Phát triển thị trường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Xây dựng, phát triển thị trường khoa học và công nghệ (KH và CN) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đưa nhanh các tiến bộ kỹ thuật công nghệ vào nghiên cứu, sản xuất nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Đồng thời, tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa, dịch vụ trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 tiến triển nhanh. Thời gian qua, tỉnh đã nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển thị trường KH và CN; trọng tâm là phát huy vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong đẩy mạnh các hoạt động ứng dụng KH và CN cũng như đầu tư vào lĩnh vực nghiên cứu, phát triển ý tưởng, hoàn thiện, sáng tạo công nghệ mới.

Các sản phẩm có hàm lượng khoa học công nghệ cao của Nam Định được giới thiệu và thu hút nhiều cá nhân, doanh nghiệp nước ngoài tham quan tại Techfest Hải Phòng 2023.

Nhằm hỗ trợ và thúc đẩy các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh đổi mới, nâng cao trình độ công nghệ, ngành KH và CN đã tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 77/2022/NQ-HĐND ngày 6-7-2022 “Quy định một số chính sách hỗ trợ tài chính trong hoạt động KH và CN và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Nam Định”. Trong Nghị quyết, một loạt các vấn đề mới liên quan đến KHCN và đổi mới sáng tạo được đề xuất hỗ trợ; đặc biệt là vấn đề xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lần đầu tiên được đặt ra. Từ năm 2019 đến nay, Sở KH và CN đã tiếp nhận và giải quyết cho 172 hồ sơ đề nghị hỗ trợ của các tổ chức, doanh nghiệp với số tiền hơn 2,3 tỷ đồng trong hoạt động KHCN ở nhiều nội dung, lĩnh vực khác nhau. 

Cụ thể, đã tạo động lực thúc đẩy các tổ chức, cá nhân tăng cường quảng bá hình ảnh, sản phẩm hàng hóa, dịch vụ trong các hoạt động thương mại, tăng vị thế, khả năng cạnh tranh trên thị trường; hỗ trợ thiết kế xây dựng website quảng bá sản phẩm hỗ trợ các doanh nghiệp kết nối, giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng một cách nhanh nhất. Đặc biệt các sản phẩm giống khoai tây sạch bệnh, chế phẩm sinh học, lúa giống, nông sản chế biến, lò đốt rác thải sinh học… được hình thành từ các nhiệm vụ KHCN trong các lĩnh vực nông nghiệp, cơ khí, công nghệ thông tin được hỗ trợ trưng bày tại các sự kiện do Bộ KH và CN tổ chức. Cuối tháng 9-2023, Sở KH và CN đã hỗ trợ cho các sản phẩm: nông sản sấy của Công ty TNHH Minh Dương; muối của Công ty Cổ phần Muối và Thương mại Nam Định; gạo mầm của HTX Nam Đại Dương; giấm mơ trà xanh Bách Cốc của Công ty Nông sản Cô Tâm; hệ thống thiết bị đồng phân xử lý dầu, nhớt thải thành dầu của Công ty TNHH Chế tạo thiết bị phát triển công nghệ cao Tam Nguyên… tham gia Techfest Hải Phòng 2023. Đây là những sản phẩm có hàm lượng KHCN cao, được kỳ vọng phát triển các nền tảng trực tuyến, thương mại điện tử và mô hình kinh doanh mới để hỗ trợ, tiếp cận thị trường, tạo đột phá trong thương mại hóa các sản phẩm địa phương.

Thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ như: Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18-5-2016 về việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” và Quyết định số 188/QĐ-TTg ngày 9-2-2021 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 844/QĐ-TTg; ngày 20-12-2022, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 152/KH-UBND về việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Nam Định giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030. Hiện nay, đã bước đầu triển khai đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp liên quan đến hoạt động phát triển doanh nghiệp KHCN và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, Sở KH và CN đã phối hợp tổ chức, tham dự, tuyên truyền tại hơn 30 hội nghị, hội thảo, chương trình Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, khóa đào tạo, tập huấn trực tiếp hoặc trực tuyến do các bộ, ngành, địa phương tổ chức nhằm hướng dẫn, nâng cao năng lực xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho cán bộ quản lý của các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và trường đại học, cao đẳng; doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Tháng 3-2023, UBND tỉnh phê duyệt và triển khai thực hiện Đề án “Ứng dụng KHCN để phát triển công nghiệp công nghệ sinh học tại tỉnh Nam Định” với mục tiêu tập trung các nguồn lực xã hội và các lợi thế của tỉnh để tạo động lực ứng dụng KHCN nhằm phát triển công nghiệp công nghệ sinh học trong các ngành, lĩnh vực; làm thay đổi căn bản trong sản xuất nông nghiệp, bảo quản chế biến; bảo vệ bền vững môi trường; từng bước đưa Nam Định trở thành tỉnh có nền sản xuất, ứng dụng công nghệ sinh học hàng đầu trong khu vực đồng bằng sông Hồng. Theo đó, UBND tỉnh sẽ đầu tư, nâng cao tiềm lực cho Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN (Sở KH và CN) để làm đơn vị đầu mối tiếp nhận, chuyển giao công nghệ sinh học, trực tiếp đưa công nghệ vào sản xuất tại địa phương; hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao tiềm lực để tiếp nhận chuyển giao công nghệ để sản xuất các chế phẩm phục vụ sản xuất, từng bước hình thành ngành công nghiệp công nghệ sinh học. Hiện nay, Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp đặt tại Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN đang duy trì, vận hành tốt hệ thống thông tin, công nghệ thông tin, phần mềm, cơ sở dữ liệu KH và CN. Trong đó Sàn trực tuyến ndtex.vn đã có hơn 300 doanh nghiệp với trên 1.300 sản phẩm thiết bị công nghệ đăng ký kinh doanh trên Sàn. Đây được xem là bước đi quan trọng, đóng vai trò cốt lõi trong phát triển thị trường KH và CN, tạo nền tảng cho các hoạt động tư vấn, môi giới, xúc tiến chuyển giao, thương mại hóa công nghệ, đánh giá khoa học, định giá công nghệ...

Với nhiều hoạt động, tỉnh đã từng bước hình thành thị trường công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp. Mặc dù bộ máy quản lý Nhà nước, các tổ chức trung gian về thị trường KHCN bước đầu được hình thành song nhìn chung, thị trường KHCN ở tỉnh ta vẫn đang ở dạng sơ khai; cơ sở hạ tầng chưa tạo liên kết thành mạng lưới để hỗ trợ các dịch vụ trên thị trường. Sự liên thông giữa thị trường KHCN của tỉnh với các tỉnh khác, với nước ngoài còn hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp hiện nay ngày càng tăng cao. Các doanh nghiệp ở tỉnh ta vẫn chủ yếu ở quy mô nhỏ và vừa, chưa có đủ năng lực để chủ động tìm kiếm và tiếp cận các thông tin về nguồn cung công nghệ cũng như chưa tích lũy đủ các nguồn lực (nhất là nguồn vốn và nhân lực trình độ cao) để tiếp nhập công nghệ mới, công nghệ cao. 

Để khắc phục những khó khăn, bất cập này, thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến, tư vấn, môi giới chuyển giao công nghệ. Nâng cao hiệu quả, chất lượng phong trào lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ở mọi lĩnh vực để tìm kiếm những giải pháp mới có giá trị ứng dụng cao. Tăng cường tổ chức các hoạt động liên kết có hiệu quả giữa các trường đại học, các tổ chức KHCN và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn. Tiếp tục vận hành để Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp trở thành kênh trung gian kết nối hiệu quả các hoạt động cung - cầu về KH và CN trên địa bàn tỉnh./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh