Với tiêu chí bám sát những hoạt động trọng tâm và nhu cầu ngày càng cao trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng (NTD), thời gian qua, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, thực hiện vai trò là cầu nối đại diện NTD, làm trung gian hòa giải mâu thuẫn bảo vệ quyền lợi giữa NTD và doanh nghiệp.
 |
| Lực lượng Quản lý thị trường kiểm soát chất lượng hàng hóa lưu thông trên địa bàn huyện Trực Ninh. |
Ngay sau khi được thành lập, Hội BVQLNTD tỉnh đã tập trung nắm bắt, tiếp nhận thông tin về giá cả, các hành vi gian lận thương mại, biến động thị trường, những yếu tố, vấn đề liên quan đến quyền lợi NTD từ đó tham mưu, đề xuất với các cơ quan chức năng biện pháp khắc phục. Tập trung hỗ trợ pháp lý, cung cấp thông tin cảnh báo tiêu dùng, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và tự bảo vệ trong tiêu dùng; phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, các đoàn thể trong các hoạt động giải quyết khiếu nại và thanh tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh khi có dấu hiệu vi phạm hoặc có tố cáo của người dân để kịp thời bảo vệ quyền lợi chính đáng và hợp pháp của NTD. Trên cơ sở đó, Hội đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức hội thảo đối thoại doanh nghiệp, tập huấn phổ biến pháp luật về Luật ATTP; cơ sở pháp lý, quyền lợi của người tham gia mua bán hàng theo nguyên tắc kinh doanh đa cấp; tổ chức tuyên truyền theo các chuyên đề về ATVSTP, Ngày Quyền của NTD Việt Nam, Ngày Đo lường Việt Nam. Chủ động tuyên truyền, vận động NTD ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam; đồng thời giúp các doanh nghiệp quảng bá thương hiệu hàng Việt Nam, tham gia các chương trình đưa hàng Việt về nông thôn. Cùng với việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của NTD, các ngành chức năng còn tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh, sản xuất, lưu thông hàng hóa của các đơn vị, cá nhân trên địa bàn. Trong năm 2016, các ngành thành viên Hội BVQLNTD tỉnh đã kiểm tra 4.217 cơ sở, xử lý 1.708 vụ, phạt hành chính trên 3,1 tỷ đồng, tịch thu hàng hóa trị giá gần 988 triệu đồng. Đặc biệt, ngoài việc kiểm soát thị trường, các đơn vị thành viên đã kiến nghị với ngành chức năng thực hiện việc thanh tra, kiểm tra đột xuất một số nhóm hàng hóa hoặc cơ sở sản xuất, kinh doanh có những hành vi gian lận thương mại, gây thiệt hại đến quyền lợi NTD. Trong đó, Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Sở KH và CN), đơn vị thành viên của Hội không chỉ làm tốt việc kiểm tra chất lượng hàng hóa theo kế hoạch mà còn thường xuyên tổ chức khảo sát chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường để thông báo cho các cơ quan chức năng về tình hình nhóm hàng hóa thuộc trách nhiệm quản lý cũng như phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền cảnh báo NTD những vấn đề nguy cơ sai phạm. Trong năm 2016, Chi cục đã tổ chức khảo sát và lấy mẫu nhiều loại hàng hóa có nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe NTD để thử nghiệm kiểm tra chất lượng như: Vỏ hộp nhựa chứa thực phẩm, rượu ngoại, đồ chơi trẻ em. Kết quả thử nghiệm phát hiện 8 mẫu đồ chơi trẻ em có hàm lượng chì vượt quá từ 1,2 đến 4,5 lần mức giới hạn; 2 mẫu còn lại có hàm lượng phthalate vượt quá từ 4,2 đến 4,5 lần mức giới hạn cho phép. Với kết quả này, Chi cục đã gửi công văn đề nghị Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, Thanh tra Sở KH và CN, Phòng Công thương, Phòng Kinh tế các huyện, thành phố đề nghị tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra về chất lượng đồ chơi trên địa bàn. Đồng thời phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường thu giữ 4 thùng đồ chơi (khoảng 1.000 chiếc các loại) không rõ nguồn gốc xuất xứ hàng hóa tại 4 cửa hàng phân phối đầu mối trên địa bàn Thành phố Nam Định. Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công thương) cũng đã quyết định kiểm tra đột xuất cơ sở kinh doanh xăng, dầu có dấu hiệu gian lận thương mại mà người dân và các cơ quan truyền thông phản ánh. Kết quả, lực lượng chức năng đã phát hiện hành vi gian lận của cửa hàng, xử phạt vi phạm hành chính 78 triệu đồng, tước giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh trong thời gian 1 tháng và buộc doanh nghiệp khắc phục sai sót trước khi kinh doanh trở lại.
Mặc dù Hội BVQLNTD tỉnh đã nỗ lực thực hiện trách nhiệm của mình trước NTD, tuy nhiên do tình trạng gian lận thương mại, vi phạm quyền của NTD vẫn xảy ra ở hầu hết các ngành hàng, nhóm hàng và các khu vực trên địa bàn với nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi, khó kiểm soát. Trong khi NTD lại chưa có thói quen thông tin đến Hội những vấn đề bức xúc trong giao dịch thương mại cũng như không lưu giữ hóa đơn, chứng từ liên quan đến giao dịch thương mại có tranh chấp nên rất khó giải quyết và bảo vệ quyền lợi cho NTD. Để thực sự phát huy hết vai trò, trách nhiệm bảo vệ NTD, cũng là bảo vệ sự lành mạnh của thị trường và bảo vệ sản xuất, kinh doanh chân chính, thời gian tới, Hội BVQLNTD tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của NTD; tăng cường vai trò, hiệu quả hoạt động chủ động liên kết với các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp đặc thù khác như Hội Luật gia, Đoàn Luật sư địa phương để có sự phối hợp, hỗ trợ trong việc giải quyết khiếu nại, tư vấn pháp luật cho NTD, hòa giải mâu thuẫn, tranh chấp giữa NTD và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, NTD cần chủ động tìm hiểu các quy định của pháp luật BVQLNTD chủ động liên hệ đến các cơ quan chức năng, Hội BVQLNTD để được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
