Để quản lý chất lượng mũ bảo hiểm, từ năm 2008, Bộ KH và CN đã ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 2:2008/BKHCN về mũ bảo hiểm cho người đi xe mô tô, xe máy. Tiếp đó, Tổng cục Đo lường chất lượng đã có văn bản hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố; các tổ chức chứng nhận hợp quy mũ bảo hiểm, các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh mũ bảo hiểm về việc thực hiện quy định về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng sản phẩm, hàng hóa đối với mũ bảo hiểm. Trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2010/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, Bộ GTVT đã đề xuất hành vi đội mũ bảo hiểm không đạt chất lượng theo quy định sẽ bị phạt với mức từ 100 đến 200 nghìn đồng. Dù các ngành chức năng đã tăng cường quản lý mũ bảo hiểm nhưng tình trạng sản xuất, kinh doanh mũ bảo hiểm không đạt chất lượng vẫn tràn lan trên thị trường.
 |
| Cơ quan chức năng tiêu hủy mũ bảo hiểm kém chất lượng. |
Trên địa bàn tỉnh hiện nay, nhiều cửa hàng, đại lý bày bán công khai các loại mũ bảo hiểm không đạt chất lượng. Tại Thành phố Nam Định, dọc vỉa hè các tuyến phố Trần Phú, Bắc Ninh…, hầu hết các hàng bán mũ bảo hiểm đều bán với giá từ 35-70 nghìn đồng/mũ. Các loại mũ bảo hiểm này đều có phần vỏ nhựa mỏng, giòn, được làm chủ yếu bằng nhựa phế thải; lớp xốp bên trong mềm, yếu, dễ vỡ; quai đeo mỏng; móc khóa dễ hỏng; trọng lượng nhẹ; gắn dấu hợp quy (CR) giả, không có địa chỉ sản xuất rõ ràng và không có tác dụng bảo vệ. Tuy nhiên, nhiều khách hàng chọn mua loại mũ bảo hiểm này dù biết rõ chất lượng chưa đạt chuẩn. Nguyên nhân là do nhiều người dân vẫn quan niệm đội mũ bảo hiểm để đối phó lực lượng chức năng, tránh bị phạt khi tham gia giao thông; loại mũ này lại rẻ tiền, hình thức “bắt mắt”. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng các loại mũ bảo hiểm kém chất lượng vẫn được tiêu thụ. Đối với lực lượng chức năng, khi phát hiện người tham gia giao thông đội mũ bảo hiểm kém chất lượng cũng rất khó xử phạt do người dân cho rằng không có khả năng xác định chất lượng của mũ bảo hiểm. Trong giai đoạn đầu, lực lượng Quản lý thị trường đã tăng cường phối hợp với Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Sở KH và CN) thường xuyên kiểm tra, lập biên bản xử phạt hành chính hoặc tịch thu, tiêu huỷ sản phẩm chưa đạt chất lượng. Tuy nhiên, các hộ kinh doanh buôn bán mũ bảo hiểm vẫn tìm cách lách luật bằng việc đưa ra lý do, đó không phải là mũ bảo hiểm mà là mũ đội đầu, sử dụng cho người đi bộ và đi xe đạp nên lực lượng chức năng không thể xử phạt và tịch thu sản phẩm.
Để kiểm soát tình trạng mũ bảo hiểm kém chất lượng hiện nay, Liên Bộ KH và CN, Công an, Công thương và GTVT đã xây dựng dự thảo thông tư liên tịch về sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh mũ bảo hiểm cho người đi xe mô tô, xe máy. Cụ thể, mũ bảo hiểm phải có đủ 3 bộ phận: vỏ mũ, đệm hấp thu xung động (bên trong) và quai đeo; mũ phải có nhãn hàng hóa ghi đầy đủ thông tin về tên sản phẩm, tên, địa chỉ cơ sở sản xuất, xuất xứ hàng hóa… và phải được gắn dấu hợp quy CR. Theo đó, người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe máy (kể cả xe đạp điện) đội các loại mũ thời trang, mũ thể thao, mũ bảo hiểm không đúng quy cách sẽ bị xử phạt từ 100 đến 200 nghìn đồng. Nếu thiếu một trong các điều kiện trên thì đó là mũ giả mạo hoặc mũ không đảm bảo chất lượng. Dự thảo thông tư này cũng quy định chi tiết về các điều khoản xử phạt cụ thể đối với các trường hợp sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái… Người sử dụng mũ bảo hiểm không đạt chuẩn sẽ bị coi như không sử dụng mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, bên cạnh sự kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng, người sử dụng mũ bảo hiểm cũng cần nâng cao ý thức của việc đội mũ là để bảo vệ chính mình, mua mũ bảo hiểm đảm bảo đủ tiêu chuẩn kỹ thuật ở những đại lý của các doanh nghiệp sản xuất có uy tín. Với mục tiêu vận động để người điều khiển, ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy chủ động đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn, từ đầu năm đến nay, các ngành chức năng, các tổ chức đoàn thể đã tăng cường thực hiện nhiều chương trình tuyên truyền. Trong quá trình thực hiện hợp phần nâng cao nhận thức thuộc khuôn khổ Dự án tăng cường ATGT trên các quốc lộ phía Bắc Việt Nam nhằm giảm số vụ tai nạn giao thông và hạn chế thiệt hại do tai nạn giao thông trên các quốc lộ 3, 5, 10, 18, Ban ATGT tỉnh đã thực hiện gần 50 buổi tuyên truyền bằng hệ thống loa đài, phát hàng nghìn tờ rơi về quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn, góp phần nâng cao ý thức sử dụng mũ bảo hiểm đạt chuẩn trong cộng đồng./.
Thanh Thuý
