Trong nhiều năm qua, cây đậu tương đã trở thành một trong những cây trồng chủ lực trong sản xuất vụ đông ở các địa phương trong tỉnh. Việc đưa cây đậu tương vào trồng không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giúp cải tạo đất. Tuy nhiên, việc mở rộng diện tích trồng cây đậu tương gặp khó khăn do hạt giống đậu tương có đặc tính dễ bị mất sức nảy mầm, nhất là khi bị ẩm hoặc bảo quản quá thời gian từ 3-6 tháng, tỷ lệ nảy mầm của hạt giống chỉ còn 30%. Nhiều địa phương chưa chủ động được nguồn giống đậu tương có chất lượng, hầu hết các hộ dân đều sử dụng nguồn giống trôi nổi trên thị trường nên tỷ lệ nảy mầm thấp, năng suất và hiệu quả kinh tế không cao. Để giải quyết khó khăn này, Trung tâm Dạy nghề công lập huyện Nghĩa Hưng đã thực hiện dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ sản xuất hạt giống đậu tương và đậu tương vụ đông trên đất 2 lúa tại huyện Nghĩa Hưng”.
 |
| Cán bộ kỹ thuật Trung tâm Dạy nghề công lập huyện Nghĩa Hưng kiểm tra sự phát triển của cây đậu tương. |
Mục tiêu của dự án là xây dựng vùng sản xuất giống tại địa phương và đào tạo người dân làm chủ công nghệ sản xuất hạt giống, đưa cây đậu tương trở thành cây trồng chủ lực trong cơ cấu cây trồng ở cả 3 vụ trong năm và đưa nhanh xuống chân ruộng cấy 2 vụ lúa nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế và góp phần bổ sung chất dinh dưỡng tự nhiên cho đất… Triển khai thực hiện dự án, được sự hỗ trợ của Sở KH và CN, UBND huyện, Trung tâm Dạy nghề công lập huyện Nghĩa Hưng phối hợp với phòng NN và PTNT huyện, Viện Cây lương thực và cây thực phẩm (Bộ NN và PTNT) tiến hành nghiên cứu tuyển chọn giống đậu tương phù hợp với đồng đất địa phương, đồng thời áp dụng công nghệ mới trong sản xuất hạt giống chất lượng cao. Việc lựa chọn được thực hiện đồng bộ từ việc tuyển chọn giống đậu tương và đưa vào chuỗi sản xuất khép kín với các quy trình kỹ thuật đã được nghiên cứu hoàn thiện phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương. Sau một thời gian nghiên cứu, đội ngũ cán bộ kỹ thuật của Trung tâm đã chọn được 2 giống đậu tương là Đ2101 và Đ8 là giống có tiềm năng năng suất cao hơn 15,5-19,7% so với giống địa phương, chất lượng hạt giống tốt, thời gian canh tác ngắn, cây cứng, khả năng chống chịu sâu bệnh cao, thích nghi với đồng đất và tập quán canh tác của nông dân. Trung tâm đã xây dựng mô hình sản xuất giống Đ2101 và Đ8 nhằm cung ứng giống cho bà con nông dân. Cùng với việc chuẩn bị tốt các điều kiện canh tác, trung tâm đã đào tạo kiến thức chuyên sâu cho 8 kỹ thuật viên về các quy trình công nghệ và hướng dẫn kỹ thuật canh tác cho 250 hộ dân tham gia dự án từ khâu kiểm định giống, gieo trồng, chăm sóc, cách khử lẫn, quy trình thu hoạch, làm khô đến bảo quản hạt giống thương phẩm… Tham gia dự án, ngoài việc được hỗ trợ về kỹ thuật, giống, vốn, phân bón, thuốc trừ sâu, các hộ dân còn được tiếp cận với phương thức sản xuất theo hướng công nghiệp, cơ giới hóa ở tất cả các khâu trong quá trình canh tác như làm đất, gieo hạt, phun thuốc trừ sâu, bóc tách hạt, máy sấy và thiết bị đo độ ẩm cầm tay. Đến thời điểm này, 10ha sản xuất đậu tương giống tại xã Nghĩa Minh đã cho thu hoạch với năng suất đạt trên 2 tấn hạt giống/ha, chất lượng đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ NN và PTNT. Toàn bộ số đậu tương giống được Trung tâm thu mua theo giá thị trường để tiếp tục hỗ trợ các điểm sản xuất đậu tương thương phẩm trên địa bàn. Đồng chí Nguyễn Văn Thắng, chủ nhiệm HTXNN Nghĩa Minh cho biết: “Được tiếp nhận công nghệ sản xuất hạt đậu tương giống, bà con rất phấn khởi bởi những băn khoăn về chất lượng giống khi cung ứng cho xã viên đã được giải tỏa. HTX sẽ tiếp tục chỉ đạo xã viên xuống giống đậu tương ngay sau khi thu hoạch xong lúa mùa và mở rộng trong các vụ tiếp theo để đưa cây đậu tương trở thành cây trồng chủ lực của địa phương”.
Với việc sản xuất thành công giống đậu tương Đ2101 và Đ8, có chất lượng tốt, khả năng thích nghi cao với đồng đất địa phương là điều kiện để huyện Nghĩa Hưng tiếp tục mở rộng thêm 200ha trồng cây đậu tương thương phẩm ngay trong vụ đông năm 2012. Huyện đang tích cực xây dựng khu chế biến, bảo quản hạt giống theo phương pháp công nghiệp, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng để cung ứng cho các địa phương khác trong tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu có từ 5.000-7.000ha đậu tương/năm vào năm 2015 theo quy hoạch phát triển cây màu vụ đông mà Sở NN và PTNT đã đề ra./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
