Siết chặt quản lý thị trường vật tư nông nghiệp

Trên địa bàn tỉnh có khoảng 2.500 cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp (VTNN), gần 50 doanh nghiệp trên toàn quốc mở đại lý cung ứng vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), thức ăn chăn nuôi và cây con giống. Những năm gần đây, thị trường VTNN có nhiều biến động lớn về giá bán đối với hầu hết các nhóm hàng khiến người sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn. Không những thế, tình trạng này còn tạo cơ hội để nhiều tiểu thương lợi dụng tăng giá, dùng chiêu trò gian lận thương mại trà trộn sản phẩm không đảm bảo chất lượng để trục lợi.

Lực lượng Quản lý thị trường phối hợp lấy mẫu phân bón tại cơ sở kinh doanh xã Yên Thắng (Ý Yên) để kiểm định chất lượng.

Nhận thức rõ VTNN là nhóm hàng hóa thiết yếu quyết định năng suất, chất lượng nông sản thực phẩm cũng như sức khỏe người tiêu dùng, thời gian qua, Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh (389/ĐP) đã chỉ đạo các ngành thành viên tăng cường phối hợp, thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, góp phần giữ ổn định thị trường, bảo vệ quyền lợi cho nông dân. Thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao, Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương, Sở Khoa học và Công nghệ, Công an tỉnh, UBND các huyện, thành phố tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh VTNN; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm. Cục Quản lý thị trường chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh VTNN trên địa bàn tỉnh. Công an tỉnh chỉ đạo, bố trí lực lượng chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra ngăn chặn, phát hiện, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh VTNN là hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ; việc thực hiện các quy định của pháp luật về chất lượng hàng hóa, điều kiện sản xuất, kinh doanh, bảo quản hàng hóa. UBND các huyện, thành phố chỉ đạo UBND xã, phường, thị trấn phối hợp với các tổ chức đoàn thể, các đơn vị liên quan tích cực vận động các hộ, cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn ký cam kết không sản xuất, kinh doanh các loại VTNN giả, kém chất lượng.

Năm 2023, các ngành chức năng của tỉnh đã tổ chức kiểm tra theo vệt, đợt các nhóm hàng VTNN phù hợp với từng thời điểm mùa vụ sản xuất. Lực lượng Thanh tra ngành NN và PTNT đã triển khai thực hiện 16 cuộc thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, 1 cuộc thanh tra đột xuất việc kinh doanh VTNN đối với 214 tổ chức, cá nhân; lấy 4 mẫu thuốc BVTV và 3 mẫu phân bón phân tích, kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng theo công bố của nhà sản xuất trên sản phẩm. Các lực lượng Công an, Quản lý thị trường cũng đã tiến hành kiểm tra chuyên đề các điều kiện kinh doanh, lưu thông phân bón trên phạm vi toàn tỉnh. Kết quả bước đầu cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh VTNN đã thực hiện tốt quy định của pháp luật như xuất trình đăng ký kinh doanh, hợp đồng kinh tế với các đơn vị cung ứng sản phẩm, phiếu kiểm dịch động vật và đảm bảo cơ cấu giống lúa, cây màu, phân bón, thuốc BVTV như trong danh mục Bộ NN và PTNT cho phép.

Bên cạnh những kết quả tích cực thì việc kinh doanh VTNN trên địa bàn tỉnh vẫn còn bộc lộ nhiều sai phạm như: lợi dụng hàng khan hiếm để nâng giá bán; cơ sở kinh doanh VTNN chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, người bán hàng không sử dụng bảo hộ lao động theo quy định, bảo quản hàng hóa không đúng cách làm ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa; không có hóa đơn bán hàng, không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, vi phạm quy định về nhãn mác hàng hóa và kinh doanh sản phẩm ngoài danh mục, quá hạn sử dụng; kết hợp kinh doanh VTNN với lương thực, thực phẩm, đồ ăn nhanh; sắp xếp VTNN chưa đảm bảo an toàn. Cá biệt, vẫn còn tình trạng “bán dạo” VTNN (chủ yếu là giống cây trồng, thuốc BVTV) ở các chợ nông thôn và tiếp thị tận nhà dân. Cách mua bán tùy tiện này đã vi phạm quy định về điều kiện kinh doanh, bảo quản VTNN và tiềm ẩn nhiều nguy cơ trà trộn VTNN kém chất lượng bán cho người tiêu dùng. Việc mua phải và sử dụng VTNN kém chất lượng, giả, nhái (nhất là thuốc BVTV, phân bốn, giống...) không những gây thiệt hại trước mắt vì không hiệu quả mà còn để lại hậu quả, di chứng trên đồng ruộng về sau. Trong đó Sở NN và PTNT đã phát hiện 91 tổ chức không đủ điều kiện kinh doanh VTNN; 1 mẫu phân bón không đạt tiêu chuẩn chất lượng như công bố, phạt hành chính với tổng số tiền trên 363 triệu đồng. Cục Quản lý thị trường kiểm tra 32 lượt, xử lý 8 vụ việc, phạt tiền gần 250 triệu đồng về các hành vi không đảm bảo điều kiện kinh doanh; buôn bán phân bón có chất lượng không bảo đảm tiêu chuẩn công bố và vi phạm sở hữu trí tuệ trong kinh doanh phân bón... Cục Quản lý thị trường buộc tiêu hủy hàng hóa vi phạm với tổng trị giá gần 31 triệu đồng.

Thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389/ĐP yêu cầu các ngành thành viên tích cực tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân kinh doanh VTNN trên địa bàn chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện những tập thể, cá nhân có dấu hiệu vi phạm; kiên quyết đấu tranh với các hành vi vi phạm, đặc biệt là đối tượng kinh doanh hàng giả, hàng nhái và sản phẩm không đảm bảo chất lượng như công bố, lập lại trật tự trong kinh doanh VTNN trên địa bàn. Đồng thời khuyến cáo người dân nên mua VTNN tại các cửa hàng có uy tín và tìm hiểu rõ nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm để tránh những rủi ro, thiệt hại không đáng có./.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương