Các giải pháp tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử

Theo xếp hạng đánh giá chỉ số thương mại điện tử (TMĐT) của các tỉnh, thành phố trên toàn quốc năm 2023 do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) vừa công bố đợt giữa tháng 4-2023, Nam Định xếp thứ 16, đạt 19,2 điểm %. Trong đó, chỉ số thành phần về giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng của tỉnh đứng vị trí thứ 5, chỉ số về giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp đứng vị trí 25... Cùng với sự phát triển nhanh của TMĐT thì công tác quản lý thuế trên TMĐT, tránh thất thu ngân sách cũng bước đầu đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Nhờ chủ động tham gia các hoạt động thương mại điện tử, Công ty TNHH Nam Dược, Khu công nghiệp Hòa Xá thuận tiện hơn trong tiếp cận khách hàng, tiêu thụ sản phẩm.

Theo đồng chí Lê Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Hồng Quang (Nam Trực), là địa phương có nghề truyền thống sản xuất hoa nhựa, hoa lụa với thương hiệu, uy tín ngày một tăng cao, rất nhiều cơ sở, doanh nghiệp làng nghề đã tham gia buôn bán sản phẩm trên môi trường TMĐT. Từ năm 2022 đến nay, xã đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực cả về trách nhiệm, nghĩa vụ nộp thuế TMĐT lẫn tổng số thu thuế trong nhiệm vụ thu ngân sách liên quan đến giao dịch TMĐT từ các cơ sở, doanh nghiệp trong làng nghề. Riêng năm 2022, các cơ sở, doanh nghiệp làng nghề của xã đã nộp hơn 100 triệu đồng thuế TMĐT, đóng góp tích cực trong tổng mức thu hơn 400 triệu đồng thuế TMĐT của toàn huyện Nam Trực. Theo Cục Thuế tỉnh, trong năm 2022, cơ quan Thuế đã thực hiện quản lý và thu thuế đối với 65 cá nhân, hộ kinh doanh có hoạt động kinh doanh TMĐT, trong đó có 60 hộ cá nhân có hoạt động bán hàng TMĐT (qua các mạng xã hội, sàn giao dịch TMĐT, qua tổ chức trung gian vận chuyển COD, Logistics…), 5 cá nhân cung cấp dịch vụ, sản phẩm nội dung thông tin số (quảng cáo, phần mềm, bản quyền). Số thuế đã thu nộp ngân sách Nhà nước là trên 2,4 tỷ đồng. Những tháng đầu năm 2023, bình quân số thuế từ hoạt động TMĐT đã nộp ngân sách Nhà nước gần 3 tỷ đồng/tháng.

Để có được những kết quả bước đầu đáng ghi nhận, Cục Thuế tỉnh đã bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế triển khai quyết liệt nhiều giải pháp đồng bộ chống thất thu thuế đối với hoạt động TMĐT. Trong đó, đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo công tác quản lý thuế. Tăng cường và đa dạng, linh hoạt các hình thức tuyên truyền (qua báo chí, Zalo, Facebook, thư điện tử...), hướng dẫn các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT tự giác thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế theo đúng quy định. Tiếp tục triển khai thực hiện công tác rà soát, kiểm tra đối với các hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT theo danh sách Cục Thuế đã gửi các Phòng, Chi cục Thuế. Bên cạnh đó, đã đẩy mạnh hiện đại hóa công tác quản lý thuế; nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để kết nối, lưu trữ thông tin hỗ trợ người nộp thuế; tham gia xây dựng và khai thác các hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý rủi ro đối với TMĐT, hệ thống quản lý thuế thông minh do Tổng cục Thuế xây dựng bảo đảm kết nối dữ liệu với các cơ quan quản lý Nhà nước và người nộp thuế, các sàn giao dịch TMĐT để tạo điều kiện cho việc kê khai nộp thuế 24/7 đáp ứng nhu cầu TMĐT. Một điểm nổi bật khác là Cục Thuế tỉnh đã tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và các đơn vị của nội bộ ngành Thuế trong chia sẻ thông tin, kinh nghiệm để quản lý hiệu quả hơn hoạt động TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số. Đáng kể, ngành Thuế đã xây dựng kế hoạch và triển khai phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan như: Công an, Quản lý thị trường, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng thương mại... để thực hiện quản lý chặt chẽ loại hình kinh doanh TMĐT theo hướng giảm thiểu rủi ro trong công tác quản lý thuế. Trường hợp qua rà soát, kiểm tra hồ sơ phát hiện các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT có dấu hiệu cố tình vi phạm pháp luật về thuế, Cục Thuế chỉ đạo chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để tiến hành điều tra và xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, theo Cục Thuế tỉnh, công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, dẫn đến số thuế thu được còn hạn chế so với thực tế hoạt động kinh doanh TMĐT hiện nay. Các văn bản quy phạm pháp luật về chính sách thuế đối với lĩnh vực TMĐT chưa quy định cụ thể về cách thức quản lý và chế tài xử lý nên còn nhiều tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh TMĐT nhưng không thực hiện đăng ký kê khai nộp thuế theo quy định. Đối với các cá nhân kinh doanh online qua mạng xã hội, cơ quan thuế không thể quản lý được do các đối tượng này thường không đăng ký kinh doanh, không có địa chỉ kinh doanh, cư trú rõ ràng, sử dụng tên đăng ký tài khoản trên mạng lại khác với tên ngoài đời thực...

Để tháo gỡ những khó khăn này, hiện nay, ngành Thuế và các ngành chức năng liên quan đang phối hợp đảm bảo thực thi nghiêm các quy định liên quan đến quản lý các nguồn thu phát sinh từ các giao dịch TMĐT. Đặc biệt chú trọng thực thi Nghị định số 91/2022/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 30-10-2022, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP. Trong đó bổ sung quy định chủ sở hữu sàn TMĐT có trách nhiệm cung cấp thông tin của tổ chức, cá nhân bán hàng cho cơ quan thuế. Việc cung cấp thông tin được thực hiện định kỳ hàng quý, chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng đầu quý liền sau, bằng phương thức điện tử, thông qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế (thuedientu.gdt.gov.vn) theo định dạng dữ liệu do Tổng cục Thuế quy định. Đối với trường hợp chủ sở hữu sàn TMĐT không cung cấp thông tin theo quy định sẽ bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số125/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020 của Chính phủ. Theo đó, Cục Thuế tỉnh chỉ đạo các Chi cục Thuế trên cơ sở dữ liệu đã thu thập được và dữ liệu thông tin của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT do Tổng cục Thuế công bố, phối hợp với các phòng, ban, cơ quan, đơn vị và UBND các xã, phường xây dựng cơ sở dữ liệu về các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT đã đăng ký kê khai, nộp thuế hoặc chưa đăng ký kê khai, nộp thuế để thực hiện có hiệu quả các biện pháp, giải pháp quản lý thuế theo quy định, chống thất thu ngân sách Nhà nước. Đặc biệt, ngành Thuế sẽ đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan, đơn vị, các địa phương thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến bằng các hình thức phù hợp về nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT theo chức năng quản lý; phối hợp cung cấp thông tin liên quan theo đề nghị của cơ quan thuế; phối hợp xử lý khi phát hiện trường hợp không thực hiện nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT. 

Tỉnh cũng chỉ đạo các ngành, các địa phương tăng cường phối hợp với ngành Thuế siết chặt quản lý kinh doanh TMĐT theo quy định pháp luật. Theo đó, lực lượng Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra để xác định địa điểm kho, bãi, địa điểm livestream bán hàng nhằm thu thập các thông tin về khối lượng hàng hóa, mặt hàng kinh doanh để cung cấp cho cơ quan Thuế; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động TMĐT trên địa bàn tỉnh; phối hợp cung cấp thông tin cho cơ quan thuế về tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT có địa điểm kinh doanh không cố định; các trường hợp kinh doanh TMĐT có hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và các hành vi gian lận thương mại khác được phát hiện trong quá trình theo dõi, quản lý của đơn vị. Các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng trên địa bàn cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến giao dịch qua tài khoản ngân hàng của các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT; các tổ chức, cá nhân nhận tiền từ các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài (như Apple Store, CH-Play, Facebook, Google, Youtube, Netflix, TikTok…) theo đề nghị của cơ quan Thuế; có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh TMĐT đối với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam theo quy định tại khoản 3 Điều 27 Luật Quản lý thuế; phối hợp thực hiện biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh TMĐT khi có yêu cầu của cơ quan Thuế.

Bằng các biện pháp kể trên, ngành Thuế tỉnh hướng đến mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, chống thất thu, gia tăng nguồn thu ngân sách Nhà nước./.

Bài và ảnh: Thanh Thúy