Về quê một ngày hè nắng như đổ lửa, bước chân qua cổng làng, chợt thấy lòng dịu lại khi thấp thoáng đằng xa những ngõ nhỏ thân quen nằm dưới bóng cây xanh mát. Ngõ quê bao đời nay vẫn níu giữ hồn tôi bằng sự bình yên như thế.
Thuở bé thơ, đôi chân trần của tôi và đám bạn quê nghèo đã tung tăng in dấu trên từng con ngõ. Có con ngõ quanh co dẫn lối từ nhà này sang nhà khác, hai bờ ken dày tre trúc, muốn sang chơi hàng xóm phải đi vòng. Có con ngõ thẳng tắp, dài hun hút, xanh mướt giậu chè tàu được xén tỉa gọn gàng, đẹp mắt. Có con ngõ ôm lấy bờ ao tím ngắt hoa lục bình. Có con ngõ lát những phiến đá xanh phẳng mịn, mát lịm bước chân người qua. Mỗi mùa qua, những ngõ nhỏ đều được điểm tô bằng rực rỡ sắc màu hoa lá. Xuân đến, bên hàng cúc tần mơn mởn trổ lá non, dây tơ hồng đua ngọn vàng óng ả; hoa xoan rụng rơi ngợp lối ta về. Những sớm hè trong trẻo, ngõ đỏ rực những bông hoa dâm bụt đung đưa; vàng ruộm, thơm lừng những quả duối chín mọng lấp ló trong tán lá xanh rậm rạp. Thu sang, lá lộc vừng nhuộm vàng lối ngõ, từng chuỗi hoa hồng rực rủ mềm trong gió heo may se sắt. Đông về, cây trạng nguyên bên ngõ nhà ai nở từng chùm đỏ thắm xua tan giá lạnh. Tôi yêu những ngõ nhỏ mỗi sớm mai trong lành ríu rít tiếng chim, những ngõ vắng buổi trưa đủng đỉnh chú trâu nằm nhai cỏ bên bụi tre xạc xào lá hát, những con ngõ xôn xao náo nức khi chiều về đám trẻ thỏa sức chạy nhảy nô đùa, yêu chút thảnh thơi hiếm hoi khi mẹ đứng hong tóc sau một ngày tất bật, lam lũ ngoài đồng ruộng. Ngõ quê cùng tôi lớn lên, cho tôi những yêu thương đầy thêm theo năm tháng. Đó là giọt nước mắt hạnh phúc của mẹ khi bước chân tôi lẫm chẫm từ sân nhà ra ngõ; là nỗi bịn rịn khi mẹ đùm dúm rau trái vườn nhà, ra tận ngõ tiễn tôi lên phố, dõi mắt nhìn theo đến khi khuất bóng mới chịu trở về. Đó còn là những ấm áp tình nghĩa xóm làng trong những ngày mưa dầm giá rét, mọi người chẳng quản ngại lối ngõ lầy lội bùn đất trơn trượt, mang sang cho nhau vài con cá khô, bát cà muối mặn…
Tôi rời xa ngõ quê, đi qua biết bao dài rộng những con đường. Trong thẳm sâu nỗi nhớ luôn có hình bóng ngõ quê thân thuộc. Mỗi lúc thênh thang trên phố xá đông vui, lại thương về những ngõ quê dãi dầu mưa nắng, lặng thầm đón đợi bước chân quen./.
Lam Hồng