Quản lý chặt chẽ thị trường dịch vụ công nghệ thông tin

Các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh thời gian qua không ngừng đổi mới, phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ hỗ trợ quá trình ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin (CNTT) và đảm bảo an toàn thông tin, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Nhằm đảm bảo quyền lợi của khách hàng và phát triển lành mạnh thị trường dịch vụ CNTT, Sở Thông tin và Truyền thông (TT và TT) đã tăng cường quản lý, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật của các doanh nghiệp viễn thông.

Nhân viên VNPT hướng dẫn người dân sử dụng các dịch số do VNPT cung cấp.

Trên địa bàn tỉnh có 2 đơn vị tổ chức cung cấp các sản phẩm phần mềm, dịch vụ CNTT là Viettel Nam Định và Trung tâm Kinh doanh VNPT Nam Định. Trong đó Trung tâm Kinh doanh VNPT Nam Định cung ứng các sản phẩm phần mềm và dịch vụ CNTT cho hơn 80% cơ quan, tổ chức. Viettel Nam Định chủ yếu cung cấp các sản phẩm phần mềm và dịch vụ CNTT cho các trường học trong ngành giáo dục. Tất cả các phần mềm, dịch vụ đang triển khai đều do các đơn vị thuộc tập đoàn Viettel và VNPT sản xuất hoặc hợp tác sản xuất. Trong đó, một số phần mềm và dịch vụ CNTT đang cung cấp cho các cơ quan, tổ chức đã ký hợp đồng, thu phí, một số đang triển khai thử nghiệm chưa thu phí. Đối với nhóm khách hàng doanh nghiệp, cơ quan hành chính công, các doanh nghiệp viễn thông đã cung cấp các giải pháp về CNTT như: Chính quyền điện tử, phòng họp không giấy tờ, Cổng thông tin điện tử, dịch vụ chứng thực chữ ký số, hợp đồng số, hệ thống quản lý y tế, giải pháp thanh toán số… Đối với khách hàng cá nhân, ngoài sản phẩm truyền thống là dịch vụ viễn thông di động, các doanh nghiệp viễn thông tập trung cung cấp sản phẩm internet cáp quang, truyền hình và nhiều dịch vụ tiện ích. Các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ CNTT đã nỗ lực cùng với các cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh triển khai, đẩy mạnh ứng dụng CNTT nói riêng và chuyển đổi số nói chung của tỉnh. Tuy nhiên đây là những dịch vụ mới, luôn phát triển khiến người sử dụng dịch vụ khó có khả năng kiểm soát.

Sở TT và TT đã tiến hành kiểm tra, xác minh việc chấp hành các quy định pháp luật trong cung cấp dịch vụ CNTT đối với Viettel Nam Định, Trung tâm Kinh doanh VNPT Nam Định, tập trung vào việc chấp hành các quy định về giá, cước phí trong cung cấp dịch vụ CNTT; quy định quản lý đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước; quy định về tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm và dịch vụ CNTT; tiêu chí xác định sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin sản xuất trong nước được ưu tiên đầu tư, thuê, mua sắm; quy định về bảo đảm an toàn thông tin theo cấp độ đối với các hệ thống thông tin cung ứng dịch vụ cho cơ quan Nhà nước…

Qua kiểm tra thực tế, hầu hết các sản phẩm, dịch vụ CNTT được các đơn vị công bố công khai theo quy định và có các tính năng, chức năng phù hợp, đảm bảo độ an toàn, bảo mật, bảo vệ người dùng. Việc thực hiện các cam kết đi kèm dịch vụ cũng được quan tâm bảo đảm theo hợp đồng ký kết. Các sản phẩm phần mềm đang cung cấp đều đã được đăng ký bản quyền tác giả và quyền sở hữu của các tập đoàn. Mức giá, cước phí tương ứng với từng dịch vụ do Tập đoàn VNPT và Viettel công bố công khai. Hệ thống máy chủ của 2 doanh nghiệp viễn thông đều đạt chuẩn quốc tế. Các sản phẩm, dịch vụ CNTT mà các doanh nghiệp cung cấp đều đáp ứng được nhu cầu sử dụng, phù hợp với hoạt động thường xuyên của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và có các biện pháp bảo đảm an toàn, bí mật thông tin, dữ liệu của khách hàng.

Bên cạnh những ưu điểm, Sở TT và TT cũng phát hiện một số hạn chế trong tổ chức cung ứng dịch vụ của các doanh nghiệp viễn thông đó là: Các sản phẩm phần mềm, dịch vụ CNTT cho thuê đang vận hành chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt cấp độ an toàn thông tin. Mức giá của hầu hết sản phẩm phần mềm, dịch vụ cho thuê đang áp dụng trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo hướng dẫn của các Tập đoàn là chưa đủ cơ sở pháp lý. Các sản phẩm, dịch vụ CNTT sản xuất trong nước được ưu tiên đầu tư, thuê, mua sắm chưa được quan tâm thực hiện theo Thông tư 40/2020/TT-BTTTT, ngày 30-11-2020, của Bộ TT và TT. Nguyên nhân của những hạn chế này được xác định là do tốc độ phát triển lĩnh vực CNTT rất nhanh, các văn bản pháp quy luôn được ban hành mới, sửa đổi, bổ sung để điều chỉnh, nhiều đơn vị chưa chú ý cập nhật các văn bản, quy định mới ban hành để áp dụng khi triển khai cho thuê các sản phẩm, dịch vụ.

Để thị trường dịch vụ CNTT tiếp tục phát triển lành mạnh, Sở TT và TT yêu cầu Viettel Nam Định và Trung tâm Kinh doanh VNPT Nam Định phải nghiêm túc thực hiện quy định chuyển giao dữ liệu cho cơ quan Nhà nước khi kết thúc hợp đồng thuê dịch vụ; tiếp tục nghiên cứu và chấp hành tốt các quy định về quản lý đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước; nhanh chóng lập hồ sơ đề xuất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt cấp độ an toàn thông tin theo quy định tại Điều 14 Nghị định 85/2016/NĐ-CP đối với các sản phẩm phần mềm, dịch vụ CNTT cho thuê do doanh nghiệp đang vận hành. Bên cạnh đó, Sở TT và TT kiến nghị Bộ TT và TT tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp trong việc sản xuất và là đầu mối cung cấp các sản phẩm, dịch vụ CNTT về các tỉnh. Tập đoàn Viettel và VNPT có quyết định ban hành mức giá theo quy định đối với các sản phẩm, dịch vụ CNTT để thuận lợi cho các chi nhánh trực thuộc thống nhất áp dụng. Viettel Nam Định và Trung tâm Kinh doanh VNPT Nam Định cần triển khai, áp dụng các quy định tại Thông tư 40/2020/TT-BTTTT ngày 30-11-2020 của Bộ TT và TT quy định tiêu chí xác định sản phẩm, dịch vụ CNTT sản xuất trong nước được ưu tiên đầu tư, thuê, mua sắm./.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương