Nâng cao tính thực tiễn của khoa học và công nghệ

Thời gian qua, hoạt động nghiên cứu và thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH và CN) được các tổ chức KH và CN, doanh nghiệp, hợp tác xã, các sở, ngành và các địa phương chú trọng đến tính thực tiễn, khả năng ứng dụng; bám sát mục tiêu phục vụ các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội như: Kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Nam Định giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới; Kế hoạch chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025 của UBND tỉnh và xây dựng đô thị thông minh…

Mô hình trồng dưa bở, dưa lê siêu ngọt theo hướng an toàn, chất lượng của Trung tâm Giống cây trồng Nam Định.

Từ năm 2019 đến nay, Sở KH và CN đã triển khai quản lý 98 nhiệm vụ KH và CN trên địa bàn tỉnh, trong đó có 86 nhiệm vụ KH và CN cấp tỉnh; đã tổ chức nghiệm thu 82 nhiệm vụ được đánh giá mức “đạt” trở lên. Các nhiệm vụ KH và CN về ứng dụng, phát triển công nghệ tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn; tài nguyên và bảo vệ môi trường; công nghiệp, cải cách hành chính. Một số nhiệm vụ KH và CN tiêu biểu đã hướng tới việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, an toàn theo chuỗi giá trị cao, từng bước đưa công nghệ sinh học vào sản xuất, thúc đẩy thương mại hóa các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh như các mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng theo hướng hữu cơ tại huyện Giao Thủy; quy trình sản xuất rau theo hướng hữu cơ và liên kết tại thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu); tuyển chọn, lưu giữ và nhân nuôi sinh khối một số loài tảo biển giàu dinh dưỡng làm thức ăn nuôi ngao giống và chuyển giao cho các doanh nghiệp nuôi thủy sản...

Các nhiệm vụ KH và CN thuộc lĩnh vực cải cách hành chính đã hỗ trợ triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ thông minh để nâng cao chất lượng quản lý và điều hành tại cơ quan Nhà nước như: Nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong các hội nghị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; Chuyển đổi số công tác quản lý và điều hành tại Sở KH và CN; ứng dụng công nghệ thông tin triển khai chính quyền điện tử tại UBND huyện Ý Yên; xây dựng thí điểm mô hình chuyển đổi số tại xã Xuân Trung (Xuân Trường)…

Trong lĩnh vực khoa học xã hội, nhân văn, các đơn vị đã triển khai các nghiên cứu bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị của di sản văn hóa, lễ hội và thuần phong mỹ tục phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững trên nền tảng văn hóa truyền thống; bảo vệ an ninh trật tự và các giá trị cuộc sống với các đề tài, dự án: Ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh; nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân; giải pháp nâng cao hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc trên địa bàn tỉnh; giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo… Các nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo đã hướng tới ứng dụng thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0 để nâng cao chất lượng dạy và học, đáp ứng tốt xu hướng phát triển của giáo dục hiện nay và nhu cầu học tập của học sinh. 

Để đạt được kết quả tích cực trong công tác quản lý nhiệm vụ KH và CN cấp tỉnh sử dụng ngân sách Nhà nước theo đúng Quyết định số 47/2016/QĐ-UBND ngày 21-11-2016 của UBND tỉnh, hàng năm Sở KH và CN thông báo rộng rãi đến các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh về việc tuyển chọn, đề xuất các nhiệm vụ KH và CN cần thực hiện cho năm tiếp theo trên tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, y - dược... Tổ chức các hội nghị tuyển chọn, giao trực tiếp các nhiệm vụ KH và CN bảo đảm đúng quy định của tỉnh và Bộ KH và CN; tổ chức thẩm định nội dung, thẩm định dự toán; công tác kiểm tra, nghiệm thu được triển khai chặt chẽ, đảm bảo đúng quy trình. Đối với các nhiệm vụ có tính cấp thiết, ảnh hưởng đến an sinh xã hội hoặc ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của địa phương, ngành KH và CN đã tập trung chỉ đạo, gấp rút triển khai nhằm giải quyết những vấn đề cấp thiết từ thực tiễn. Cùng với các nhiệm vụ KH và CN cấp quốc gia, các đề tài, dự án KH và CN của tỉnh đã trực tiếp hoặc gián tiếp giải quyết những vấn đề bức xúc của thực tiễn sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, số lượng các nhiệm vụ KH và CN được các sở, ngành, các địa phương đặt hàng còn hạn chế. Thực tiễn cuộc sống đặt ra nhiều yêu cầu cần sự hỗ trợ của KH và CN song chưa được đáp ứng; chưa lựa chọn được nhiều nhiệm vụ có ý nghĩa thiết thực, bức thiết, xuất phát từ thực tiễn. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH và CN chưa đều khắp trên các lĩnh vực, còn thiếu những định hướng lớn, mang tính liên ngành, liên vùng.

Để khắc phục những hạn chế trên, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ KH và CN trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, Sở KH và CN căn cứ đề xuất, đặt hàng của các cơ quan, đơn vị, địa phương và văn bản chỉ đạo của Bộ KH và CN, của tỉnh để xây dựng định hướng hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH và CN. Tiếp tục tham mưu nâng cao chất lượng tư vấn của Hội đồng KH và CN tỉnh, đảm bảo chặt chẽ, khách quan, lựa chọn được những nhiệm vụ thực sự cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, thanh tra nhiệm vụ KH và CN. Phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường giới thiệu các kết quả nghiên cứu, ứng dụng KH và CN; tuyên truyền, phổ biến thành tựu, tri thức KH và CN./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh