung thu gom, xử lý theo hình thức xử lý rác thải nguy hại, góp phần bảo vệ môi trường đồng ruộng…

Hiện nay, sản xuất lúa của tỉnh đang phát triển theo hướng sản xuất lúa gạo hàng hóa. Từ thành quả của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, các địa phương đã quy hoạch được các vùng sản xuất trên các cánh đồng lớn để thực hiện 3 cùng “cùng giống, cùng trà, cùng quy trình chăm sóc”… Đây là điều kiện thuận lợi để áp dụng và phát huy hiệu quả việc sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa phun thuốc BVTV. Đồng chí Trần Ngọc Chính, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Hiệu quả của việc áp dụng cơ giới vào sản xuất nông nghiệp nói chung, khâu phun thuốc BVTV nói riêng đã được chứng minh. Diện tích lúa áp dụng phun thuốc BVTV tiếp tục được mở rộng cả về quy mô và diện qua hàng vụ. Chi cục đang tích cực tuyên truyền, khuyến cáo nông dân, các địa phương triển khai xây dựng mô hình cơ giới hóa đồng bộ vào đồng ruộng, trong đó có sử dụng thiết bị bay điều khiển từ xa phun thuốc BVTV, giúp giảm chi phí đầu tư và công lao động nặng nhọc cho nông dân.

Bài và ảnh: Văn Đại