Những năm gần đây, cùng với sự tăng trưởng các dự án FDI thì số lượng người lao động nước ngoài làm việc trong các doanh nghiệp FDI trên địa bàn toàn tỉnh ngày một gia tăng. Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, đến hết tháng 6-2019 toàn tỉnh có 99 doanh nghiệp, tổ chức và nhà thầu (trong đó có 67 doanh nghiệp, 1 nhà thầu FDI) sử dụng 1.039 lao động là người nước ngoài làm việc. Các lao động người nước ngoài chủ yếu đến từ các quốc gia, vùng lãnh thổ ở châu Á và một số nước như: Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippin, Nhật Bản, Malaixia, Bangladesh, Ấn Độ, Anh, Đức, Mỹ...; thường đảm nhiệm các vị trí công việc quản lý, điều hành, chuyên gia kỹ thuật. Qua theo dõi quản lý các doanh nghiệp, tổ chức có sử dụng người lao động nước ngoài đã cơ bản chấp hành tốt các quy định về tuyển dụng và sử dụng lao động nước ngoài như: đăng ký nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài hoặc giải trình thay đổi nhu cầu sử dụng người nước ngoài làm việc tại đơn vị; cấp mới và cấp lại giấy phép lao động, nộp phí theo quy định của pháp luật; đảm bảo thực hiện đúng các nội dung trong giấy phép lao động về chức danh công việc, chuyên môn, nơi làm việc; chỉ ký kết hợp đồng lao động với người nước ngoài sau khi đã được cấp giấy phép lao động; đăng ký tạm trú cho người nước ngoài theo quy định hiện hành.
 |
| Lao động nước ngoài làm việc tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Youngone Nam Định, Khu công nghiệp Hòa Xá (thành phố Nam Định). |
Tuy nhiên, sự gia tăng lao động là người nước ngoài trên địa bàn toàn tỉnh đã phát sinh nhiều bất cập khó khăn cho các ngành chức năng trong công tác quản lý. Một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm Bộ luật Lao động hoặc còn lách luật. Cụ thể, có trường hợp doanh nghiệp chưa chú trọng, chậm trong việc làm thủ tục cấp giấy phép lao động cho lao động là người nước ngoài làm việc tại đơn vị mình. Một số doanh nghiệp lợi dụng quy định người nước ngoài là thành viên góp vốn sẽ không thuộc diện phải cấp giấy phép lao động nên một số doanh nghiệp lách luật cho người lao động nước ngoài góp vốn với tỷ lệ rất nhỏ, chỉ từ 1 đến 10 triệu đồng là có thể xin xác nhận để làm việc. Trong khi hiện nay, các quy định của Bộ luật Lao động không nói rõ tiêu chí cụ thể ở những vị trí, công việc nào cần thẩm định, xác minh nên lực lượng chức năng rất khó xác định công việc mà lao động người Việt Nam không đáp ứng được phải tuyển lao động nước ngoài. Ngoài ra còn có tình trạng lao động nước ngoài vào bằng con đường du lịch, thăm thân rồi ở lại làm việc không phép khiến các ngành chức năng khó phát hiện vi phạm... Để tăng cường công tác quản lý lao động người nước ngoài làm việc, từ năm 2016, UBND tỉnh đã ban hành quy chế phối hợp quản lý lao động là người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh chỉ đạo các ngành, các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn pháp luật quy định tăng cường phối hợp quản lý lao động là người nước ngoài làm việc tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, nhà thầu, hợp tác xã, hội, hiệp hội doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh, Công an tỉnh thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật lao động tới các doanh nghiệp; hướng dẫn các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn tỉnh đăng ký với cơ quan chức năng nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài và giải trình khi thay đổi nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài; yêu cầu các doanh nghiệp có sử dụng người lao động nước ngoài phải báo cáo tình hình sử dụng người lao động nước ngoài theo định kỳ, thực hiện đầy đủ các thủ tục theo đúng quy định. Công an tỉnh đã chỉ đạo Công an huyện Vụ Bản địa phương có Khu công nghiệp Bảo Minh có số lượng lớn người lao động là người nước ngoài tham mưu với cấp ủy, chính quyền chỉ đạo, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của huyện và các xã, thị trấn, nhất là 3 xã xung quanh Khu công nghiệp Bảo Minh (Liên Minh, Liên Bảo, Kim Thái) tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm, quản lý Nhà nước về an ninh trật tự, quản lý cư trú và các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự.
Nhờ vậy trên địa bàn tỉnh không xảy ra tình trạng người nước ngoài gây rối, làm mất an ninh trật tự, vi phạm pháp luật. Theo bà Tsui Lai King, Giám đốc Tài chính Công ty Cổ phần Dệt nhuộm Sunrise Việt Nam, Khu công nghiệp Bảo Minh (Vụ Bản), trong tổng số 1.700 lao động, Công ty có 80 lao động nước ngoài chỉ làm những vị trí, chức danh công việc mà người lao động Việt Nam không đáp ứng được; trong quá trình sử dụng hoặc có nhu cầu thay đổi lao động là người nước ngoài, Công ty đã chủ động cung cấp đầy đủ hồ sơ về người lao động; bản thân những người lao động nước ngoài đang làm việc tại Công ty luôn nghiêm túc chấp hành mọi quy định pháp luật Việt Nam.
Thời gian tới, các cơ quan chức năng tiếp tục thực hiện tốt các chương trình hoạt động thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin, trong đó có thủ tục liên quan đến quản lý người lao động nước ngoài; phối hợp thực hiện nghiêm các quy định về quản lý, cấp phép, sử dụng lao động nước ngoài; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động Việt Nam với các hình thức phong phú, phù hợp để người sử dụng và lao động nước ngoài hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ của họ theo đúng quy định; tuyên truyền cho chính quyền các địa phương, nhân dân có ý thức đề cao cảnh giác phòng chống các hành vi vi phạm do người nước ngoài, lực lượng lao động là người nước ngoài gây ra tại nơi cư trú, lao động; tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện những sai phạm để hướng dẫn khắc phục, xử lý nghiêm đối với các trường hợp cố tình vi phạm, nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành quy định pháp luật của doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài và bản thân người lao động nước ngoài, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa phát triển kinh tế và ổn định xã hội./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
