Làng, xã thông minh, nông thôn phát triển!

Với sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, cùng sự quyết tâm, nỗ lực dồn sức và các nguồn lực của nhân dân, kết quả xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh ngày càng đi vào thực chất, bền vững, kiến tạo một không gian nông thôn no ấm, hạnh phúc. Nông thôn đổi mới diện mạo, nhà cửa, đường sá, công trình khang trang, con người với suy nghĩ, cách thức sản xuất, lối sống mới. Đó là nguồn lực căn cốt nhất để tiếp tục tạo dựng nên những làng, xã thông minh, hạnh phúc!

Nông thôn mới xã Giao Hà (Giao Thủy). Ảnh: Đăng Khoa

Xóm hạnh phúc! 

Khi Tết đến, Xuân về cũng là lúc chúng ta có dịp trở về với mảnh đất quê hương - nơi sinh thành, dưỡng nuôi ta lớn khôn. Qua hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, diện mạo xóm NTM Quang Thanh, xã Hải Quang (Hải Hậu) có sự chuyển mình rõ nét. Từ một vùng quê nghèo, thuần nông, giờ đây cơ sở hạ tầng được đầu tư khá đồng bộ, hoàn thiện. Bên tuyến đường trục chính dẫn vào xóm là dòng kênh uốn mình với hàng cây xanh, cây hoa rợp bóng mát, những ngôi nhà được xây dựng khang trang, bề thế, tạo nên ấn tượng về một vùng quê sáng đẹp, trù phú. Những tuyến đường bê tông trải dài theo từng dong ngõ, hai bên đường phủ đầy hoa thơm, cây xanh tạo không gian thoáng mát, thanh bình… Những thành quả đạt được hôm nay đều là sự nỗ lực không ngừng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong xóm. Từ sự khơi dậy sức dân cùng chung sức xây dựng NTM, người dân đồng thuận hưởng ứng tạo thành những phong trào hiến đất mở đường, mở rộng khuôn viên nhà văn hóa và các công trình công ích khác. Bằng các nguồn lực huy động được, xóm Quang Thanh đã xây dựng đường điện chiếu sáng cột đúc, đèn led, dây ngầm trị giá hơn 306 triệu đồng; xây dựng, kè cạp, nâng cấp hệ thống thoát nước rộng 2m với kinh phí 85 triệu đồng; trang bị 415 thùng rác để khuyến khích người dân thực hiện phân loại rác thải tại nguồn; phát động nhân dân chỉnh trang khuôn viên nhà ở, cảnh quan đường làng ngõ xóm, xây bồn hoa trên các tuyến đường trục xã và đường dong xóm với tổng vốn gần 73 triệu đồng. Đặc biệt, nhà văn hóa và khu thể thao được xây dựng trên diện tích 1.500m2; trang bị đầy đủ hệ thống âm thanh, máy tính kết nối mạng internet, bàn ghế phục vụ nhu cầu hội họp, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ của nhân dân. Cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa đầy đủ; nhân dân trong xóm phấn khởi, tích cực tham gia các câu lạc bộ dân vũ, bóng chuyền hơi của chi Hội Phụ nữ, dưỡng sinh của người cao tuổi, võ thuật, cầu lông của Đoàn Thanh niên… Trưởng xóm Đinh Quang Thoan chia sẻ: Những công trình mới được xây dựng từ sự hợp nhất giữa “ý Đảng, lòng dân” đã mở ra hướng phát triển mới cho xóm Quang Thanh. Không ai khác mà chính người dân nơi đây đang cảm nhận sự đổi thay của môi trường sống, cảnh quan, cuộc sống đổi mới, nâng cao từng ngày. Tình làng, nghĩa xóm ngày càng bền chặt, gắn bó… Ai cũng thấy tự hào và hạnh phúc khi bỏ của, góp công để cùng kiến tạo nên những giá trị mới cho quê hương, xóm làng.

Sự nỗ lực, chung sức, đồng lòng của cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân xóm Quang Thanh đã được nhân lên trong niềm vui Xuân khi vừa được UBND huyện Hải Hậu công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu về văn hóa.

Xã thông minh!

Đón mùa Xuân mới 2023, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Giao Phong (Giao Thủy) thực sự phấn khởi, tự hào khi vừa được UBND tỉnh quyết định công nhận đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu. Thực hiện chủ trương xây dựng xã NTM kiểu mẫu, xã NTM thông minh, xã Giao Phong đã nỗ lực phủ sóng wifi khắp các thôn, xóm, giúp người dân có thể dễ dàng cập nhật thông tin, tìm hiểu các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của tỉnh, huyện và địa phương bằng điện thoại. Bí thư Chi bộ xóm Lâm Phú, Nguyễn Đức Tịnh cho biết: Xóm có 195 hộ với 592 khẩu. Xóm được xã chọn xây dựng mô hình xóm NTM thông minh. Bây giờ, có việc gì cần triển khai, hay thông tin tới bà con trong xóm thì chỉ cần một thao tác đơn giản đăng lên nhóm zalo của xóm. Nhờ đó, mọi người có thể nắm bắt được công việc sẽ triển khai trong thời gian tới của chi bộ, của xóm. Các thông tin được cập nhật chính xác, cụ thể nên người dân dễ dàng nắm bắt và tham gia thực hiện. Trong xây dựng NTM thông minh, các công việc cần làm của xóm được ban chi ủy “họp” bàn trực tuyến trên zalo nhóm, trao đổi, thảo luận công khai, thống nhất dân chủ, sau đó mới đưa ra thông báo rộng rãi tại cuộc họp chi bộ và hệ thống loa truyền thanh của thôn, xã. Điều đó tạo rất nhiều thuận lợi cho quá trình lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công việc… Từ năm 2021, Đảng ủy, UBND xã Giao Phong đã tập trung huy động từ nguồn vốn xã hội hóa và nhân dân đóng góp để lắp đặt hệ thống camera giám sát khắp các thôn, xóm, đồng thời trang bị, lắp đặt các thiết bị phát sóng wifi ở hầu khắp các vị trí quan trọng của các khu dân cư, các thôn, xóm, các tuyến đường trục chính của xã, của thôn, các điểm công cộng, khu vực chợ trung tâm, nhà văn hóa. Hiện nay phần lớn người dân trên địa bàn xã đã có điện thoại thông minh nên nhu cầu sử dụng sóng wifi rất lớn. Việc làm này đã được người dân nhiệt tình tham gia, hưởng ứng, giúp tiết kiệm chi phí sử dụng mạng cho người dân. Thông qua hệ thống camera an ninh giám sát, mọi hành vi vứt rác bừa bãi, bỏ rác không đúng giờ quy định, các va chạm giao thông hay xô xát đều được phát hiện và xử lý nhắc nhở kịp thời, có tình có lý. Nhờ đó, người dân nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, không còn tình trạng vứt rác bừa bãi ra đường và các nơi công cộng gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến môi trường. Người dân cũng được khuyến khích ứng dụng công nghệ vào phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là việc quảng bá các sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP của địa phương trên internet, góp phần thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm, nâng cao thu nhập.

Mô hình trồng nho Hạ đen không hạt của gia đình anh Trần Văn Đôn, xã Kim Thái (Vụ Bản) cho thu nhập cao gấp 5 lần trồng lúa. Ảnh: Việt Thắng

Kiến tạo những vùng quê phát triển hài hòa, bền vững

Tính đến cuối năm 2022, toàn tỉnh có 182 xã, thị trấn đạt chuẩn xã NTM nâng cao, kiểu mẫu. Có được những kết quả này là do có sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, sự đóng góp tích cực của nhân dân. Chương trình xây dựng NTM đã hình thành kết cấu không gian cộng đồng nông thôn gắn với không gian sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, góp phần nâng cao năng lực và chất lượng cuộc sống người dân nông thôn. Thời gian qua, nhiều địa phương đã “về đích” trước thời hạn nhờ biết cách huy động các nguồn lực hợp pháp ngoài ngân sách Nhà nước, đó là từ doanh nghiệp, sự tham gia tích cực của những người con quê hương làm ăn thành đạt… Mục tiêu chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 của tỉnh là rất lớn, đó không chỉ là xây dựng kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất, các thiết chế cứng mà còn chú trọng đến phát triển kinh tế, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống, nâng cao năng lực quản trị cộng đồng dân cư nông thôn, đảm bảo cho NTM phát triển hài hòa, bền vững, giàu bản sắc, nâng cao dân trí, chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn khi họ được tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ y tế, giáo dục, dinh dưỡng, bình đẳng giới… Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Đây là vấn đề mới so với giai đoạn đã qua, vì thế chúng ta cần tiếp cận chương trình xây dựng NTM với một tư duy mới. Việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phải bảo đảm các yếu tố hài hòa, thân thiện với môi trường thiên nhiên không gian làng quê. Để có được điều đó, mỗi địa phương cần xây dựng kế hoạch cụ thể, phù hợp, căn cơ nhằm thu hút các nguồn lực để tạo nguồn xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Lãnh đạo các cấp phải sâu sát, đồng hành với cơ sở. Chương trình xây dựng NTM không phải tạo ra “đồng phục” về diện mạo ở tất cả các địa phương mà hình ảnh NTM cần xây dựng dựa trên các giá trị truyền thống, đặc điểm vùng miền, đặc thù ở mỗi địa phương, từ đó đa dạng về ý tưởng quy hoạch, kiến trúc cảnh quan nông thôn. NTM có đặc thù là không gian mở, con người gần gũi, thân thiện với nhau và với thiên nhiên, do đó cần chú ý đan xen giữa công trình và mảng xanh tạo không gian sinh hoạt cho cộng đồng, sự giao lưu kết nối của cư dân nông thôn và mở ra hướng tiếp cận với khu vực đô thị để mỗi địa phương có thể tự hào giới thiệu với bạn bè trong nước, quốc tế về “di sản NTM” của quê hương mình. Để tăng thu nhập cho nông dân, mỗi xã, thôn NTM cần tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết sản xuất, bảo quản, chế biến, kinh doanh nông sản, các sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP; tạo ra cơ hội việc làm, thu nhập theo phương châm “ly nông, bất ly hương”. Phát triển du lịch nông thôn, qua đó giới thiệu quảng bá hình ảnh làng quê, gắn với tiêu thụ nông sản, sản phẩm làng nghề; kích hoạt sự thay đổi nếp sống nông thôn theo hướng văn minh. Trong quá trình thực hiện mục tiêu xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, nhiều làng quê đã có sáng kiến kết hợp xây dựng làng thông minh, làng hạnh phúc, làng văn hóa du lịch… tạo không gian sinh hoạt thiết thực, hiệu quả cho cộng đồng dân cư nông thôn. Những mô hình này đã tạo ra sự khác biệt và đang được các địa phương tổng kết, nhân rộng. Nông thôn được định vị như một giá trị cốt lõi trong tiến trình phát triển và được xem như di sản của quốc gia, nhất là những giá trị bản địa, bản sắc văn hóa, truyền thống lịch sử… Bởi vậy, chương trình xây dựng NTM “chỉ có điểm khởi đầu mà không có điểm kết thúc”, không thể chỉ chạy theo tiến độ.  

Xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu là tạo ra nhiều giá trị mới cho nông thôn và là không gian giữ gìn trọn vẹn đời sống tinh thần, bản sắc văn hóa truyền thống, những giá trị cốt lõi trong tiềm thức mỗi người dân. Xây dựng thành công NTM sẽ góp phần tạo nên nhiều làng quê ngày càng tươi đẹp, khởi sắc, văn minh và muốn sống./.

Văn Đại