Sản xuất sạch hơn là cải tiến liên tục quy trình sản xuất nhằm tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, phòng ngừa ô nhiễm không khí, nước, đất và giảm phát sinh chất thải tại nguồn, giảm thiểu rủi ro cho người lao động và môi trường. Thực hiện Quyết định số 1419/QĐ-TTg ngày 7-9-2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020, được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của UBND tỉnh và các ngành chức năng, nhiều doanh nghiệp trong tỉnh đã tích cực triển khai áp dụng chương trình sản xuất sạch hơn.
 |
| Sản xuất tại Cty Đúc thép Thắng Lợi, CCN An Xá (TP Nam Định). |
Cty CP Bia NaDa là một trong những doanh nghiệp tiên phong của tỉnh ứng dụng chương trình sản xuất sạch hơn trong toàn bộ quá trình sản xuất. Theo đó, Cty đã lắp đặt hệ thống thu hồi nước ngưng và tuần hoàn trở lại nồi hơi, tái sử dụng xút trong quá trình nấu bia và rửa chai bia, góp phần giảm lượng chất thải ra môi trường, tiết kiệm xút. Nhằm giảm lượng nước tiêu thụ, tổn thất bia tại khâu bão hòa do CO2 bị quá áp làm trào bia theo đường xả áp, Cty đã tiến hành kiểm tra, sửa chữa các đường ống, van vòi bị rò rỉ, lắp đặt thùng chứa trung gian và thiết bị tách bia để thu hồi lượng bia chảy tràn, áp dụng công nghệ chiết bom tự động. Bên cạnh đó, nhằm tiết kiệm triệt để tài nguyên điện, nước trong quá trình sản xuất, thông qua kiểm toán năng lượng, các thiết bị điện đều được lắp tụ bù, biến tần cho động cơ làm lạnh, giúp Cty tiết kiệm từ 5-10% chi phí điện năng. Để đảm bảo vệ sinh môi trường, toàn bộ lượng nước thải đều được điều tiết qua trạm xử lý nước thải công suất 800 m3/ngày đêm. Từ tháng 4-2010, Cty đã sử dụng lò hơi đốt than thay thế lò hơi đốt dầu để tiết kiệm 1/3 chi phí sử dụng nhiên liệu vận hành lò hơi. Hằng tháng, Cty đều lập báo cáo tổng kết chi phí tiêu thụ tại các khâu và phát động phong trào tiết kiệm trong toàn thể cán bộ, công nhân viên. Cùng với áp dụng chương trình sản xuất sạch hơn, Cty đã thực hiện quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008, nên sản phẩm đạt chất lượng cao, mức tiêu thụ trên thị trường luôn ổn định. Để áp dụng chương trình sản xuất sạch hơn, Cty TNHH Đúc thép Thắng Lợi, CCN An Xá (TP Nam Định) đã đầu tư hệ thống thiết bị sản xuất hiện đại theo công nghệ châu Âu để sản xuất các sản phẩm thép chịu nhiệt, thép hợp kim, thép chế tạo... đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của đối tác. Bình quân mỗi năm Cty sản xuất trên 5.000 tấn sản phẩm. Ngoài thị trường nội địa, các sản phẩm của Cty đã được xuất khẩu sang Mỹ và thị trường các nước châu Âu. Ngoài hệ thống thiết bị đồng bộ, Cty còn đầu tư một trung tâm kiểm định kim loại mang tầm khu vực có nhiều thiết bị hiện đại, vận hành theo tiêu chuẩn ISO 17025:2005 để kiểm tra, bảo đảm chất lượng sản phẩm trước khi xuất bán ra thị trường. Từ năm 2010, Cty đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2000 và triển khai áp dụng phương pháp quản lý 5S để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Phương pháp quản lý 5S đã giúp ngăn chặn sự xuống cấp của nhà xưởng, tạo sự thông thoáng cho nơi làm việc, đỡ mất thời gian cho việc tìm kiếm vật tư, hồ sơ cũng như tránh sự nhầm lẫn, các thiết bị sản xuất hoạt động trong môi trường phù hợp với tiêu chuẩn chất lượng an toàn; mặt khác điều kiện môi trường làm việc ngăn nắp, sạch sẽ người lao động cảm thấy thoải mái, làm việc có năng suất cao. Nhờ áp dụng phương pháp quản lý 5S, năng suất lao động của Cty đã được nâng lên từ 1,5-2 lần, tương đương 1.200 tấn sản phẩm/năm lên 2.500 tấn/năm; tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm từ 5% xuống còn 1,5%. Nhờ đó, Cty không chỉ tạo việc làm ổn định cho 160 công nhân mà mỗi năm còn tiết kiệm được từ 3,5-4 tỷ đồng. Ngoài các đơn vị có điều kiện ứng dụng triệt để các nguyên lý của chương trình sản xuất sạch hơn, trên địa bàn tỉnh có nhiều doanh nghiệp đã từng bước ứng dụng chương trình ở từng công đoạn cụ thể, với từng loại nguyên, nhiên liệu. Cty TNHH Thương mại Nam Anh (CCN An Xá) đã đầu tư trên 6 tỷ đồng nâng cấp thiết bị, ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất. Dây chuyền sản xuất xăm lốp, trục trà lúa công nghệ mới có tính năng tự đặt chế độ khi lưu hoá cao su đã góp phần giảm tiêu hao nguyên liệu trị giá hàng trăm triệu đồng/năm, đồng thời giảm bớt một lượng khí thải đáng kể ra môi trường. Sản phẩm tạo ra có độ bền đẹp cao hơn nhiều so với trước đây. Cty CP Thương mại Hương Giang (CCN An Xá) đã xây dựng và thực hiện quy trình chế biến gạo xuất khẩu chất lượng cao với hệ thống kiểm soát chặt chẽ từ đầu vào đến đầu ra công suất đạt 4,3-4,5 tấn gạo/giờ. Lượng trấu phế thải được chế biến thành chất phụ gia để sản xuất thức ăn gia súc. Nhờ áp dụng thiết bị hiện đại, giảm thất thoát hao phí trong khâu vận hành, nâng cao năng suất, chất lượng gạo nên doanh thu của Cty thường đạt 100 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho 60-70 lao động. Cty CP May Nam Định đã sử dụng hơi nước để là quần áo thay cho dùng điện, đồng thời vận hành dây chuyền sản xuất hợp lý ở từng công đoạn, bố trí công nhân phù hợp nên năng suất, chất lượng sản phẩm được nâng cao. Cty TNHH Thịnh Long (Hải Hậu) đã thay thế lò hấp sấy thủ công bằng dây chuyền hấp sấy hiện đại, sử dụng nồi hơi áp suất cao, tạo ra sản phẩm có chất lượng, tăng năng suất, giảm ô nhiễm môi trường. Cty TNHH Mai Thanh (Nghĩa Hưng) đầu tư dây chuyền hiện đại để sản xuất ống dẫn nước và tận dụng nguồn phế liệu để sản xuất ống bơm nước phục vụ nông nghiệp, vừa giảm giá thành sản phẩm, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Thời gian tới, để có thêm nhiều doanh nghiệp ứng dụng chương trình sản xuất sạch hơn, các cấp, các ngành chức năng cần tăng cường tuyên truyền, tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức, năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý, chuyên môn, phổ biến rộng rãi các giải pháp kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực về sản xuất sạch hơn, đồng thời nhân rộng các mô hình ứng dụng thành công./.
Bài và ảnh: Thành Trung
