Kết hợp sử dụng điện mặt trời trong sản xuất nông nghiệp từ lâu đã được ứng dụng tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới bởi ưu điểm nổi bật là tiết kiệm chi phí năng lượng, giảm phát thải khí CO2, tăng thu nhập cho nông dân. Trên địa bàn tỉnh ta, việc kết hợp sử dụng điện mặt trời trong sản xuất nông nghiệp đã được nhiều trang trại ứng dụng, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao.
 |
| Kiểm tra công trình điện năng lượng mặt trời tại trang trại nuôi gà công nghiệp, xã Yên Lộc (Ý Yên). |
Không giống với những cơ sở chăn nuôi khác, trang trại sản xuất giống gà, ngan, vịt quy mô công nghiệp của gia đình ông Mai Công Chính, thôn Lập Vũ, xã Hợp Hưng (Vụ Bản) khu nhà ấp trứng được lợp bằng những tấm pin năng lượng mặt trời để sản xuất điện vận hành 8 lò ấp trứng gia cầm và phục vụ sinh hoạt hàng ngày của gia đình cũng như công nhân. Ông Mai Công Chính cho biết: Sau khi tìm hiểu thông tin về điện năng lượng mặt trời tôi đã quyết định lắp đặt cho khu nhà ấp trứng gia cầm mới xây dựng với 30 tấm pin năng lượng, bằng 1/2 diện tích mái với tổng công suất 10kW. Tổng chi phí cho việc lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời khoảng gần 200 triệu đồng. Gia đình tôi sử dụng ổn định từ giữa năm 2019 đến nay. Tính ra trung bình mỗi tháng, hệ thống điện năng lượng mặt trời tiết kiệm cho gia đình khoảng 5 triệu đồng. Ngoài ra, những ngày máy ấp trứng không vận hành, lượng điện sản sinh ra không sử dụng hết được bán cho Công ty Điện lực Nam Định. Theo đó mỗi tháng, gia đình cũng có thêm nguồn thu từ 300-500 nghìn đồng từ tiền bán điện. Điều khiến tôi tâm đắc nhất khi sử dụng điện mặt trời là rất phù hợp với điều kiện các trang trại ở xa khu dân cư, không tốn kém đầu tư đường dây nên không bị hao tổn điện năng như sử dụng điện lưới, lại đảm bảo an toàn điện trong mùa mưa bão. Gia đình ông Trần Văn Quyến, thôn Vụ Ngoại, xã Yên Lộc (Ý Yên) đã đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời lên tới 30kW cho khu vực trang trại chăn nuôi quy mô 20 nghìn con gà công nghiệp với 60 tấm pin được gắn áp mái chuồng trại theo hướng Đông Nam để đón ánh nắng mặt trời nhiều nhất. Nuôi gà quy mô công nghiệp theo công nghệ Thái Lan cần rất nhiều điện để sưởi ấm cho gà con và làm mát cho gà trưởng thành. Mặc dù gia đình đã áp dụng nhiều cách để tiết kiệm nhiên liệu như xây lò đốt bằng than để sưởi ấm cho gà con, phun nước làm mát mái... nhưng đều không hiệu quả, thêm vào đó là tình trạng hao tổn điện năng do đường dây đấu nối từ trạm biến áp trung tâm xã ra khu trang trại quá xa nên chất lượng điện kém, chi phí tiền điện của trang trại lên đến 30-35 triệu đồng mỗi tháng. Để khắc phục khó khăn này, gia đình ông đã cân nhắc giữa việc đầu tư trạm biến áp riêng và lắp hệ thống điện năng lượng mặt trời. Theo đó nếu xây dựng trạm biến áp riêng thì chi phí đầu tư khoảng 550 triệu đồng, chưa kể tiền duy tu, bảo dưỡng hàng năm. Đối với hệ thống điện mặt trời, chi phí ban đầu khoảng 440 triệu đồng, không tốn chi phí bảo trì hàng năm và tuổi thọ lên đến 25 năm. Như vậy sử dụng điện năng lượng mặt trời, trang trại đã giải quyết được cả 3 vấn đề lớn là: chi phí ban đầu rẻ hơn, không tốn kinh phí bảo trì; không phụ thuộc hoàn toàn vào điện lưới nên đảm bảo chủ động trong sản xuất. Thực tế sử dụng từ đầu năm 2019 đến nay, mỗi tháng gia đình ông tiết kiệm được khoảng 8-10 triệu đồng tiền điện so với trước đây. Ngoài ra, cứ sau mỗi lứa, trang trại ngừng chăn nuôi 10-15 ngày để khử trùng thì với lượng điện mặt trời sản xuất trang trại có thêm một khoản tiền do bán điện cho Công ty Điện lực. Như vậy với lợi ích “kép” trong việc giảm chi phí tiền điện, an toàn cho môi trường và tận dụng được khoảng không áp mái, mô hình sử dụng điện mặt trời này đang được nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp quan tâm đầu tư. Công nghệ điện năng lượng mặt trời đặc biệt phù hợp đối với những mô hình trang trại chăn nuôi ở xa khu dân cư hoặc nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản xa nguồn điện lưới bởi không phải đầu tư trạm biến áp. Theo số liệu của Công ty Điện lực Nam Định, ngoài hai mô hình trên, hiện điện mặt trời đã được sử dụng ở rất nhiều trang trại khác trên địa bàn tỉnh. Với những ưu điểm vượt trội như: chủ động được nguồn điện phục vụ sinh hoạt, sản xuất; thiết kế đẹp, tiện dụng, thay thế hoàn toàn các vật liệu làm mái truyền thống như bê tông, tôn, nhựa... có khả năng cách nhiệt, giúp chuồng trại mát mẻ hơn, giảm chi phí sản xuất, vừa góp phần bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp và giảm áp lực bù tải cho lưới điện quốc gia. Đặc biệt, tỉnh ta là địa phương có điều kiện thuận lợi cho việc đưa công nghệ điện năng lượng mặt trời vào ứng dụng đại trà bởi nằm ở vùng 1 trong biểu đồ khí tượng quốc gia với mật độ trung bình khoảng 1.500 giờ nắng/năm, 4 giờ nắng/ngày. Tuy nhiên việc ứng dụng công nghệ điện mặt trời trong sản xuất nông nghiệp ở tỉnh ta còn mang tính tự phát; mới có một số trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm trong khi các trang trại nuôi thủy sản ở các khu vực ven biển có nhiều tiềm năng và trong hoạt động sản xuất tiêu tốn nhiều năng lượng để ương ủ con giống, điều chỉnh nhiệt độ ao nuôi và quạt nước sục khí… lại chưa phát triển; chi phí ban đầu để lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời còn lớn nên nhiều chủ trang trại chưa có đủ kinh phí để đầu tư…
Để phát triển ứng dụng năng lượng điện mặt trời trong sản xuất nông nghiệp ở tỉnh ta, các ngành chức năng cần xây dựng lộ trình ứng dụng; hỗ trợ người dân trong việc chứng minh tính phù hợp và tiềm năng của các loại cây trồng, vật nuôi được lựa chọn khi sử dụng kết hợp với điện năng lượng mặt trời áp mái trong điều kiện sinh thái nông nghiệp của tỉnh; đồng thời có các biện pháp hỗ trợ tài chính cần thiết để khuyến khích người dân ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
