Để kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế

Những năm qua, khu vực kinh tế tư nhân (KTTN) của tỉnh có sự phát triển đáng ghi nhận, tham gia vào các quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh ở nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, vận tải, nông, lâm, thủy sản, thương mại, dịch vụ, kinh tế, xây dựng... 

Sản xuất hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty Cổ phần May Bảo Linh (Ý Yên).

Nhóm doanh nghiệp khu vực KTTN có tốc độ tăng cao. Đến hết năm 2020 (trước thời điểm xảy ra đại dịch COVID-19) toàn tỉnh có 5.632 doanh nghiệp ngoài Nhà nước, chiếm 97,84% tổng số doanh nghiệp; tăng 1.580 doanh nghiệp so với năm 2016, chiếm 98,4% số doanh nghiệp tăng thêm. Trong giai đoạn chịu nhiều tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, mặc dù gặp nhiều khó khăn song khối doanh nghiệp ngoài Nhà nước đã cho thấy sự năng động linh hoạt chuyển đổi, tiếp tục có sức tăng trưởng đáng kể. Hết năm 2022 số lượng doanh nghiệp ngoài Nhà nước đạt 6.278/6.418 tổng doanh nghiệp toàn tỉnh; tăng 646 doanh nghiệp so với năm 2020. Bên cạnh đó, nhóm cơ sở sản xuất, kinh doanh hộ cá thể cũng tăng về số lượng đơn vị và lao động. Hết năm 2020, toàn tỉnh có 105,4 nghìn cơ sở với số lao động bình quân 2 người/cơ sở; hết năm 2022 toàn tỉnh có 106 nghìn 795 hộ với tổng số 215.242 lao động.

Sự phát triển nhanh của KTTN diễn ra ở các địa phương và ở đa dạng các ngành kinh tế. Doanh nghiệp khu vực dịch vụ và công nghiệp, xây dựng phát triển về quy mô và tốc độ tăng trưởng nhanh; khu vực lâm nghiệp và thủy sản quy mô còn nhỏ so với hai khu vực trên. Nhóm cơ sở sản xuất, kinh doanh cá thể chiếm tỷ lệ cao ở các ngành nghề thương mại, vận tải kho bãi, dịch vụ lưu trú, ăn uống và dịch vụ khác với tỷ lệ 62,9%, chủ yếu là bán lẻ và phục vụ tiêu dùng cuối cùng; ngành công nghiệp và xây dựng chiếm 31,2% tổng số cơ sở sản xuất, kinh doanh cá thể. Tỷ lệ tăng thêm trong những năm gần đây chủ yếu ở nhóm cơ sở ngành thương mại, dịch vụ, xây dựng và giảm ở ngành công nghiệp (chủ yếu là giảm ở ngành công nghiệp sản xuất muối). Không chỉ phát triển về số lượng, từ nhiều năm nay, KTTN đã đóng góp tích cực vào GRDP của tỉnh với con số ấn tượng với mức đóng góp hàng năm luôn cao gấp 2 lần so với khu vực kinh tế Nhà nước và gấp rất nhiều lần so với khu vực đầu tư nước ngoài. Đáng kể, các doanh nghiệp tư nhân khu vực công nghiệp và xây dựng giữ vai trò là động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Thương hiệu của nhiều doanh nghiệp tư nhân không chỉ dừng lại trong thị trường nội địa mà còn lan tỏa rộng trên thị trường quốc tế như các tên tuổi: Công ty Cổ phần May Sông Hồng; Công ty Cổ phần Dệt may Sơn Nam; Công ty TNHH Thắng Lợi; Công ty Cổ phần Dược Nam Hà; Công ty Cổ phần Muối và Thương mại Nam Định…

Với những thành tựu đóng góp cho kinh tế của tỉnh và các địa phương, KTTN được xem là thành phần không thể thiếu, được tỉnh định hướng tiếp tục phát triển trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Kế hoạch số 94/KH-UBND ban hành ngày 9-6-2023 với mục tiêu: Phát triển KTTN lành mạnh, hiệu quả, bền vững, là nguồn động lực trong thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 của tỉnh. Phấn đấu đến hết năm 2025, toàn tỉnh có trên 15 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập, bình quân mỗi năm có trên 1.000 doanh nghiệp mới thành lập, gia nhập thị trường; có tăng trưởng cả về quy mô, chất lượng và tỷ trọng đóng góp vào GRDP của tỉnh.

Để đạt các mục tiêu đề ra, UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị tập trung thực hiện 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Cụ thể là tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước; thống nhất nhận thức, tư tưởng về phát triển KTTN. Phát triển kết cấu hạ tầng tăng cường khả năng tiếp cận các nguồn lực của KTTN. Hỗ trợ đổi mới sáng tạo, hiện đại hoá công nghệ. Tiếp tục thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho phát triển KTTN. Hỗ trợ mở rộng khả năng tham gia thị trường KTTN và thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng.

Trong đó, tỉnh yêu cầu các ngành, các địa phương đẩy nhanh tiến độ công tác quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, huy động tổng hợp các nguồn lực từ ngân sách Nhà nước, xã hội hoá nhằm phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng mà đặc biệt là các tuyến giao thông kết nối, khu kinh tế, khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN) đáp ứng yêu cầu về mặt bằng sản xuất, kinh doanh và các hạ tầng kỹ thuật cần thiết với chi phí hợp lý, đảm bảo kết nối thuận tiện với giao thông, tăng cường liên kết giữa khu, CCN, khu kinh tế. Trước mắt ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng Khu kinh tế Ninh Cơ và các khu, CCN tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như các KCN: Dệt may Rạng Đông, Mỹ Thuận, Bảo Minh mở rộng, Yên Bằng, Thanh Côi, Giao Thiện, Tân Thịnh… Hoàn thành các thủ tục để sớm khởi công xây dựng các KCN Hồng Tiến, Trung Thành, Hải Long, Xuân Kiên và một số KCN quy mô lớn theo quy hoạch. Thực hiện đồng bộ các giải pháp thu hút các thành phần kinh tế đầu tư phát triển kinh doanh thương mại, dịch vụ theo hướng văn minh, hiện đại, nhất là các doanh nghiệp đóng vai trò nòng cốt, chủ đạo để định hướng sản xuất và tiêu dùng; quan tâm phát triển hệ thống chợ, mạng lưới thương mại truyền thống.

Đẩy mạnh triển khai hỗ trợ doanh nghiệp theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trước mắt ưu tiên hỗ trợ chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo, tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị, đào tạo, tư vấn cho doanh nghiệp; hỗ trợ để từng bước hình thành các mô hình KTTN có quy mô lớn có vai trò dẫn dắt ở một số lĩnh vực hoặc chuỗi giá trị. Triển khai các chế độ hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đẩy mạnh phát triển tài sản trí tuệ (sáng chế/giải pháp hữu ích, nhãn hiệu hàng hóa, quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc…) phục vụ sản xuất, kinh doanh; tích cực tham gia ươm tạo công nghệ, tiến hành các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các chương trình, dự án, các hoạt động bảo hộ sở hữu trí tuệ (đăng ký xác lập quyền và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong nước và nước ngoài, cam kết về sở hữu trí tuệ trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, kỹ năng quản lý, khai thác thông tin sở hữu công nghiệp, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ); quản lý và xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp tốt (GAP).

Chú trọng hỗ trợ khu vực KTTN nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng, quảng bá các thương hiệu, doanh nghiệp, thương hiệu sản phẩm công nghiệp của tỉnh có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường góp phần đẩy mạnh phát triển sản phẩm hàng hóa xuất khẩu chủ lực, có tiềm năng lợi thế của tỉnh. Đẩy mạnh phát triển, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; gắn kế hoạch chuyển giao, ứng dụng công nghệ với kế hoạch tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; đẩy nhanh thực hiện Đề án “Chương trình quốc gia mỗi xã một sản phẩm - OCOP”; tập trung phát triển ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái; thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Xây dựng và triển khai các hoạt động hỗ trợ kết nối doanh nghiệp nông nghiệp theo liên kết ngành, chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp, chú trọng hình thành và phát triển vùng nguyên liệu tập trung. Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, thương hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý cho các nông, thủy sản đặc trưng, chủ lực của tỉnh gắn với truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng theo chuỗi. Đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, hỗ trợ quảng bá, tiêu thụ các sản phẩm hàng hóa của các doanh nghiệp thông qua các sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội, các nền tảng trực tuyến trong và ngoài nước. Đẩy mạnh chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, nâng cao hiệu quả của công tác xúc tiến thương mại, tạo điều kiện liên kết, hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh và các đối tác tiềm năng. Chủ động phối hợp với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để hỗ trợ doanh nghiệp trong tỉnh mở rộng thị trường xuất khẩu, hỗ trợ bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong tỉnh khi phát sinh tranh chấp thương mại.

Bằng việc các cấp, các ngành, địa phương tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp kể trên, tỉnh kỳ vọng sẽ phát triển hiệu quả KTTN trên địa bàn thực sự trở thành động lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững; tăng tỷ trọng đóng góp của khu vực KTTN vào GRDP, tạo thêm nhiều việc làm, cải thiện đời sống, thu nhập cho nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, góp phần nâng cao tính tự chủ trong phát triển kinh tế - xã hội./.

Bài và ảnh: Thanh Thúy