Bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn (CNNT) tiêu biểu là một hoạt động nằm trong chương trình khuyến công quốc gia nhằm tôn vinh các sản phẩm CNNT có chất lượng và giá trị sử dụng cao, có tiềm năng phát triển sản xuất, mở rộng thị trường. Việc bình chọn được triển khai từ cấp huyện, thành phố và cấp tỉnh, khu vực và quốc gia 2 năm/lần. Ngày 17-11-2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2657/QĐ-UBND công nhận 14 sản phẩm CNNT tiêu biểu lần thứ hai năm 2017.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, trong năm 2016, Sở Công thương đã tích cực phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT cấp huyện. Đã có 6/10 huyện thực hiện và hoàn thành chương trình (có 4 đơn vị không tham gia là các huyện: Mỹ Lộc, Ý Yên, Giao Thủy và Thành phố Nam Định) bình chọn được 22 sản phẩm đạt tiêu chí sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện. Các sản phẩm được công nhận thuộc 4 nhóm ngành là: sản phẩm thủ công mỹ nghệ; sản phẩm bảo quản, chế biến nông - lâm - thủy sản và đồ uống; thiết bị, máy móc, dụng cụ và phụ tùng cơ khí... Huyện có nhiều sản phẩm được công nhận đủ tiêu chí sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện nhất là Xuân Trường với 6 sản phẩm; thứ hai là huyện Nam Trực với 4 sản phẩm; các huyện: Trực Ninh, Nghĩa Hưng mỗi huyện có 3 sản phẩm; huyện Vụ Bản có 2 sản phẩm. Từ các sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện, Hội đồng bình chọn cấp tỉnh đã quyết định công nhận 14 sản phẩm đủ tiêu chí là sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh. Như vậy, trong lần thứ 2 tổ chức, số lượng sản phẩm được UBND tỉnh công nhận đã nhiều hơn so với lần đầu tiên 4 sản phẩm. Các sản phẩm được công nhận đều là mặt hàng đặc trưng của ngành nghề các địa phương. Huyện Xuân Trường có các sản phẩm: lò đốt rác thải sinh hoạt (Cty TNHH Tân Thiên Phú, xã Xuân Tiến), máy phay bào chỉ gỗ đa chức năng (Cty TNHH Đình Mộc, xã Xuân Kiên), máy chế biến thức ăn chăn nuôi (Cty TNHH Anh Khoa, xã Xuân Tiến), máy băm cây ngô-cỏ voi (Cty TNHH Cơ khí Nhật Hoàng, xã Xuân Tiến); quạt cây công nghiệp (Cty TNHH Chế tạo Điện cơ AXUZU, xã Xuân Kiên); huyện Nam Trực có 3 sản phẩm là: sen vòi nhà tắm (Cty CP Sản xuất và Thương mại Minh Thành Công, Thị trấn Nam Giang), tranh thêu thủ công (cơ sở sản xuất tranh thêu Nguyễn Thị Nhâm, xã Bình Minh) và bu lông-ốc vít ngành cầu đường (Cty TNHH Cơ khí Vinh Thực); huyện Hải Hậu, Trực Ninh đều có 2 sản phẩm được vinh danh là: nấm linh chi (HTX Tiểu thủ công nghiệp Linh Phát, xã Hải Chính) và nước mắm Ninh Cơ (Cty CP Chế biến hải sản Nam Định, Thị trấn Thịnh Long); tranh khắc gỗ (xưởng mộc Minh Tăng, Thị trấn Cổ Lễ) và tủ cơm công nghiệp (Xưởng chế biến thực phẩm Thế Chiều, xã Liêm Hải)...
Theo đánh giá của Hội đồng bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu tỉnh, các sản phẩm tham gia bình chọn đã đảm bảo các tiêu chí của chương trình như: mang đặc thù sản phẩm CNNT tỉnh ta; thể hiện được bản sắc văn hóa truyền thống kết hợp với tính năng động, hiện đại, có khả năng mở rộng sản xuất và phát triển cả thị trường trong nước và xuất khẩu. Trong số 20 sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện có nhiều sản phẩm là thế mạnh của các làng nghề truyền thống của các huyện Xuân Trường, Nam Trực như: 9 sản phẩm ngành cơ khí; 5 sản phẩm ngành hàng thủ công mỹ nghệ và 5 sản phẩm ngành chế biến thực phẩm. 14 sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh đều là hàng hóa mà nhà sản xuất đã tận dụng, khai thác nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, trong nước như các sản phẩm nước mắm, tranh thêu thủ công, nấm linh chi…; hoặc các sản phẩm cơ khí - chế tạo (máy chế biến lâm sản, sen vòi nhà tắm, bu lông...) đã giải quyết việc làm và tạo thu nhập ổn định cho nhiều lao động nông thôn. Tham gia chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp, các cơ sở sản xuất đã quan tâm đầu tư đổi mới cải tiến công nghệ, thiết bị sản xuất để nâng cao chất lượng sản phẩm; chú trọng đồng bộ các khâu sản xuất là thị trường, cải tiến mẫu mã, bao bì đóng gói và đăng ký sở hữu trí tuệ sản phẩm… để có cơ hội phát triển sản xuất với khối lượng hàng hóa lớn, tăng năng lực cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại trên thị trường. Hiệu ứng lớn nhất từ Chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu năm 2017 là đã kích cầu, khuyến khích các cơ sở CNNT tận dụng tối đa thế mạnh nghề truyền thống, nguồn lao động kết hợp với công nghệ sản xuất tiên tiến để đầu tư sản xuất các sản phẩm có sức cạnh tranh cao, tiêu thụ tốt. Với 6 sản phẩm cơ khí - chế tạo đạt các tiêu chí sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện và 5 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận đạt các tiêu chí cấp tỉnh đã ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của các doanh nghiệp CNNT huyện Xuân Trường. Ngoài sản phẩm tiêu biểu là máy phay bào chỉ gỗ đa năng, Cty TNHH Cơ khí Đình Mộc (xã Xuân Kiên) còn sản xuất được từ 8-10 nghìn sản phẩm thuộc 30 chủng loại khác nhau, tạo việc làm cho 180 lao động với mức thu nhập từ 4-4,5 triệu đồng/người/tháng… Có thể thấy, việc tổ chức bình chọn, tôn vinh các sản phẩm CNNT tiêu biểu đã động viên, khích lệ những tổ chức, cá nhân, các cơ sở công nghiệp nông thôn có sản phẩm được bình chọn nỗ lực hơn trong việc tìm mọi giải pháp để thúc đẩy phát triển sản phẩm chất lượng cao. Tuy nhiên, qua lần thứ hai bình chọn cũng có vấn đề đặt ra đáng quan tâm là số địa phương tham gia ngày càng giảm, chỉ có 6/10 đơn vị tổ chức chương trình bình chọn cấp huyện. Thêm một hạn chế nữa là nhiều sản phẩm có thế mạnh của các địa phương có nhiều làng nghề, làng nghề truyền thống như: các sản phẩm cơ khí đúc; mộc mỹ nghệ; sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu từ nguyên liệu cói... qua 2 lần tổ chức đều không tham gia. Mặc dù đã được rút kinh nghiệm, tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá nhưng vì nhiều lý do, số lượng doanh nghiệp hưởng ứng chương trình, gửi sản phẩm đăng ký tham gia còn hạn chế. Nhiều cơ sở, doanh nghiệp cho biết có sản phẩm tốt nhưng lại chưa biết viết hồ sơ hoặc khó khăn trong hoàn thiện hồ sơ để tham dự chương trình.
Để hoạt động Bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu có hiệu quả, được sự ủng hộ, tham gia nhiệt tình của các cơ sở sản xuất CNNT phát huy hiệu quả khuyến công, trong thời gian tới, Sở Công thương sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng kế hoạch; phối hợp chặt chẽ với UBND các huyện, Thành phố Nam Định để chỉ đạo các Phòng Công thương, Phòng Kinh tế đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp tích cực tham gia. Đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất Sở Công thương sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường công tác hỗ trợ, hướng dẫn các hồ sơ, thủ tục cần thiết. Đặc biệt, Sở cũng sẽ tham mưu với UBND tỉnh ban hành cơ chế khuyến khích, tạo điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp CNNT một phần kinh phí (đối với các sản phẩm kích thước lớn, cồng kềnh) tham gia các chương trình bình chọn để góp phần nâng cao hiệu ứng, sức lan tỏa của chương trình./.
Thành Trung
