Sau đợt thực hiện dồn điền đổi thửa (DĐĐT) năm 2003, số thửa đất nông nghiệp bình quân trong huyện Trực Ninh đã giảm từ 4,8 thửa/hộ xuống còn 3,16 thửa/hộ; đất công ích và đất dành cho quy hoạch đã được dồn đổi cơ bản tập trung theo vùng và theo quy hoạch; hình thành các vùng sản xuất tập trung, vùng chuyển đổi diện tích đất trồng lúa có năng suất thấp sang nuôi thủy sản, sản xuất cây vụ đông; xây dựng các công trình phúc lợi công cộng. Tuy nhiên, một phần diện tích đất công ở các xã, thị trấn trong huyện vẫn còn phân tán, một số xã không quản lý được hết quỹ đất, tình trạng chuyển đổi đất lúa sang đất vườn ao ở một số nơi diễn ra không theo quy hoạch, thiếu sự kiểm soát của các cấp chính quyền…
Thực hiện Nghị quyết của Tỉnh ủy về DĐĐT, huyện Trực Ninh đã chỉ đạo các xã, thị trấn tiếp tục thực hiện công tác DĐĐT để mỗi hộ còn từ 1-2 thửa, từ đó tạo ra các ô thửa có diện tích lớn, các vùng sản xuất chuyên canh, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến theo hướng sản xuất hàng hoá, đáp ứng yêu cầu đưa cơ giới hoá vào sản xuất, làm tăng năng suất lao động, đồng thời vận động các gia đình hiến đất xây dựng hạ tầng kỹ thuật ổn định đồng ruộng, mở rộng đường giao thông, kênh mương nội đồng, tạo điều kiện để quản lý, sử dụng quỹ đất nông nghiệp hiệu quả. Đối với 6 xã tham gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đợt 1 gồm Trung Đông, Việt Hùng, Trực Thanh, Trực Hưng, Trực Đại, Trực Hùng hoàn thành xây dựng kế hoạch, phê duyệt phương án trước ngày 30-11-2011; giao ruộng xong trước 31-12-2011; lập hồ sơ địa chính để cấp GCN QSDĐ xong trong năm 2012. Đối với 14 xã, thị trấn còn lại sẽ hoàn thành xây dựng kế hoạch và phê duyệt phương án trước tháng 7-2012; hoàn thành cơ bản việc DĐĐT trong năm 2012; hoàn thành lập hồ sơ địa chính để cấp GCN QSDĐ trong năm 2013. Để thực hiện tốt công tác DĐĐT, huyện Trực Ninh đã thành lập ban chỉ đạo DĐĐT do đồng chí Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban và 4 tổ công tác DĐĐT ở 4 miền do các đồng chí trong Ban thường vụ huyện ủy làm tổ trưởng; ở các xã, thị trấn đều thành lập ban chỉ đạo DĐĐT cấp xã, ban DĐĐT xóm với sự tham gia của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và đại diện xã viên. Trong tháng 9-2011, huyện đã tổ chức tập huấn cho thành viên ban chỉ đạo DĐĐT các xã, thị trấn; riêng các xã được chọn làm điểm xây dựng NTM, đối tượng tập huấn được mở rộng đến tất cả các bí thư chi bộ và thôn đội trưởng, nội dung tập huấn gồm: Công khai quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng NTM và quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2020; Thống kê diện tích, vị trí, hiện trạng sử dụng đất của từng hộ; Vận động các hộ hiến đất xây dựng cơ sở hạ tầng; Khuyến khích các hộ đăng ký nhận ruộng theo nhóm hộ vào một vùng; Lập phương án DĐĐT từng thôn, xóm; tổng hợp, hoàn chỉnh phương án DĐĐT trên địa bàn xã và trình UBND huyện phê duyệt; tiến hành đo đạc, giao đất thực địa cho các hộ. Các xã, thị trấn đẩy mạnh tuyên truyền công tác DĐĐT qua hệ thống loa truyền thanh, các buổi họp xóm, đoàn thể để nhân dân thấy rõ lợi ích trước mắt, lâu dài để đồng thuận và làm theo. Phát huy tinh thần gương mẫu “đảng viên đi trước”, đội ngũ cán bộ, đảng viên, các đoàn thể chính trị của xã, thôn đã khắc phục tư tưởng sợ thiệt, ngại khó, sợ va chạm, nêu cao vai trò tiên phong để người dân làm theo. Ngoài ra, BCĐ công tác DĐĐT huyện, các tổ DĐĐT miền xuống từng địa phương nắm tình hình và chỉ đạo trực tiếp giúp các xã, thị trấn giải quyết các khúc mắc trong quá trình triển khai.
Xã Trực Hùng có 25 xóm đội. Là địa phương thực hiện xây dựng NTM giai đoạn 1, đến ngày 21-11, các xóm đã hoàn thành cắm mốc đất quy hoạch xây dựng các công trình nội đồng, phúc lợi công cộng, trong đó 22 xóm đã tiến hành giao đất thực địa cho các hộ. Đất công ích của xã đã tập trung thành 3 vùng lớn ở các xứ đồng Nguyên Biện Đông, Tây Biên, Tam Đoạn… với 30 thửa tổng diện tích gần 150 nghìn m2, bình quân 4.965 m2/thửa địa chính. Tại xã Trực Đại cả 21 xóm đã lập xong phương án DĐĐT, tổ chức cắm mốc đất quy hoạch xây dựng các công trình nội đồng, phúc lợi công cộng. Đến ngày 21-11 đã có 8/21 xóm giao đất thực địa cho các hộ. Tại xã Trực Hưng, đơn vị duy nhất ở khu vực miền 3 huyện triển khai xây dựng NTM, do đạt được sự đồng thuận trong cấp ủy, chính quyền và nhân dân, xã đã nhanh chóng xây dựng xong phương án DĐĐT làm cơ sở để các xóm thực hiện. Ở tất cả 18 xóm trong xã, các hộ dân có ruộng giao theo Quyết định số 115/QĐ-UB ngày 15-02-1992 của UBND tỉnh Hà Nam Ninh đều nhất trí tự nguyện hiến 36 m2/khẩu để thực hiện quy hoạch đường giao thông nội đồng, mương, công trình phúc lợi. Xã đang tích cực xác định việc cân đối diện tích của từng hộ sau khi trừ diện tích đã góp, hoàn thiện phương án DĐĐT của từng xóm để chuẩn bị báo cáo UBND huyện phê duyệt.
Việc DĐĐT ở huyện Trực Ninh bước đầu đã phát huy hiệu quả, cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở, nhân dân đều đồng thuận triển khai thực hiện nghiêm túc nghị quyết, kế hoạch của tỉnh và sự chỉ đạo của huyện uỷ, UBND huyện. Kết quả này sẽ là nền tảng vững chắc để cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong huyện sớm hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh./.
Đức Thiện