Sẵn sàng các phương án lấy nước cho gieo trồng vụ xuân 2024 thắng lợi

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, dưới tác động của hiện tượng El Nino tiếp tục duy trì, thời tiết diễn biến khá phức tạp, không khí lạnh có xu hướng hoạt động muộn, các đợt rét đậm, rét hại tập trung từ cuối năm 2023 đến hết tháng 2-2024, đúng thời điểm gieo cấy lúa xuân. Ngoài ra, nguồn nước trên lưu vực các sông tiếp tục thiếu hụt từ 20-40% so với trung bình nhiều năm và khả năng mặn sẽ xâm nhập sâu. Do vậy, các cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân cần chủ động khắc phục khó khăn, bám sát diễn biến của thời tiết, phấn đấu sản xuất vụ xuân đạt kết quả cao trong mọi tình huống...

Nông dân xã Tân Khánh (Vụ Bản) tích cực bừa lồng, làm dầm đất sẵn sàng gieo cấy lúa xuân 2024 trong khung thời vụ tốt nhất.

Theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT), lịch lấy nước phục vụ làm đất gieo cấy vụ đông xuân 2023-2024, các nhà máy thủy điện chỉ điều tiết 2 đợt để bổ sung nguồn nước trên hệ thống sông Hồng, sông Đà và sông Đuống phục vụ các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng và trung du Bắc Bộ lấy nước trong thời gian 12 ngày. Cụ thể, đợt 1 sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 23-1-2024 đến 24 giờ ngày 30-1-2024 (8 ngày) và đợt 2 sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 18-2 đến 24 giờ ngày 21-2-2024 (4 ngày).

Theo kế hoạch, vụ xuân năm nay toàn tỉnh gieo cấy 70,55 nghìn ha lúa và 11,5 nghìn ha rau màu các loại; trong đó phấn đấu hoàn thành gieo cấy lúa xong trước ngày 25-2-2024. Để đảm bảo các điều kiện cho công tác lấy nước đổ ải, làm dầm, Sở NN và PTNT đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố và các Công ty Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) hoàn thành kế hoạch làm thủy lợi trước ngày 10-1-2024 bảo đảm thông thoáng dòng chảy từ các công trình đầu mối đến mặt ruộng… UBND tỉnh yêu cầu các địa phương, Công ty KTCTTL tập trung thực hiện giải pháp thích ứng với tình trạng thiếu hụt nguồn nước phục vụ gieo cấy lúa vụ xuân 2024; tăng cường chỉ đạo xây dựng kế hoạch lấy nước, bảo đảm cung cấp đủ nước cho toàn bộ diện tích gieo cấy có nhu cầu lấy nước từ hệ thống sông Hồng, sông Đáy trong 2 đợt điều tiết nước hồ thủy điện; thực hiện các giải pháp giữ nước trên ruộng để hạn chế thất thoát nước giữa 2 đợt lấy nước, hạn chế tối đa việc thất thoát, lãng phí nguồn nước... Chủ động bố trí cơ cấu cây trồng, thời vụ gieo trồng phù hợp với khả năng nguồn nước; bố trí vùng sản xuất gieo trồng các giống lúa có khả năng chịu hạn, mặn để thuận tiện cho việc gieo cấy. Đồng chí Phạm Ngọc Chi, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Vụ Bản cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện đang tăng cường chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ lấy nước, tiến độ làm đất phù hợp với khả năng cung cấp nước của các hệ thống công trình thủy lợi. Yêu cầu Công ty TNHH một thành viên KTCTTL Vụ Bản chủ động phối hợp với các xã, thị trấn kiểm tra, rà soát hiện trạng hệ thống công trình thủy lợi, lắp đặt các trạm bơm dã chiến, hoàn thiện sửa chữa, bảo dưỡng, nâng cấp công trình thủy lợi và tổ chức lấy nước sớm, chủ động trữ nước vào các tuyến kênh, mương, trên ruộng; tích cực nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy để đảm bảo lưu lượng dẫn nước tưới, tiêu; đồng thời tăng cường tuyên truyền, phổ biến lịch lấy nước trên hệ thống đài truyền thanh để người dân sẵn sàng lấy nước đổ ải, làm dầm bảo đảm ngấu ngả theo phương châm “ruộng chờ mạ”. Phân công lực lượng trực tại công trình đầu mối, chủ động nhập nước vào hệ thống; phối hợp với các địa phương thường xuyên kiểm tra các bờ vùng, bờ thửa để quản lý chặt chẽ nguồn nước, không để thất thoát gây lãng phí nguồn nước. Trong thời gian lấy nước phải thường xuyên theo dõi các thông tin liên quan để chủ động chỉ đạo, điều hành bảo đảm đủ nước phục vụ gieo cấy lúa xuân theo kế hoạch.

Để công tác điều hành 12 trạm bơm đạt hiệu quả, bảo đảm tiết kiệm, Công ty TNHH một thành viên KTCTTL Bắc Nam Hà đã tích cực phối hợp với các địa phương thống nhất phương án huy động lực lượng, vật tư, phương tiện khi cần thiết, thời gian hoành triệt cửa cống dưới đê; chủ động khai thác số liệu thông tin về mực nước, lượng mưa được cập nhật thường xuyên, chính xác, kịp thời trên hệ thống quan trắc của Công ty đặt tại các điểm đo trong hệ thống. Nhằm nâng cao trách nhiệm của các trạm bơm, Công ty thực hiện trao quyền chủ động vận hành các tổ bơm cho từng trạm đảm bảo việc bơm tưới, bơm tiêu phù hợp, sát thực tế. Đồng chí Vũ Việt Đông, Trạm trưởng Trạm bơm Hữu Bị khẳng định: Việc trao quyền vận hành giúp trạm chủ động kế hoạch bơm tùy vào tình hình cụ thể thời tiết, mùa vụ sản xuất diễn ra. Khi có nguồn nước chất lượng, Trạm chỉ đạo triển khai 100% quân số, trực 24/24 giờ và theo dõi chặt chẽ diễn biến mực nước trên các sông để vận hành trạm bơm phù hợp, hiệu quả theo yêu cầu. Chủ động phối hợp với các xã, thị trấn, HTX nông nghiệp sẵn sàng triển khai lực lượng, phương tiện, thiết bị để xử lý các sự cố máy móc, công trình hư hỏng; phân công cán bộ xuống địa bàn kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai các công việc, nhiệm vụ trước khi có nguồn nước vào địa bàn... bảo đảm phục vụ gieo cấy lúa xuân trong khung thời vụ tốt nhất. Theo kế hoạch, Công ty sẽ bắt đầu bơm tưới đổ ải phục vụ làm đất gieo cấy từ ngày 16-1 đến đầu tháng 2-2024. Sau khi gieo cấy xong, Công ty sẽ tiếp tục bơm tạo nguồn để nông dân tưới dưỡng chăm sóc lúa, không để xảy ra tình trạng bị hạn, úng cục bộ ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của lúa, màu vụ xuân, tạo tiền đề giành vụ xuân thắng lợi. Với các huyện phía nam tỉnh, rút kinh nghiệm từ những năm trước, vụ xuân năm nay huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn và các Công ty thủy nông của huyện nỗ lực nâng cốt nước trong các sông, sử dụng nước tiết kiệm, quản lý tốt nguồn nước để thau chua, rửa mặn và làm đất gieo cấy lúa xuân. Đối với vùng khó khăn nguồn nước thì tập trung hướng dẫn nông dân áp dụng biện pháp kỹ thuật thâm canh, tăng lượng rắc vôi bột, lân… để lúa sinh trưởng, phát triển tốt và đồng đều.

Việc chủ động triển khai kế hoạch điều hành lấy và phân phối nguồn nước chất lượng hợp lý của các địa phương, đơn vị là cơ sở để bảo đảm việc hoàn thành kế hoạch gieo cấy lúa vụ xuân 2024 theo đúng kế hoạch đề ra./.

Bài và ảnh: Văn Đại