Vợ thầy Tăng Tử đi chợ. Con khóc đòi đi theo. Mẹ bảo:
- Con ở nhà rồi mẹ về mẹ làm thịt con lợn cho ăn.
Lúc vợ về thầy Tăng Tử bắt lợn đi làm thịt.
Vợ nói:
- Tôi nói đùa nó đấy mà.
Thầy Tăng Tử bảo:
- Nói đùa là thế nào? Đừng khinh trẻ thơ là không biết gì. Cha mẹ làm gì nó thường hay bắt chước. Nay mình nói dối nó, chẳng là mình dạy nó nói dối ư!
Tăng Tử nói xong, làm thịt lợn cho con ăn thật.
Lời bàn: “Ấu tử thương thi vô cuồng”; câu kinh Lễ đã dạy, ta không nên nói dối trẻ. Thầy Tăng Tử nhà nghèo, phải giết lợn, là do đã trót nói đùa với trẻ cho ăn thịt lợn, không muốn dối trá nó, để giữ lấy lòng thực của nó. Phàm cha mẹ, ai là không muốn cho con thành thực. Muốn như vậy, tất phải giữ gìn, chớ có nói dối nó bao giờ. Lục Chí có câu nói rằng: “Nếu mình không hết lòng thành mà mong người ta hết lòng thành, chắc người ta chán mình mà không theo mình nữa. Lần này mình không có lòng thành mà bảo lần sau rồi có lòng thành, chắc người ta ngờ vực mà không tin nữa”. Cũng một ý với thầy Tăng Tử dạy con vậy./.
Theo Cổ học tinh hoa
