Với lợi thế được thiên nhiên ưu đãi có bờ biển dài 72km và hệ thống sông ngòi dày đặc, những năm qua, nhờ định hướng chỉ đạo phù hợp, kinh tế thủy sản tỉnh ta đã tăng trưởng liên tục; sản lượng khai thác, nuôi trồng không ngừng tăng. Sản lượng khai thác thủy sản năm 2017 đạt 47.864 tấn, tăng hơn 2.000 tấn so với năm 2016. Ngành nuôi thủy sản (nước ngọt và mặn lợ) phát triển mạnh cả về diện tích và sản lượng. Năm 2017 tổng sản lượng thủy sản của toàn tỉnh đạt 90.439 tấn, tăng 8,47% so với năm 2016.
Cán bộ Sở NN và PTNT cùng người dân thả giống thủy sản nước ngọt xuống sông Hồng tại địa phận xã Mỹ Tân (Mỹ Lộc). |
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều vấn đề cũng đang đặt ra trong việc khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản để phát triển ngành thủy sản bền vững, góp phần cải thiện và nâng cao đời sống của ngư dân. Nguồn lợi thủy sản là tài nguyên sinh vật trong vùng nước tự nhiên, có giá trị kinh tế, khoa học để phát triển nghề khai thác thủy sản, đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân. Nhân kỷ niệm 59 năm Ngày truyền thống Nghề cá Việt Nam (1-4), Sở NN và PTNT đã xây dựng kế hoạch tổ chức “Tháng hành động bảo vệ nguồn lợi thủy sản” từ ngày 30-3 đến hết tháng 4-2018 với chủ đề: “Bảo vệ nguồn lợi thủy sản vì sự phát triển bền vững”. Tháng hành động nhằm mục đích tăng cường các hoạt động bảo vệ môi trường, nâng cao nhận thức của cộng đồng và vận động các tầng lớp nhân dân có những hành động thiết thực bảo vệ nguồn lợi thủy sản và giữ gìn vệ sinh môi trường, tài nguyên thiên nhiên. Tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân thả các loài thủy sản có lợi cho môi trường sinh thái góp phần bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản, phục hồi các loại thủy sản có giá trị kinh tế và nghiên cứu khoa học, đặc biệt là những loài thủy sản vùng ven bờ, gắn với quản lý có hiệu quả các hoạt động khai thác thủy sản (cả gần và xa bờ) nhằm phát triển kinh tế thủy sản bền vững, có trách nhiệm với môi trường, giữ gìn tính đa dạng sinh học của tài nguyên sinh vật biển. Sở NN và PTNT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản cùng các cơ quan chức năng tích cực tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho cán bộ các cấp và cộng đồng ngư dân; đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, đơn vị, chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động, giáo dục nhân dân tham gia công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Yêu cầu các chủ tàu khai thác thủy sản cam kết tuân thủ, không vi phạm quy định của Nhà nước về bảo vệ nguồn lợi thủy sản; tàu cá phải có giấy phép khai thác thủy sản theo quy định khi hoạt động. Phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tuyên truyền, phổ biến các nội dung liên quan đến khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản được quy định trong Luật Thủy sản. Tổ chức thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản đảm bảo thiết thực, đúng mục đích, không phóng sinh các đối tượng thủy sản ngoại lai có nguy cơ xâm hại ra môi trường tự nhiên. Tăng cường phổ biến các nội dung quy định liên quan đến khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của các xã, thị trấn ven biển. In ấn và phát tờ rơi tại các bến cá, cảng cá; hướng dẫn nhân dân thả cá, phóng sinh các đối tượng thuỷ sản đúng quy định. Thông tin về các hành vi vi phạm trong khai thác thủy sản có tính chất tận diệt nguồn lợi thủy sản trên các phương tiện thông tin đại chúng. Vận động ngư dân cam kết không vi phạm các quy định về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, không sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản. Tăng cường kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác thủy sản bất hợp pháp, các tàu khai thác thủy sản không có giấy phép khai thác theo quy định. Kiểm tra việc sử dụng lưới có kích thước mắt lưới nhỏ hơn quy định của Bộ NN và PTNT. Trong đợt cao điểm này, Chi cục Thủy sản sẽ phối hợp với các địa phương tiến hành thả 1 triệu con giống thủy sản nước ngọt xuống sông Hồng tại xã Mỹ Tân (Mỹ Lộc). Trung tâm Giống thủy đặc sản tỉnh, Trung tâm Giống hải sản Nam Định chủ động sản xuất và cung ứng giống, phối hợp với Chi cục Thủy sản tổ chức thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản.
Năm 2018, Sở NN và PTNT sẽ tăng cường việc xây dựng và nâng cao mô hình tổ chức quản lý thủy sản bền vững, nâng cao vai trò của cộng đồng ngư dân trong hoạt động quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tổ chức nhiều lớp tập huấn kiến thức, pháp luật để ngư dân hiểu rõ trách nhiệm của mình; thúc đẩy phát triển kinh tế thủy sản theo hướng bền vững và có chiến lược bảo vệ phát triển nguồn lợi thủy sản dài hạn. Tiếp tục nâng cao năng lực khai thác thủy sản, đổi mới tổ chức sản xuất trên biển, phát triển và nâng cao hiệu quả đánh bắt xa bờ, từng bước giảm cường lực khai thác ven bờ. Có như thế, công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản mới đạt hiệu quả, góp phần đảm bảo đời sống sinh kế ổn định cho một bộ phận ngư dân, đồng thời góp phần phát triển kinh tế biển, bảo vệ an ninh vùng biển một cách bền vững./.
Bài và ảnh: Thanh Hoa