Trước xu thế xiết chặt quản lý, đảm bảo thực chất các hoạt động thí nghiệm trong xây dựng nhằm bảo đảm chất lượng công trình xây dựng (CLCTXD), các đơn vị kiểm định, phòng thí nghiệm xây dựng (LAS-XD) trên địa bàn tỉnh đã từng bước được đầu tư nâng cao năng lực. Tuy nhiên, hiện tại, hoạt động của các phòng LAS-XD đang gặp nhiều khó khăn, thiếu hiệu quả ảnh hưởng không nhỏ đến CLCTXD.
 |
| Thi công Trạm y tế xã Nghĩa Thái (Nghĩa Hưng). |
Hiện tại, trên toàn tỉnh có 23 phòng LAS-XD đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng, có chức năng thực hiện các dịch vụ về thí nghiệm, cung cấp số liệu phục vụ công tác nghiên cứu, khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu chất lượng vật liệu và công trình xây dựng. Một số phòng thí nghiệm do kinh phí đầu tư hạn hẹp, thiếu đồng bộ nên các dịch vụ chỉ đáp ứng được một phần yêu cầu kiểm định hoặc chuyên sâu một lĩnh vực cụ thể, như về kết cấu chịu lực hay thí nghiệm về chất lượng sản phẩm… Một số phòng thí nghiệm chưa thường xuyên quan tâm rà soát chất lượng hệ thống trang thiết bị nên có tình trạng thiết bị chưa được hiệu chuẩn đảm bảo theo quy định dẫn đến hiện tượng một mẫu thử nhưng cho những kết quả khác nhau ở các phòng LAS-XD khác nhau. Nhiều phòng LAS-XD chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kiểm định, chưa có chuyên gia được đào tạo chuyên nghiệp, thiếu quy định tiêu chuẩn kỹ thuật trong hoạt động kiểm định cũng như hướng dẫn quy trình kỹ thuật phương pháp kiểm định. Vẫn có tình trạng phòng LAS-XD không thông báo sự thay đổi về nhân viên thí nghiệm hoặc thay đổi về địa điểm của phòng thí nghiệm cho cơ quan đánh giá công nhận; không chấp hành quy định về chế độ báo cáo hoạt động. Phiếu kết quả thí nghiệm không đầy đủ nội dung theo quy định; thực hiện thí nghiệm nhưng không đủ năng lực về thiết bị; sử dụng thiết bị thí nghiệm không được hiệu chuẩn/kiểm định để thực hiện các phép thử nghiệm; không áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo các tiêu chuẩn ISO 9001:2000 hoặc ISO/IEC 17025; chưa đáp ứng các yêu cầu chung của tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) ISO/IEC 17025:2007 hoặc tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 17025:2005 và các yêu cầu cụ thể phù hợp với các chỉ tiêu thí nghiệm đăng ký; thực hiện thí nghiệm theo tiêu chuẩn đã bị hủy bỏ, thay thế; thực hiện thí nghiệm sai tiêu chuẩn; thậm chí cung cấp khống một số kết quả thí nghiệm; số liệu trên phiếu kết quả thí nghiệm không phù hợp với số liệu trong sổ ghi chép kết quả thí nghiệm…
Đồng chí Vũ Minh Duy, Trưởng Phòng Thí nghiệm kiểm định của Trung tâm Giám định chất lượng xây dựng (Chi cục Giám định xây dựng - Sở Xây dựng) cho biết: “Ngoài các phòng thí nghiệm đảm bảo có năng lực thử, thí nghiệm thực sự theo các tiêu chuẩn, hiệu chuẩn quy định hiện hành vẫn còn một số ít phòng thí nghiệm không đủ thiết bị so với đăng ký đạt chuẩn với Bộ Xây dựng, không đủ nhân lực thí nghiệm viên, không thực hiện phòng thí nghiệm hiện trường... Nhằm đảm bảo đánh giá đầy đủ và định hướng hoạt động thí nghiệm chuyên ngành chất lượng hiệu quả, thời gian qua, Chi cục đã xây dựng kế hoạch kiểm tra các phòng LAS-XD trên địa bàn tỉnh”. Trong đó, tập trung kiểm tra các nội dung việc đảm bảo và duy trì các điều kiện đối với phòng thí nghiệm LAS-XD bao gồm tài liệu quy trình quản lý chất lượng và các tiêu chuẩn kỹ thuật, danh mục các thiết bị, dụng cụ của phòng thí nghiệm, chứng chỉ kiểm định/hiệu chuẩn (còn hiệu lực) của các thiết bị thí nghiệm và đo lường theo quy định, các giấy tờ hợp pháp về kích thước phòng, vị trí các thiết bị thử nghiệm, vị trí lưu mẫu, bảo dưỡng mẫu…; sổ tay chất lượng, phiếu kết quả thí nghiệm kèm sổ ghi kết quả thí nghiệm đã cung cấp, phiếu yêu cầu hoặc hợp đồng thí nghiệm…; các tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết bị dụng cụ, chứng chỉ chuyên môn của thí nghiệm viên và điều kiện thí nghiệm cho từng chỉ tiêu thí nghiệm đăng ký; năng lực của trưởng, phó phòng thí nghiệm, các thí nghiệm viên. Trong quý IV này, Chi cục phối hợp với Thanh tra Sở Xây dựng đã tiến hành thanh tra, kiểm tra hoạt động của các phòng LAS-XD trên địa bàn tỉnh như 2 Phòng LAS-XD 1093 thuộc Cty CP Tư vấn và kiểm định chất lượng công trình Nam Định và Phòng thí nghiệm cơ lý đất LAS-XD 194 thuộc Cty CP Tư vấn xây dựng Nam Định; phòng thí nghiệm LAS-XD 277 thuộc Cty CP Tư vấn xây dựng Linh Gia (KCN Hòa Xá) và Phòng thí nghiệm LAS-XD 402 thuộc Cty CP Tư vấn xây dựng NN và PTNT Nam Định. Phòng LAS-XD 277 của Cty CP Tư vấn xây dựng Linh Gia đăng ký về năng lực thí nghiệm, có thể tiến hành 295 phép thử thí nghiệm như thử nghiệm cơ lý xi măng, hỗn hợp bê tông và bê tông nặng, thử cốt liệu bê tông và vữa, kiểm tra chất lượng đất, phân tích hóa nước… Kết quả kiểm tra cho thấy các thiết bị máy móc của phòng thí nghiệm và đo lường đều đảm bảo hoạt động tốt, có chứng chỉ kiểm định/hiệu chuẩn theo quy định; sổ tay chất lượng, phiếu kết quả thí nghiệm đều được ghi chép đầy đủ, rõ ràng. Các trạm thí nghiệm hiện trường thực hiện nghiêm theo quy định, có thông báo bằng văn bản cho Sở Xây dựng tại địa phương nơi thực hiện dự án/công trình xây dựng trước khi tiến hành các hoạt động thí nghiệm.
Trong thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ chỉ đạo Chi cục Giám định xây dựng tăng cường kiểm tra hoạt động các phòng LAS-XD để đánh giá chính xác thực trạng hoạt động của các phòng thí nghiệm, có biện pháp xử lý, chấn chỉnh kịp thời các sai phạm, từng bước đưa hoạt động của các phòng thí nghiệm LAS-XD ngày càng đi vào nề nếp, đảm bảo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, tổ chức hướng dẫn các quy định về hoạt động phòng thí nghiệm cho các đơn vị LAS-XD đang hoạt động trên địa bàn. Công khai danh sách các phòng thí nghiệm LAS-XD đạt chuẩn về chất lượng thí nghiệm xây dựng chuyên ngành giúp chủ đầu tư, dự án, công trình lựa chọn./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
