Theo quy định tại Nghị định 171/CP của Chính phủ, trẻ em từ 6 tuổi trở lên khi ngồi trên xe gắn máy bắt buộc đội mũ bảo hiểm (MBH) cài quai đúng quy cách. Nếu người điều khiển không đội MBH hoặc đội mũ không cài quai đúng quy cách cho trẻ em ngồi trên xe máy từ 6 tuổi trở lên sẽ bị phạt tiền từ 100-200 nghìn đồng. Trên địa bàn tỉnh ta, từ ngày 6 đến ngày 9-4-2015, lực lượng chức năng sẽ tổ chức kiểm tra, nhắc nhở, đánh giá việc thực hiện quy định đội MBH cho học sinh tại các trường học. Đồng thời tổ chức “ngày cao điểm” tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm quy định bắt buộc đội MBH đối với trẻ em, trong đó tập trung tại những khu vực xung quanh các trường học, sau đó duy trì theo kế hoạch việc tuần tra, kiểm soát xử lý vi phạm trật tự ATGT đường bộ bắt đầu từ ngày 10-4-2015. Để tiếp sức cho chủ trương này, các trường tiểu học, THCS trên toàn tỉnh đã tổ chức ký cam kết giữa nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc thực hiện đội MBH cho trẻ em. Một số trường còn bố trí phương án cất giữ MBH tại lớp hoặc tại nhà xe để giảm áp lực phải mang theo MBH của con em đi làm cho phụ huynh học sinh. Do đó tại thời điểm này thị trường MBH trẻ em ở khắp các huyện, thành phố sôi động hẳn lên.
Phụ huynh học sinh lựa chọn MBH cho trẻ. |
Theo ghi nhận của chúng tôi, tại các cửa hàng bán MBH trên nhiều tuyến đường Thành phố Nam Định như Hàn Thuyên, Bắc Ninh, Trần Hưng Đạo, Hàng Tiện… xuất hiện nhiều loại MBH dành cho trẻ em với đầy đủ màu sắc và kiểu dáng phong phú. Do biết thông tin về quy định, nên hầu hết các chủ hàng đã chuẩn bị sẵn một lượng hàng khá lớn với mẫu mã đa dạng từ mũ nửa đầu, mũ cả đầu được trang trí màu sắc và hình họa phù hợp với tâm lý lứa tuổi của các em như màu hồng, vàng, xanh, đỏ, và in hình siêu nhân, chuột micky, công chúa baby… Chất lượng mũ cũng được lựa chọn khá kỹ chủ yếu là các thương hiệu lớn như Asia, Azuza, Honda, Protec… với giá từ 120-350 nghìn đồng/chiếc, tùy loại. Giá bán hầu như không tăng hoặc tăng nhẹ khoảng từ 5-10% đối với những loại mũ chất lượng cao. Hàng hóa được bày trên kệ, có niêm yết giá cẩn thận. Các cửa hàng bán mũ còn kê gọn quầy hàng lại, bố trí chỗ để xe cho khách và cử thêm nhân viên tư vấn, bán hàng cho khách nên mặc dù sức mua lớn nhưng người tiêu dùng vẫn có tâm lý thoải mái, được chăm sóc kỹ càng khi mua sắm. Một phụ huynh đang chọn MBH cho con cho biết: “Lẽ ra tôi phải trang bị MBH cho các cháu từ lâu nhưng do quá bận nên đến hôm nay chúng tôi mới đi mua MBH. Tôi cũng đã chuẩn bị tâm lý là sẽ bị mua đắt và không được lựa chọn kỹ càng… nhưng thực tế tại cửa hàng MBH đã được niêm yết giá cho từng loại; chúng tôi lại được nhân viên tư vấn rất kỹ về từng loại MBH, màu sắc, kiểu dáng cho phù hợp với sở thích của trẻ nên tôi hoàn toàn yên tâm”. Không khí mua sắm tấp nập này còn diễn ra phổ biến ở thị trấn trung tâm các huyện trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên theo ghi nhận của chúng tôi, việc MBH kém chất lượng tràn lan với mức giá bán thấp và vấn đề lựa chọn và phân biệt MBH đạt chuẩn theo quy định của Nhà nước vẫn khiến người tiêu dùng băn khoăn. Bên cạnh đó tiêu chuẩn dành cho MBH người lớn và MBH trẻ em không được quy định cụ thể mà chỉ phân biệt bằng cảm quan là nhỏ và nhẹ hơn so với MBH dành cho người lớn. Do đó việc mũ giả, mũ nhái do nhẹ hơn, mẫu mã đẹp hơn lại được lựa chọn hơn mũ đạt chuẩn của các hãng sản xuất uy tín. Chị Đinh Thị Thu Hà, đường Đông A (TP Nam Định) cho biết: “Tôi cũng muốn chọn MBH đạt chuẩn cho các con nhưng mỗi lần thấy con đi học về nhễ nhại mồ hôi lại đeo thêm chiếc cặp xách to đùng nữa nên thấy cũng tội.
Bởi vậy, tôi đành chọn mua tạm một chiếc mũ chất lượng kém hơn nhưng mẫu mã đẹp và nhẹ hơn hàng chính hãng rất nhiều”. Suy nghĩ đó không riêng của chị Hà mà còn là của chung nhiều phụ huynh khác. Bên cạnh đó, việc lo ngại các cháu còn quá bé không biết bảo quản mũ cũng như bất tiện khi bố mẹ phải mang theo MBH của con đi làm nên các bậc phụ huynh thường lựa chọn loại mũ tiện dụng nhất. Hay có nhiều phụ huynh thiếu kiến thức hoặc quá tùy tiện trong cách sử dụng MBH đã cho con cái mình đội loại mũ của người lớn khi tham gia giao thông. Nếu tình trạng này kéo dài lâu thì sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các cháu, hơn nữa với độ rộng vòng đầu, quai mũ lệch lạc thì hoàn toàn mất đi khả năng bảo vệ khi không may có tai nạn giao thông xảy ra.
Trong khi còn rất nhiều băn khoăn xung quanh việc đội MBH cho trẻ em thế nào cho hợp lý, tiện dụng nhất mà vẫn tuân thủ đúng quy định pháp luật và xây dựng cách ứng xử có văn hóa khi tham gia giao thông cho trẻ em, các ngành chức năng nên cụ thể hóa tiêu chuẩn chất lượng MBH phù hợp với sức khỏe, vóc dáng của trẻ em ở từng nhóm tuổi. Nhân rộng mô hình dán tên tuổi, lớp học và dành một không gian trong lớp học, ngoài hành lang của mỗi lớp để bảo quản MBH cho các em trong giờ học. Đồng thời các bậc phụ huynh lưu ý lựa chọn MBH cho trẻ theo những tiêu chuẩn sau: Nên kiểm tra lớp xốp EPS bên trong lòng mũ bởi đây là thành phần quan trọng nhất của mũ, có tác dụng hấp thụ xung động khi va đập xảy ra. Chỉ lựa chọn MBH khi ấn tay vào, lớp xốp này không bị lõm xuống và bề mặt phải mịn. Bên cạnh đó mũ phải vừa vặn với đầu của trẻ và luôn cài khóa mũ khi đội thì mũ mới có tác dụng bảo vệ cho phần đầu của trẻ. Trọng lượng MBH khoảng 500g là vừa và nên chọn loại mũ che sâu xuống phần đầu bên dưới cho trẻ là đảm bảo an toàn nhất./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương