Chừng nửa tháng cuối năm, sát Tết Nguyên đán, thị trường lao động thời vụ cung ứng các dịch vụ dọn dẹp nhà cửa, trông nhà, giúp việc gia đình, “cửu vạn” vận chuyển cây cảnh… trở nên sôi động. Không chỉ các đơn vị cung ứng dịch vụ chuyên nghiệp đắt khách mà những lao động tự do cũng “chạy” không hết việc dù giá cả cao hơn ngày thường khá nhiều. Qua khảo sát một số điểm dịch vụ, năm nay giá tăng khoảng 10-30% so với Tết năm ngoái. Không ít nhà cung ứng dịch vụ đã chốt hợp đồng trước đây nửa tháng và chỉ ưu tiên phục vụ những mối khách quen.
Đắt khách nhất là việc dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa. Ngoài quét tước, lau dọn nhà cửa, giặt rèm mành, quần áo như những ngày thường, dịch vụ dọn vệ sinh gia đình ngày Tết còn kèm nhiều việc khác như nhổ cỏ, dọn vườn, cắt tỉa cây cảnh; sửa chữa, đánh bóng lại nhà cửa, bàn ghế… Phương thức cung ứng dịch vụ rất đa dạng, chia thành nhiều gói dịch vụ như khoán gọn công việc; khoán theo giờ và theo diện tích. Thời gian làm việc không kể ngày, kể buổi và thường bắt đầu từ 6 giờ sáng đến khi xong công việc. Chị Trần Thị Hằng, xã Tân Thành (Vụ Bản) là nhóm trưởng của tổ lao động nữ giúp việc dọn dẹp nhà cửa ngày áp Tết cho biết: Nhóm của tôi có 5 chị em, ngày thường cùng đi mua phế liệu ở khắp mọi ngõ ngách trong thành phố. Qua quá trình tiếp xúc, mua bán trao đổi hàng phế liệu, nhiều nhà có ý nhờ giúp việc nên chúng tôi cũng giúp luôn. Lâu dần thành quen, đến nay, chúng tôi đã là khách quen chuyên dọn dẹp nhà cửa thường xuyên cho vài chục gia đình trong thành phố. Dịp Tết đến, nhu cầu này cao hơn nên chị em tôi tập trung nhau lại, cắt cử hai người một nhóm để hỗ trợ nhau trong quá trình lao động sao cho nhanh gọn, hiệu quả và không phiền hà đến gia chủ. Việc làm này đã mang lại một phần thu nhập đáng kể cho chúng tôi vì hầu hết chủ nhà đều rất dễ tăng lương, thưởng thêm tiền và tặng lại một số vật dụng dư thừa trong gia đình sau khi dọn dẹp nếu như chúng tôi làm việc hiệu quả và tạo được niềm tin của khách hàng. Do làm tốt, tạo được uy tín, nhiều gia đình còn thuê trông nhà, dọn dẹp nhà cửa trong những ngày Tết khi người giúp việc của họ nghỉ. Bận rộn hơn cả ngày thường nhưng chúng tôi cũng vui vẻ vì đây là cơ hội nâng cao thu nhập trang trải cuộc sống. Là người thường xuyên sử dụng dịch vụ dọn nhà, chị Nguyễn Thị Liên, phường Trường Thi (TP Nam Định) cho biết: Cứ 2 tuần/lần, gia đình tôi lại thuê dịch vụ dọn nhà. Những người dọn nhà thuê cũng đã đầu tư dụng cụ lao động chuyên nghiệp, nâng cao kỹ năng làm việc nên chúng tôi rất hài lòng. Dịp cuối năm, tôi đã đặt lịch tổng vệ sinh nhà cửa để đón Tết vào sau ngày cúng ông Công. Đây thực sự là dịch vụ tiện ích vừa bớt áp lực cho bản thân, vợ chồng tôi cũng có thêm thời gian tập trung vào công việc chuyên môn, nghỉ ngơi và thăm thân quyến họ hàng cho chu đáo. Cùng với dịch vụ dọn dẹp nhà cửa ngày áp Tết, các loại hình dịch vụ khác như giúp việc ngày Tết, cho thuê xe ô tô tự lái, trông trẻ… cũng thu hút một lượng lớn khách đến đặt hàng. Ngoài các cơ sở chuyên cho thuê ô tô theo hợp đồng thường xuyên, các showroom ô tô đã qua sử dụng cũng tham gia vào việc cho mượn xe tự lái để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Thời điểm khách hàng thuê xe nhiều nhất bắt đầu từ ngày mùng 1 để về quê ăn Tết hoặc qua mùng 2, mùng 3 Tết trở đi để đi du lịch hoặc đi lễ đầu năm.
 |
| Ảnh minh hoạ/Internet. |
Giá thuê xe được quy định cụ thể cho từng loại xe: Kia Morning, Getz, Lacetty 4c… giá thuê từ khoảng 400-600 nghìn đồng/xe/ngày; các loại xe Hyundai i30, Ford Focus, Honda Innova, Honda Civic, Vios, Cruze… giá thuê từ 600-800 nghìn đồng/ngày; các loại xe đẹp giá thuê từ 1-1,2 triệu đồng/ngày… Để thu hút khách hàng, các cơ sở cho thuê xe tự lái cũng đưa ra mức giá cạnh tranh và ưu đãi những hạng mục phát sinh để kéo khách hàng như: Phát sinh phụ trội quá giờ trả xe, phí thuê xe qua đêm hoặc khi có sự cố làm trầy xước xe… Hiện tại các showroom ô tô trên đường Đông A, Nguyễn Công Trứ (TP Nam Định) cũng đang huy động thêm xe cá nhân để đáp ứng các yêu cầu của khách hàng.
Về xã Nam Phong (TP Nam Định) trong những ngày này, xe cộ ra vào tấp nập trên những nẻo đường thôn, xóm của khách hàng khắp nơi đổ về mua cây cảnh. Do đó, nhu cầu lao động thời vụ trong những ngày này rất cao, nhất là công việc chở quất thuê đến tận nhà cho khách hàng. Trò chuyện với đội chở quất thuê của bác Nguyễn Đình Nhân, 50 tuổi, ở xã Điền Xá (Nam Trực), tại xã Nam Phong (TP Nam Định) được biết, đội có 3 người. Bắt đầu từ tháng 12 âm lịch trở đi, nhóm của bác đã sang đây làm. Có kinh nghiệm trong việc trồng cây cảnh, lại có sức khoẻ nên nhóm của bác Nhân đã tranh thủ đến “thủ phủ” của quất để làm việc thời vụ tăng thu nhập cho gia đình. Đội bác thường bắt đầu công việc từ 6 giờ sáng cho tới tận 5 giờ chiều gồm: khoanh gốc, đánh vùng, bọc áo mưa, và bốc cây lên xe ô tô để chở về cho khách trong khu vực Thành phố Nam Định và các vùng lân cận. Trung bình mỗi ngày, đội của bác đánh được 20-25 gốc. Với tiền công từ 300-500 nghìn đồng/ngày, ngoài tiền cơm trưa và chi phí xăng xe, mỗi người trong đội của bác Nhân có thể kiếm được cả chục triệu đồng trong thời vụ làm thêm cuối năm này. Công việc khá khó khăn, vất vả. “Nhiều khi khách hàng đông, chúng tôi phải phân công nhau chở cây bằng xe máy giao cho khách. Chở cây quất thường rất nặng lại cồng kềnh nên chúng tôi phải thật chắc tay lái, đặt gốc cây cũng phải cân bằng để việc chở được thuận tiện hơn, tránh va chạm làm rụng quả,… chỉ cần một sai sót nhỏ là có thể đổ hỏng cây. Nếu khách không hài lòng về cây trả về thì coi như ngày làm đó của chúng tôi không công, lại còn mất uy tín cho vụ làm sau…” ông Nhân cho biết thêm. Đến xã Nam Mỹ (Nam Trực) thì ở bất cứ đường dong ngõ xóm nào cũng bắt gặp hình ảnh những cây đào thế, đào kiểu đang xếp hàng ngoài đường chờ xe chở đi. Anh Trần Văn Biên, xóm Đồng Tâm, cho biết, ngày thường anh đi chạy xe ôm ở Hà Nội. Từ cuối tháng 12 dương lịch, anh tranh thủ về quê sớm vừa lo công việc gia đình, vừa kết hợp làm thêm công việc đánh và chở đào cho các chủ vườn trên địa bàn. Thời gian này chủ yếu là đánh gốc và chở ra chợ cho chủ vườn bán. Anh Biên cho biết: đào của các chủ vườn năm nay chủ yếu là đào thế nên gốc rất to và nặng nên phải huy động từ 4-5 người mới đào được một gốc. Làm cùng với anh Biên có 4 người, trung bình mỗi ngày phải đánh và chở 20-25 gốc đào, thậm chí có hôm bán chạy, đội của anh phải đánh tới 30 gốc. Khoảng 1 tuần sát Tết, khách mua cây dồn dập, làm cả ngày không hết việc. Mỗi ngày công, tổ của anh được chủ vườn trả 300-400 nghìn đồng/người, những ngày cận Tết, công việc nhiều, chủ vườn có thể trả gấp đôi. Chưa kể tiền bồi dưỡng của khách 50-100 nghìn đồng/chuyến, thậm chí có nhiều nhà chủ cho thêm đến 200 nghìn đồng. Nhẩm tính nếu làm đến 29 Tết, anh Biên cũng kiếm được khoảng chục triệu đồng. Bên cạnh thu nhập cao của những lao động như anh Biên thì công việc vận chuyển đào thuê cũng vô cùng vất vả và nặng nhọc, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Anh Biên cho biết: Những gốc đào thế rất to và nặng, giá trị của nó có khi lên tới hàng chục triệu đồng nên chúng tôi phải hết sức cẩn thận trong việc đánh gốc và vận chuyển. Không may sơ sẩy làm hỏng cây, gãy những cành thế thì công sức lao động vất vả làm trong một tháng trời của chúng tôi cũng tiêu tan.
Do thị trường dịch vụ này hiện chưa có nhiều nhà cung ứng chuyên nghiệp nên dịp cận Tết cũng không tránh khỏi tình trạng tăng giá quá đà và “cháy” lao động khiến cho khách hàng phiền lòng. Nguồn lao động cho các dịch vụ này không hiếm song do người lao động chưa được đào tạo các kỹ năng nghề nghiệp này để bảo đảm hiệu quả mỗi giờ làm việc, mang lại sự hài lòng cho gia chủ. Bên cạnh đó khi sử dụng dịch vụ, người tiêu dùng cần chú ý các điều khoản dịch vụ trước khi ký kết hợp đồng để hạn chế những chiêu bài “móc túi” khách hàng do phát sinh công việc… Đối với dịch vụ trông giữ trẻ ngắn ngày, các phụ huynh cần đặc biệt tìm hiểu thật kỹ nơi có thể gửi, chú ý đến uy tín và kinh nghiệm của người trông trẻ, vì phần lớn tại những nhóm trẻ tự phát theo mùa vụ thường không để ý đến môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, các nguy cơ gây tai nạn thương tích đối với trẻ. Đối với dịch vụ dọn nhà thì chủ nhà cần bàn giao kỹ lưỡng nội dung, yêu cầu công việc và trách nhiệm, nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại trong các tình huống không may làm hư hỏng đồ đạc, vật dụng trong quá trình dọn dẹp. Đồng thời có những biện pháp đề cao cảnh giác, thận trọng khi thuê người lạ vào nhà và nhất thiết phải có người giám sát hoạt động của người giúp việc thời vụ.
Tết đã cận kề. Những việc làm thời vụ đang mang đến cho nhiều người lao động cơ hội tăng thu nhập để trang trải cho cái Tết của gia đình được sung túc, đủ đầy hơn và cả phần dành dụm cho ra Giêng./.
Nguyễn Hương và Văn Huỳnh
