Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP Nam Định) nổi danh trong cả nước bởi những thành tích cao mà các em học sinh đạt được trong những kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, khu vực, quốc tế. Đằng sau những cái tên học sinh được vinh danh là tâm huyết, sự cống hiến thầm lặng của biết bao thế hệ thầy cô giáo. Trong đó, thầy Nguyễn Văn Huyên, giáo viên dạy bộ môn Vật lý là một trong những tấm gương tiêu biểu, có nhiều đổi mới, sáng kiến trong bồi dưỡng học sinh giỏi, góp phần làm rạng rỡ thêm truyền thống của nhà trường.
 |
| Thầy giáo Nguyễn Văn Huyên và các em học sinh đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý trong giờ thực hành. |
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi rất vinh quang song cũng rất vất vả đòi hỏi sự dày công của thầy và sự hết mình của trò. Tâm lý chung của học sinh trong các đội tuyển quốc gia là vẫn còn lo lắng cho các môn thi tốt nghiệp và đại học nên không dám “hết mình” với môn học mà các em đam mê. Ngoài ra, một bộ phận không nhỏ các em học sinh vẫn còn giữ lối học thụ động, chưa có phương pháp tự học hiệu quả. Đặc biệt, bắt đầu từ năm học 2011-2012 đến nay, Bộ GD và ĐT đã đưa nội dung thi thực hành vào trong các đề tuyển chọn học sinh giỏi cấp quốc gia và đội tuyển dự thi Ô-lim-pích quốc tế. Trong khi đó, ở hầu hết các trường THPT không có giáo viên dạy thực hành chuyên trách mà phải đưa các giáo viên dạy lý thuyết sang kiêm nhiệm; các trang thiết bị thực hành còn thiếu cả về số lượng và chất lượng, chưa đáp ứng được với chuẩn quốc tế… Trước những khó khăn trên, là một giáo viên có thâm niên 15 năm trong nghề, được Ban giám hiệu nhà trường tin tưởng giao phụ trách đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý trong nhiều năm, thầy Huyên luôn trăn trở, nếu những học sinh ưu tú được ươm trồng, phát triển trên những mảnh đất có đủ điều kiện về nhiều mặt, đặc biệt được chăm chút bởi những con người có tri thức, tâm huyết thì chắc chắn Nam Định nói riêng, Việt Nam nói chung sẽ không thiếu nhân tài. Với suy nghĩ đó, thầy đã tìm ra nhiều giải pháp trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, từ việc phát hiện học sinh có năng lực, cách truyền lửa cho học sinh, rèn phương pháp học và tự đánh giá cho học sinh... Để tăng cường mũi nhọn cho đội tuyển, thầy chủ động mở rộng đối tượng tuyển chọn, mạnh dạn tuyển thêm những học sinh thuộc các khối chuyên khoa học tự nhiên khác; trong đó chú trọng một số tiêu chuẩn như các em phải có quyết tâm và khả năng vượt khó, phải có tư duy phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề, có năng lực phản biện, tư duy tự học, năng lực hợp tác và sức bền thần kinh. Bên cạnh đó, thầy đã truyền ngọn lửa đam mê cho học trò. Đó chính là khát khao chinh phục đỉnh cao trí tuệ và sự tự tin vào chính bản thân mình, giúp cho các em nguồn sức mạnh lớn lao để vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Thầy còn mời những học sinh đã đoạt huy chương quốc tế của khóa trước về giao lưu và “truyền lửa” cho thế hệ đi sau. Việc tổ chức dạy theo hướng “dạy cách học” cũng được chú trọng. Theo quan điểm của thầy, một trong những yếu tố dẫn đến sự thành công trong nghề dạy học chính là người thầy phải giải phóng được mọi tiềm năng trong học sinh; tạo điều kiện cho học sinh phát hiện ra những tình huống, những mâu thuẫn trong nhận thức sẽ kích thích được nhu cầu khám phá của học sinh, tạo động lực cho quá trình học tập. Ngoài ra, thầy Huyên còn thực hiện nhiều giải pháp giúp học sinh tự học; xây dựng đội tuyển thành một mái ấm ở đó có trách nhiệm, tình yêu thương giữa thầy và trò, giữa trò với trò. Các giải pháp của thầy đã được áp dụng trong giảng dạy, trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi các cấp và đặc biệt là đối tượng học sinh giỏi quốc gia của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Kết quả thi học sinh giỏi quốc gia của đội tuyển Vật lý Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong luôn giữ ổn định ở tốp dẫn đầu toàn quốc. Từ năm học 2011-2012 đến nay, thầy liên tục được giao nhiệm vụ lãnh đội học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý. Kết quả hầu hết học sinh đi thi đều có giải trong đó nhiều em đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi khu vực và quốc tế. Tiêu biểu như năm học 2014-2015, đội học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý do thầy hướng dẫn có 8 em tham gia thì 8 em đều có giải gồm 1 giải Nhất, 5 giải Nhì, 2 giải Ba. Đặc biệt em Nguyễn Hồng Ngọc là học sinh đạt điểm cao nhất của toàn quốc. Em Đinh Thị Hương Thảo được là thành viên chính thức của đội tuyển quốc gia dự thi Ô-lim-pích Vật lý khu vực châu Á Thái Bình Dương đạt Huy chương Bạc, xếp thứ 3 trong đoàn của Việt Nam và tiếp tục được chọn là thành viên chính thức gồm 5 học sinh dự thi Ô-lim-pích Vật lý quốc tế tổ chức tại Ấn Độ vào tháng 7-2015. Tại kỳ thi này, em Đinh Thị Hương Thảo đã đạt Huy chương Vàng và giải nữ sinh xuất sắc nhất. Đó là huy chương vàng đầu tiên của tỉnh Nam Định về các môn văn hóa. Năm học 2016-2017, thầy được Sở GD và ĐT giao nhiệm vụ hướng dẫn học sinh tham dự cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật của tỉnh. Kết quả hai em là Vũ Nhật Quang lớp 12 chuyên Lý và em Nguyễn Văn An (Trường THPT Nguyễn Khuyến) đã đạt giải Nhất lĩnh vực với đề tài “Nghiên cứu, chế tạo hệ thống tạo Plasma trong tiền xử lý vải nhuộm”. Bên cạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, thầy Nguyễn Văn Huyên còn được xem là “cây sáng kiến” của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong khi luôn tích cực nghiên cứu nhiều đề tài, sáng kiến được cấp trên ghi nhận như: “Mô men quán tính vật rắn”, “Vật lý hạt nhân”, “Chuyển động của hạt mang điện trong điện trường và từ trường”, “Phương pháp thí nghiệm Vật lý trong trường THPT”, “Giao thoa ánh sáng”, “Hệ thống hóa lý thuyết và bài tập phần thuyết tương đối”.
Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, thường xuyên học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp có nhiều đổi mới, sáng kiến trong bồi dưỡng học sinh giỏi, thầy giáo Nguyễn Văn Huyên nhiều năm liền đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở. Năm học 2015-2016 đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp tỉnh... Thầy còn được nhận nhiều Bằng khen của UBND tỉnh, Sở GD và ĐT, LĐLĐ tỉnh, đặc biệt là Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm học 2014-2015./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
