Đảm bảo tưới, tiêu nước kịp thời cho cây trồng là nhiệm vụ hàng đầu góp phần vào thắng lợi của sản xuất cây vụ đông 2016. Hiện công tác này đang được ngành Nông nghiệp và các địa phương trên địa bàn tỉnh triển khai nhiều biện pháp đồng bộ.
Vụ đông năm 2016, Cty KTCTTL Vụ Bản ký hợp đồng tưới, tiêu cho 2.600ha cây rau màu vụ đông với các xã, thị trấn trong huyện. Đồng chí Nguyễn Hữu Ý, Chủ tịch HĐQT Cty cho biết: Khó khăn trong công tác tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất vụ đông ở Vụ Bản là các diện tích gieo trồng không được quy hoạch gọn vùng. Bên cạnh đó, ở giai đoạn này Cty và các địa phương cũng tập trung rút nước làm thủy lợi nội đồng nên nguồn nước tưới không được dồi dào. Trước khó khăn trên, Cty sớm xây dựng chi tiết, cụ thể kế hoạch tưới tiêu nước phục vụ sản xuất cây vụ đông. Trước khi vào vụ, Cty tập trung tu bổ, sửa chữa các trạm bơm, cống đập, nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy… Đến nay, các công trình đã cơ bản hoàn thành để phục vụ cho sản xuất. Về nước tưới, Cty sử dụng các trạm bơm điện nhỏ, máy bơm dầu bơm nước lên kênh. Để dự phòng từ giữa tháng 10 trở đi thời tiết vào mùa khô, Cty đã tranh thủ nhập và trữ nước trong các kênh cấp I, cấp II, ao, hồ… nhằm đảm bảo đủ nguồn cho công tác tưới cây vụ đông. Nếu có mưa lớn xảy ra, Cty sẽ vận hành các trạm bơm đảm bảo tiêu úng nhanh và hiệu quả để ứng cứu cây vụ đông. Không chỉ riêng Cty KTCTTL Vụ Bản, thời gian qua, tất cả các Cty KTCTTL trên địa bàn tỉnh thường xuyên kiểm tra và sửa chữa kịp thời các sự cố hư hỏng công trình; hoàn thành sửa chữa các cống đầu mối dưới đê, các trạm bơm, các đập điều tiết quan trọng, các trục kênh chính và kênh cấp I, cấp II liên xã. Hoàn thành tu bổ, sửa chữa thiết bị máy móc, đảm bảo vận hành tốt phục vụ sản xuất ngay từ đầu vụ. Các Cty đã sớm hoàn thành và bàn giao các công trình xây dựng cơ bản để đưa vào phục vụ sản xuất. Đồng thời phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra, phân loại, lập phương án và tổ chức giải tỏa các vi phạm, khơi thông dòng chảy. Vận hành công trình đảm bảo đúng quy trình, sát với diễn biến của thời tiết, thủy văn và phù hợp với thực tiễn sản xuất, chủ động tiêu rút nước đệm khi có dự báo thời tiết xấu.
 |
| Nông dân xã Nghĩa Phong (Nghĩa Hưng) đảm bảo tưới nước cây vụ đông. |
Do thời gian sản xuất cây vụ đông trùng với thời kỳ làm ải và thủy lợi nội đồng nên ngoài việc quy hoạch, bố trí các vùng vụ đông tập trung đảm bảo chủ động tưới - tiêu, các địa phương phối hợp với các Cty KTCTTL chủ động xây dựng phương án tiêu úng đầu vụ và tưới nước tạo nguồn ở giai đoạn giữa đến cuối vụ. Tại vùng bơm điện, các Cty lấy nước tưới chủ yếu qua kênh nổi; duy trì đúng mực nước khống chế trong hệ thống theo từng thời kỳ. Vùng thủy triều, các Cty khai thác phù sa ở thời kỳ làm đất khi điều kiện thời tiết cho phép thực hiện lấy nhanh - tiêu nhanh. Việc đóng mở cống dưới đê được thực hiện theo đúng quy định về phòng chống lụt bão và quy trình vận hành hệ thống. Hầu hết các địa phương cùng nông dân tích cực chuẩn bị thêm máy bơm dầu, bơm điện để chủ động tưới, tiêu phục vụ sản xuất. Ở những diện tích trồng vụ đông trên đất 2 lúa, các xã, thị trấn tập trung nạo vét kênh mương, chỉnh trang bờ vùng, bờ thửa, đồng thời tổ chức gọn vùng tạo thuận lợi cho việc tưới, tiêu nước... Tại những vùng đồng màu truyền thống, chúng tôi nhận thấy đa số các cây màu vụ đông gồm ngô, bí xanh, cà chua, rau màu các loại đã trồng đều đang phát triển tốt nhờ được nông dân chăm sóc kịp thời và đủ nguồn nước tưới. Ở các xã Nam Dương (Nam Trực) và Giao Phong (Giao Thủy), từ lâu nay, nhiều hộ nông dân khoan giếng ngay tại ruộng để chủ động nguồn nước cho cây trồng. Vụ đông năm nay, xã Nghĩa Hồng gieo trồng 54ha cây vụ đông tại 5 vùng sản xuất tập trung; trong đó có 48,6ha trồng bí xanh, bí đỏ; diện tích còn lại trồng dưa chuột, cà chua. Đồng chí Đoàn Văn Hợi, Chủ tịch UBND xã cho biết: Xã đã giao cho HTXDVNN Nghĩa Hồng chủ động các phương án tưới, tiêu phục vụ sản xuất cây vụ đông. HTX đã phối hợp với Cty KTCTTL huyện thực hiện tốt việc tạo nguồn nước tưới, kết hợp với việc nông dân chuẩn bị máy bơm điện công suất nhỏ nên việc đưa nước vào ruộng tưới từ đầu vụ đến nay gặp thuận lợi. Do đảm bảo nhu cầu về nước nên hiện nay các cây trồng đều sinh trưởng tốt, phát triển đồng đều. Ngoài ra, xã cũng chuẩn bị cho mỗi vùng sản xuất cây vụ đông tập trung 1 máy bơm để chống úng khi có mưa lớn xảy ra. Xã Hải Tân cũng đang thực hiện tốt việc chủ động tưới, tiêu nước cho cây vụ đông. Ông Nguyễn Văn Hiệp, nông dân đội 7 cho biết: Vụ đông năm nay, gia đình tôi gieo trồng 3 sào rau màu các loại, trong đó 1 sào ngô và 2 sào bí xanh. Đây là những cây trồng đòi hỏi phải bảo đảm nước tưới thường xuyên. Từ đầu vụ đông đến nay, mặc dù điều kiện thời tiết hanh khô nhưng nhờ sự phục vụ kịp thời của Cty thủy nông huyện và HTX nên toàn bộ diện tích cây màu của gia đình và bà con trong xã luôn có đủ nước tưới.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Trung ương, mùa đông xuân 2016-2017 khả năng là mùa đông xuân rét, nhiệt độ trung bình toàn mùa xấp xỉ mức trung bình nhiều năm qua. Mưa nhiều ở đầu vụ, hạn ở cuối vụ. Mực nước các sông ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm kết hợp với thủy triều mạnh dẫn đến xâm nhập mặn sâu vào trong sông gây khó khăn cho đời sống và sản xuất, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp. Trước tình hình trên, để chủ động phòng, chống hạn, bảo đảm cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, các ngành chức năng, các địa phương và các Cty KTCTTL cần chỉ đạo các đơn vị chuyên môn kiểm tra, tính toán cân đối các nguồn nước hiện có trên địa bàn, xây dựng phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2016-2017, trong đó phải tính đến biện pháp cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của người dân trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt. Trên cơ sở khả năng cân đối của nguồn nước, bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý. Đối với các vùng thường xuyên thiếu nước tưới, xem xét chuyển đổi sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tưới hơn hoặc không canh tác để đảm bảo hiệu quả sản xuất. Đồng thời tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, khơi thông dòng chảy, lắp đặt phương tiện lấy nước để chủ động vận hành, đảm bảo đủ điều kiện dẫn nước thông thoáng từ công trình đầu mối đến mặt ruộng, tận dụng mọi nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt. Bên cạnh đó, quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao. Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để vận động, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, thực hiện tốt công tác phòng, chống hạn hán.
Đến nay, toàn tỉnh đã gieo trồng được 9.610ha cây vụ đông, đạt 65% so với kế hoạch, trong đó diện tích trồng trên đất 2 lúa đạt 1.823ha. Các cây vụ đông đã trồng chủ yếu là: ngô 1.925ha, khoai lang 260ha, cà chua 684ha, bí xanh 750ha, dưa chuột 119ha, khoai tây 534ha, đậu tương 20ha và các loại cây khác 5.319ha. Các huyện đã gieo trồng được nhiều là: Hải Hậu 2.200ha, Ý Yên 1.660ha, Nghĩa Hưng 1.420ha, Giao Thủy 1.400ha... Hiện thời tiết diễn biến thuận lợi, hầu hết diện tích đã gieo trồng được chăm bón kịp thời, đảm bảo đủ nước tưới nên cây sinh trưởng phát triển tốt. Đây là những yếu tố để tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cây vụ đông, góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
