Thực hiện pháp luật về quản lý các mặt hàng kinh doanh có điều kiện trên địa bàn tỉnh, các ngành chức năng đã tập trung nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước, đảm bảo cho các nhóm hàng hóa có đủ điều kiện lưu thông trên thị trường và ngăn ngừa các hành vi gian lận thương mại gây thiệt hại cho người tiêu dùng; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội.
 |
| Lực lượng QLTT thu giữ sản phẩm thuốc trừ sâu vi phạm pháp luật lưu thông trên thị trường Thành phố Nam Định. |
Theo quy định mới, từ ngày 1-1-2017, danh mục hàng hóa và ngành nghề kinh doanh có điều kiện chỉ còn 243 đối tượng, giảm 115 loại hàng hóa kèm theo ngành nghề so với Luật Đầu tư năm 2014 cho phù hợp với xu thế thị trường trong nước và thế giới. Đồng thời tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng kiểm soát điều kiện kinh doanh các mặt hàng tốt hơn. Theo đó, trên địa bàn tỉnh ta có khoảng 5.000 giấy phép kinh doanh những mặt hàng bắt buộc phải có điều kiện đã được cấp. Trong đó, tập trung chủ yếu vào nhóm hàng hóa thiết yếu phục vụ đời sống tiêu dùng của nhân dân như: xăng dầu, khí mỏ hóa lỏng, kinh doanh rượu, thuốc lá, thuốc tân dược; các dịch vụ: y tế, nhà hàng, khách sạn… Tuy nhiên, xung quanh việc kinh doanh những mặt hàng trên vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Phần lớn do các cơ sở kinh doanh không tuân thủ những yêu cầu cơ bản của pháp luật đối với sản phẩm hàng hóa mà mình đăng ký dẫn đến những sai sót kỹ thuật, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm, môi trường và nguy hại đến tính mạng con người. Theo các cơ quan chức năng thì hiện tại thị trường nhóm hàng xăng dầu, khí mỏ hóa lỏng; rượu, bia; thuốc tân dược, dịch vụ khám, chữa bệnh và dịch vụ nhà hàng, khách sạn có nhiều biểu hiện vi phạm điều kiện kinh doanh gây thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế, sức khỏe và an ninh trật tự. Trong đó các cơ sở kinh doanh khí mỏ hóa lỏng có nhiều biểu hiện vi phạm nhất về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, điều kiện kho bãi, bảo đảm hàng hóa trong quá trình chờ xuất bán đến chất lượng nguồn hàng… Hầu hết các cửa hàng kinh doanh khí mỏ hóa lỏng đều tận dụng cửa hàng sẵn có chứ không phải là nơi được xây dựng cho mục đích chuyên kinh doanh mặt hàng này dẫn đến những vi phạm về diện tích, thiết kế, thiếu cửa thoát hiểm, hệ thống thông gió; kinh doanh không đúng địa điểm đăng ký, thiếu điều kiện về phòng cháy chữa cháy, kinh doanh gần nơi đông người... Đáng chú ý là nhiều cửa hàng không kiểm soát được nguồn cung cấp gas, chất lượng gas, trọng lượng bình gas. Thậm chí nhiều cửa hàng còn bày bán bình gas lẫn với các loại tạp hóa khác, kể cả xăng, dầu, đèn, nến và các vật dụng dễ cháy nổ. Thêm vào đó, các cửa hàng kinh doanh khí mỏ hóa lỏng có số lượng lớn nhưng lại phân bố không đều, phát triển tự phát dẫn đến tình trạng nơi thừa, nơi thiếu, chưa phát huy tối đa tác dụng. Cùng với nhóm hàng khí mỏ hóa lỏng, hoạt động kinh doanh rượu và thuốc lá cũng có nhiều vi phạm. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp có chức năng kinh doanh dịch vụ khách sạn, nhà hàng đã tự ý “kiêm” bán rượu, thuốc lá mà không đăng ký kinh doanh các mặt hàng này. Nhiều cơ sở ngang nhiên bày bán rượu, thuốc lá ngoại không có tem nhập khẩu, nghĩa là sản phẩm đó hoặc nhập lậu hoặc là hàng giả. Cả hai khả năng trên đều gây thiệt hại trực tiếp, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Bên cạnh đó, thuốc lá, rượu được bán công khai ở hầu hết các quán trà đá, giải khát vỉa hè, trong chợ dân sinh… rất khó khăn trong kiểm soát, quản lý. Đối với nhóm hàng thuốc tân dược và dịch vụ y tế cũng tồn tại một số vi phạm về điều kiện kinh doanh như: Việc đáp ứng yêu cầu cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị trong tỉnh còn hạn chế; nhiều doanh nghiệp phải đa dạng hóa mặt hàng, kinh doanh mỹ phẩm và thực phẩm chức năng là chính trong khi quy định tỷ lệ nhóm hàng này không được quá 30% tổng lượng hàng hóa bày bán. Việc thực hiện quy chế chuyên môn của một số cơ sở kinh doanh thuốc chưa tốt... Đối với nhóm hàng hóa dịch vụ như: dịch vụ lưu trú, cơ sở kinh doanh karaoke vẫn còn tồn tại những vi phạm như thực hiện chưa đầy đủ các điều kiện về an ninh, trật tự theo quy định của pháp luật hoặc vẫn cố tình lợi dụng kinh doanh để phạm tội. Nhiều cơ sở kinh doanh nhóm hàng này ở địa bàn nông thôn hoạt động thời vụ nên không đăng ký cấp phép, gây khó khăn cho công tác quản lý của lực lượng chức năng.
Nguyên nhân của những vi phạm trong kinh doanh nhóm hàng hóa, dịch vụ có điều kiện là bản thân người kinh doanh chưa ý thức và chưa nắm được những quy định của Nhà nước. Nhiều hộ kinh doanh còn thiếu tự giác thực hiện nghĩa vụ hoặc những quy định an toàn bắt buộc. Nhiều cửa hàng kinh doanh tại địa điểm đi thuê lại nên tối giản đầu tư trang thiết bị theo đúng yêu cầu. Ngoài ra, công tác hậu kiểm chưa tốt, sự phối hợp giữa cơ quan chức năng thiếu chặt chẽ dẫn đến các vi phạm chậm hoặc không được khắc phục, sửa chữa. Những quy định về nguồn cung cấp sản phẩm đầu vào chưa cụ thể, chặt chẽ. Để khắc phục tình trạng này, UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng tùy vào nhóm hàng hóa, lĩnh vực quản lý để tổ chức rà soát, kiểm tra trên diện rộng đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ phải điều chỉnh theo quy định của pháp luật. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để ổn định thị trường, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng. Thực hiện chủ trương tăng cường quản lý hàng hóa, sản phẩm dịch vụ, các ngành chức năng đã tổ chức phối hợp liên ngành kiểm tra theo chuyên đề các nhóm hàng xăng dầu, rượu, bia, thực phẩm chức năng và dịch vụ lưu trú. Đồng thời tổ chức tốt công tác nắm tình hình, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ phục vụ công tác phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi lợi dụng các cơ sở kinh doanh có điều kiện để vi phạm pháp luật. Trong đó lực lượng chức năng đã rà soát hầu hết các cửa hàng kinh doanh khí mỏ hóa lỏng, khoảng 599 cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú; 312 cơ sở kinh doanh karaoke và 747 cơ sở bán thuốc. Qua thanh kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều vi phạm, kịp thời chấn chỉnh xử lý sai phạm với quan điểm kiên quyết xử lý, thu hồi giấy phép kinh doanh hay đề nghị truy tố đối với trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước đối với một số ngành, nghề kinh doanh, hàng hóa có điều kiện trên địa bàn tỉnh, các ngành chức năng tăng cường công tác tuyên truyền các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh ngành, nghề, hàng hóa có điều kiện về an ninh trật tự; bán buôn, bán lẻ thuốc để chủ doanh nghiệp, người lao động nâng cao nhận thức trong quá trình hành nghề, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tiến hành tổng rà soát, thống kê các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú và karaoke trên địa bàn tỉnh để xây dựng quy hoạch hoạt động kinh doanh có điều kiện trong 5 năm tới. Đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính trên các lĩnh vực, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chấn chỉnh vi phạm để hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch, karaoke; bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn tỉnh tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật, từng bước đưa hoạt động kinh doanh ngành nghề, hàng hóa có điều kiện trên địa bàn tỉnh vào nền nếp. Bên cạnh đó, để tạo điều kiện cho quản lý Nhà nước đối với một số ngành nghề kinh doanh, hàng hóa có điều kiện trên địa bàn tỉnh, các ngành chức năng đề nghị tỉnh và các bộ, ngành Trung ương rà soát, thống kê các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động kinh doanh có điều kiện để kịp thời sửa đổi, hướng dẫn, tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương và các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc triển khai, thực hiện. Ban hành quy chế phối hợp giữa các sở, ngành trong công tác quản lý Nhà nước về ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý Nhà nước đối với nhóm hàng hóa, sản phẩm dịch vụ có điều kiện./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
