Người ta ở đời đối với loài người mà gặp phải kẻ xử với mình một cách ngang ngược thì nên coi như đi trong bụi rậm áo vướng phải gai chỉ nên thong thả đứng lại gỡ dần ra mà thôi. Cái gai góc kia có biết gì mà đáng giận?
Xử được như thế thì tâm mình không phiền não mà bao nhiêu nỗi oán hận cũng tiêu tan được ngay. Cổ nhân có câu nói:
“Ta nên coi những sự ngang ngược phạm đến ta như chiếc thuyền không lỡ đâm phải ta như cơn gió dữ lỡ tạt phải ta, ta nghĩ cho cùng có gì mà đáng giận”.
Ba câu tự phản của ông Mạnh Tử thật là cái phép để giữ thân cái phương để nuôi tính vậy.
Vì nếu ta chỉ một mực thấy cái trái của người thì ngay như anh em, vợ con, bè bạn, tôi tớ cho đến con gà, con chó trong nhà thật cũng có nhiều lúc đáng làm cho ta bực.
Nếu ta việc gì cũng biết tự phản thì sự tức giận mười phần giảm ngay năm phần. Thật chẳng khác nào như người đang phải bệnh nóng sốt mà uống thuốc thanh lương vậy.
Bảo Huấn
Giải nghĩa:
- Ba câu tự phản: Ba câu tự hỏi mình xét lại mình đã thật là nhân hậu chưa đã thật là lễ độ chưa đã thật là khôn ngoan chưa.
- Thanh lương: Mát lạnh tức là giải nhiệt./.
Theo Cổ học tinh hoa
